Οι πρωτοφανείς συνθήκες που δημιουργεί η κρίση της πανδημίας του κορωνοϊού για ολόκληρο τον πλανήτη αναδεικνύουν και νέες μεγάλες προκλήσεις σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Σήμερα είμαστε αναγκασμένοι περισσότερο από κάθε άλλη φορά να συνειδητοποιήσουμε τις νέες δυνατότητες που μας προσφέρει η τεχνολογία και να σκεφτούμε τον καλύτερο τρόπο αξιοποίησής τους στη μετά την κρίση περίοδο. Ετσι θα μετατρέψουμε μια επώδυνη κρίση σε ένα εποικοδομητικό μάθημα για το μέλλον.
Τα παραπάνω κατεξοχήν ισχύουν στο πεδίο της εκπαίδευσης, όπου το μοντέλο του παραδοσιακού μαζικού σχολείου και πανεπιστημίου, στο οποίο παρέχεται σε μεγάλους αριθμούς μαθητών και φοιτητών τυποποιημένη δια ζώσης εκπαίδευση, δείχνει να μη λειτουργεί επαρκώς, όχι μόνο στις έκτακτες περιστάσεις, όπως είναι η τρέχουσα πανδημία, αλλά και υπό τις κανονικές συνθήκες οι οποίες έχουν διαμορφωθεί την εποχή της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης.
Η από απόσταση εκπαίδευση αποτελεί μια σημαντική και ιδιαίτερα αποτελεσματική εκπαιδευτική επιλογή, η οποία σε πολλές χώρες του κόσμου αποτελεί μέρος της εκπαιδευτικής κανονικότητας και όχι λύση εκτάκτου ανάγκης, όπως δυστυχώς συμβαίνει στη χώρα μας. Υπάρχει πλέον πληθώρα από εκπαιδευτικές πλατφόρμες και συσσωρευμένη εκπαιδευτική τεχνογνωσία σε προγράμματα που προσφέρονται με τη μέθοδο της από απόσταση εκπαίδευσης.
Μάλιστα το 2011 -επί υπουργίας Αννας Διαμαντοπούλου- ξεκίνησε και στην Ελλάδα ένα φιλόδοξο πρόγραμμα, το «Ψηφιακό Σχολείο». Το πρόγραμμα αυτό, παρά το γεγονός ότι αρχικώς υπονομεύθηκε από αντιδραστικούς συντηρητικούς κύκλους, με μεγάλη δυστυχώς επιρροή στα εκπαιδευτικά πράγματα και εν συνεχεία εγκαταλείφθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του εξαιτίας των ανεξάντλητων ιδεολογικών εμμονών του ΣΥΡΙΖΑ, δημιούργησε εντούτοις τις υποδομές και το ψηφιακό υλικό, ώστε σήμερα να μπορεί να προσφερθεί από απόσταση εκπαίδευση σε όλα τα σχολεία της χώρας. Είναι αξιοσημείωτο ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση συμπεριέλαβε το έργο αυτό ανάμεσα στα πλέον επιτυχημένα από τα έργα που έχει κατά καιρούς χρηματοδοτήσει στη χώρα μας. Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι αμέσως μετά το κλείσιμο των πανεπιστημίων, όλα τα ΑΕΙ της χώρας, το ένα μετά το άλλο, ανακοίνωσαν έπειτα από πρόσκληση της κυβέρνησης ότι είναι έτοιμα να προσφέρουν τόσο τα προπτυχιακά όσο και τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών τους με τη μέθοδο της από απόσταση εκπαίδευσης.
Κι όμως, στο μυαλό των πολλών η από απόσταση εκπαίδευση γίνεται αντιληπτή μάλλον ως πρόσκαιρη λύση ανάγκης και όχι ως μέρος της εκπαιδευτικής μας κανονικότητας. Είναι δε χαρακτηριστικό πως και το υπουργείο Παιδείας κατέφυγε στην από απόσταση εκπαίδευση, ως λύση «έκτακτης ανάγκης», ενώ εδώ και εννέα χρόνια δεν την έχει αξιοποιήσει για να εμπλουτίσει τη συμβατική μέθοδο διδασκαλίας στα σχολεία. Παράλληλα το υφιστάμενο αναχρονιστικό θεσμικό πλαίσιο εξακολουθεί να αρνείται στα ΑΕΙ -σε συνθήκες κανονικές- τη δυνατότητα διοργάνωσης από απόσταση μεταπτυχιακών προγραμμάτων, διατηρώντας αυτό το προνόμιο μόνο για το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, το μοναδικό ΑΕΙ της χώρας με διορισμένη διοίκηση.
Με αυτή όμως τη λογική η χώρα χάνει έδαφος από τις εκπαιδευτικές εξελίξεις. Οι μαθητές εξακολουθούν στην εποχή του διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων να στηρίζονται για τη μάθησή τους σε έντυπα εγχειρίδια, τα δε ΑΕΙ χάνουν πόρους και ευκαιρίες πραγματικής διεθνοποίησης μέσω της δυνατότητας διοργάνωσης προγραμμάτων σπουδών με τη μέθοδο της από απόσταση εκπαίδευσης. Δεν παραδειγματιζόμαστε ούτε από την περίπτωση της Κύπρου, όπου τα κυπριακά ΑΕΙ επιτρέπεται να προσφέρουν μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών με τη μέθοδο της από απόσταση εκπαίδευσης. Σε αυτά τα προγράμματα σπουδάζουν ήδη χιλιάδες Ελληνες φοιτητές ελλείψει σχετικών προγραμμάτων στα ελληνικά ΑΕΙ.
Με βάση τις παραπάνω διαπιστώσεις είναι σαφές ότι πρέπει να κάνουμε την κρίση ευκαιρία, αναγνωρίζοντας την αξία της από απόσταση εκπαίδευσης, όχι ως εργαλείο ειδικών περιστάσεων αλλά ως συστατικό στοιχείο της σύγχρονης εποχής και της νέας εκπαιδευτικής πραγματικότητας που αναδεικνύεται παγκοσμίως.
*Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο 21/3
