Οι ενεργειακές τιμές υποχωρούν παντού μετά την απόφαση Πούτιν να αυξήσει από 8 Νοεμβρίου τις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Στα επίπεδα Σεπτεμβρίου, η τιμή του αερίου, υποχωρώντας 15% μέσα σε δύο μέρες, κάτω από τα 200 ευρώ η χονδρική τιμή ρεύματος της μεγαβατώρας στην Ελλάδα, μετά από πολλές εβδομάδες. Αρκεί όμως μια αύξηση των ροών φυσικού αερίου προς την Ευρώπη για να μειώσουν περαιτέρω οι τιμές; Θα επιστρέψουν και πότε εκεί που βρίσκονταν τέτοια εποχή πέρυσι;
Το ζητούμενο είναι η πτώση τιμών να μην είναι παροδική, παρά μόνιμη. Να παραμείνουν χαμηλά και να έχουμε κι άλλη αποκλιμάκωση, αποχαιρετώντας μια για πάντα τα πρότερα επίπεδα, χωρίς τον κίνδυνο να επιστρέψουμε ξανά σε αυτά . Μπορεί τα 75 ευρώ στα οποία διαπραγματεύονται τα προθεσμιακά συμβόλαια φυσικού αερίου να είναι χαμηλότερα από το ρεκόρ των αρχών Οκτωβρίου (116,02 ευρώ), ωστόσο παραμένουν υψηλότερα κατά… 400% έναντι της ίδιας μέρας ένα χρόνο πριν!
Τότε που η τιμή ήταν μόλις 15 ευρώ. Μπορεί, η χονδρική ρεύματος στην Ελλάδα να πωλείται τη Παρασκευή προς 183,32 ευρώ, αλλά παραμένει υψηλότερη κατά 161% έναντι του περυσινού Οκτωβρίου. Τότε που η τιμή δεν υπερέβαινε τα 70 ευρώ. Ζούμε τη πρώτη μιας σειράς πολλών και μακράς διαρκείας ενεργειακών κρίσεων, είχε εκτιμήσει πρόσφατα ο Ευ. Μυτιληναίος. Είναι έτσι ή να ετοιμαστούμε για ραγδαία επιστροφή τιμών στα προ μηνών επίπεδα ;
Τα «ψιλά γράμματα»
Η αγορά κρατά επιφυλάξεις ως προς αυτό. Καταρχήν, οι όροι, βάσει των οποίων ο Πρόεδρος Πούτιν ανακοίνωσε ότι θα αυξήσει μετά τις 8 Νοεμβρίου τις ροές ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, δεν έχουν γίνει γνωστοί. Τα «ψιλά γράμματα» παραμένουν άγνωστα. Μέχρι πρότινος η Μόσχα ζητούσε τη σύναψη με τους Ευρωπαίους νέων μακροχρόνιων συμβολαίων. Σε τι τιμές, για ποιες ποσότητες, μέσω ποιων αγωγών, θα κλείσουν αυτές οι νέες συμφωνίες ; Είναι έτοιμες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να διαπραγματευτούν τη σύναψη τέτοιων συμφωνιών μακράς πνοής;
To ίδιο ζήτημα είχε θέσει προ εβδομάδων και το Κατάρ, ο έτερος παίκτης και μεγαλύτερος εξαγωγέας LNG στον πλανήτη. Τη απόφαση σύναψης νέων μακροπρόθεσμων συμβολαίων με τους πελάτες του, μεταξύ των οποίων φυσικά και η Ευρώπη.
Το παιχνίδι που παίζεται είναι η επιδίωξη της Ρωσίας και του Κατάρ να «κλειδώσουν» τη τροφοδοσία της Ευρώπης για τα πολλά επόμενα χρόνια, περιορίζοντας τις αγορές από τη σποτ αγορά, ανάλογα με τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται.
Τα παιχνίδια της Gazprom με Μολδαβία
Η ανησυχία των ειδικών μπορεί να μην είναι αβάσιμη. Σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times, η Gazprom, αφού πρώτα μείωσε το περασμένο μήνα κατά 30% τις ροές αερίου προς τη Μολδαβία, ζητώντας τις διπλάσιες τιμές μετά τη λήξη του μεταξύ τους συμβολαίου, τώρα της προτείνει νέα συμφωνία με καλύτερους όρους. Το «κλειδί» ωστόσο βρίσκεται στην απαίτηση της ρωσικής εταιρείας, σύμφωνα πάντα με τους FT, να τροποποιήσουν οι Μολδαβοί τους όρους της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με την Ε.Ε. και να αναβάλουν την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας.
Το Κρεμλίνο διέψευσε κατηγορηματικά το δημοσίευμα. «Όχι, δεν υπάρχουν πολιτικά θέματα εδώ και δεν μπορεί να υπάρξουν. Πρόκειται για καθαρά εμπορικές διαπραγματεύσεις», επισήμανε χθες ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντιμίτρι Πεσκόφ στους δημοσιογράφους. Οι υποψίες ωστόσο ότι ενόψει ενός δύσκολου χειμώνα, ο ρωσικός κολοσσός προσφέρει στους Μολδαβούς το αέριο που χρειάζονται, αλλά μόνο εφόσον υπακούσουν στους όρους του, δεν έχουν διαλυθεί.
Το Κρεμλίνο αντιμετωπίζει το θέμα της προμήθειας φυσικού αερίου, όπως αναφέρουν πηγές που μίλησαν στη βρετανική εφημερίδα, ως τμήμα μιας ευρύτερης διαπραγμάτευσης με τη Μολδαβία, που επιχειρεί στροφή προς τη Δύση.
Πρόωρο να ανοίξουμε σαμπάνιες
Αρκετοί αναλυτές θεωρούν ότι είναι πρόωρο οι Ευρωπαίοι να ανοίξουν σαμπάνιες. Πολλώ δε μάλλον, αν ισχύει η άποψη ειδικών αναλυτών ότι η Ρωσία διακρατεί επίτηδες μεγάλες ποσότητες αερίου από την Ευρώπη, προκειμένου να επιτύχει την ταχεία έγκριση λειτουργίας του Nord Stream 2 και ότι οποιαδήποτε απόφαση για μεγαλύτερη ροή αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη θα είναι «πολιτική» και δεμένη με την έγκριση του νέου αγωγού. Κατά πόσο οι ειδήσεις θα επιβεβαιώσουν αυτές τις εκτιμήσεις ή όχι, μένει να φανεί μέσα στις προσεχείς εβδομάδες.
