Η έντονη κινητικότητα στον κλάδο των σούπερ - μάρκετ τους τελευταίους μήνες, εκτός από εξαγορές, συγχωνεύσεις και συμφωνίες συνεργασίας μεταξύ μεγάλων και μικρών αλυσίδων, ανέδειξε και ένα κρίσιμο θέμα. Αυτό της αποδυνάμωσης των συνεταιριστικών προσπαθειών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο ΕΛΟΜΑΣ, ο μεγαλύτερος προμηθευτικός - συνεταιριστικός όμιλος στην Ελλάδα, ο οποίος σταδιακά αποδυναμώνεται, ειδικά κατά το πρόσφατο χρονικό διάστημα, με την αποχώρηση σημαντικών μελών λόγω συγχωνεύσεων αλλά και με την επεισοδιακή διαγραφή άλλων.
Η τελευταία εξέλιξη αφορά την εξαγορά του συνεταιρισμού Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες από την αλυσίδα σούπερ μάρκετ Κρητικός.
Η συμφωνία εξαγοράς αφορά στην απόκτηση των 50 ιδιόκτητων καταστημάτων του ομίλου, αλλά και στη διαχείριση των εμπορικών σημάτων Ήλιος, Πρόοδος και Ελληνικά Μάρκετ, τα οποία λειτουργούν με franchising και αποτελούν ένα ευρύ δίκτυο με περισσότερα από 300 καταστήματα.
Η συγκεκριμένη εξαγορά αφαιρεί από τη δύναμη του ΕΛΟΜΑΣ 136 καταστήματα. Είχε προηγηθεί η αποχώρηση του ΣΥΝΚΑ, ο οποίος εξαγοράστηκε από τη βορειοελλαδική αλυσίδα Μασούτης. Η ενίσχυση του δικτύου της Μασούτης ο οποίος απέκτησε παρουσία σε νησιά και άλλες τουριστικές περιοχές είχε σαν αποτέλεσμα τη μείωση του μετοχικού της κεφαλαίου, αλλά και τη μείωση της διαπραγματευτικής της δυνατότητας με τους προμηθευτές.
Μάλιστα, μέσα στον Αύγουστο, η γενική συνέλευση των εταίρων του ΕΛΟΜΑΣ αναγκάστηκε να προχωρήσει στη μείωση του μετοχικού της κεφαλαίου κατά 192.000 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στις εταιρικές μερίδες των «OK ANYTIME market Βορείου Ελλάδας», «ΣΥΝ.ΚΑ. Κρήτης», «Γαλαξίας ΑΕ – Δήμητρα markets» και «ΧΑΡΑ ΑΕ».
Ακόμη, η ίδια Γενική Συνέλευση αποφάσισε τον «αποκλεισμό για σπουδαίο λόγο από τον όμιλο της ανώνυμης εταιρείας - μέλους ΛΕΩΝ ΑΕ».
Υπενθυμίζεται ότι μετά από μία επεισοδιακή γενική συνέλευση στις αρχές του Απριλίου του τρέχοντος έτους, ο ΕΛΟΜΑΣ έθεσε εκτός τη βορειοελλαδική αλυσίδα Πίτσιας, η οποία χαρακτηρίσθηκε ως «αντάρτης», καθώς αμφισβήτησε ευθέως τις διαδικασίες του ΕΛΟΜΑΣ, με αποτέλεσμα να έρθει σε άμεση αντιπαράθεση με τα υπόλοιπα μέλη. Η διαγραφή της Πίτσιας, είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του μετοχικού κεφαλαίου κατά 60.000 ευρώ.
Μετά από αυτές τις ραγδαίες εξελίξεις που σημειώνονται το τελευταίο δωδεκάμηνο, ο ετήσιος τζίρος των επιχειρήσεων - μελών του ΕΛΟΜΑΣ από 1,2 δισ.ευρώ, έφθασε σήμερα στα 620 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, η αποχώρηση της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός στοίχησε 390 εκατ. ευρώ και της Bazaar άλλα 190 εκατ. ευρώ και με την αποχώρηση του συνεταιρισμού των Κρητών της ΣΥΝΚΑ έχασε άλλα 231 εκατ.ευρώ.
Το ζητούμενο, τώρα, για τη διοίκηση του συνεταιριστικού ομίλου είναι κατά πόσο στο επόμενο χρονικό διάστημα οι επιχειρήσεις θα γίνουν εκ νέου στόχος εξαγορών, από τις μεγάλες αλυσίδες του κλάδου, καθώς η νέα φάση της συγκέντρωσης της λιανικής αγορά τροφίμων η οποία οφείλεται στις αυξήσεις του ενεργειακού κόστους, στον πληθωρισμό αλλά και την ανοδική πορεία των τιμών των αγαθών στα ράφια, οδηγεί στην απορρόφηση των μικρομεσαίων τοπικών επωνύμων αλυσίδων από τις μεγάλες.
Ως «απειλή» για τον ΕΛΟΜΑΣ μπορεί να χαρακτηρισθεί και η επαναλειτουργία της Carrefour στην Ελλάδα, με ένα μοντέλο, όμως, που βασίζει την ανάπτυξή του στη σύναψη συμβάσεων franchise με μικρές και μεσαίες τοπικές επιχειρήσεις της κλαδικής αγοράς.
Σύμφωνα με στελέχη του ομίλου, σε αυτή τη φάση η προτεραιότητά του ΕΛΟΜΑΣ είναι να ανασυγκροτήσει τις δυνάμεις του, και να θωρακιστεί, προκειμένου να απευθυνθεί ακόμα μια φορά στις προμηθεύτριες εταιρείες, προειδοποιώντας τις ότι, αν ο όμιλος δεν υποστηριχθεί επαρκώς στην προσπάθειά του να ανακάμψει, τότε «αυτές θα πληρώσουν πολύ ακριβότερα το τίμημα, για κάθε ευρώ που θα περνά στα χέρια των ισχυρών του κλάδου».
