Του Γιώργου Φιντικάκη
Χρειάστηκε να χαθούν τέσσερα χρόνια σε ακριβούς πειραματισμούς προκειμένου ακόμη και επικριτές του σχεδίου της «Μικρής ΔΕΗ» να φτάσουν σήμερα να αναγνωρίζουν πως σαν λύση, ήταν πολύ καλύτερη από όλες τις εναλλακτικές που έχει σήμερα μπροστά της η επιχείρηση.
Αρνούμενη, από ιδεοληψία τότε η κυβέρνηση, την πώληση του 30% της επιχείρησης, εφηύρε τρόπους ανοίγματος της αγοράς που όχι μόνο την έβαλαν βαθιά στο κόκκινο, αλλά μετά και το πρόσφατο ναυάγιο του διαγωνισμού για τους λιγνίτες, απειλούν να τη ζημιώσουν έτι περαιτέρω.
Οι παρενέργειες του φιάσκου θα είναι άμεσες. Αφορούν την εκτόξευση των ποσοτήτων ρεύματος που εξαναγκάζεται ήδη να διαθέτει η ΔΕΗ, σε τιμές κόστους, προς τους ανταγωνιστές της, με στόχο τη μείωση των μεριδίων της στη λιανική κάτω του 50% ως το τέλος του 2019.
Δέκα όμως μήνες πριν την εκπνοή της μνημονιακής «προθεσμίας», αφενός η απόκλιση από το συμφωνηθέντα στόχο - το μερίδιο της ΔΕΗ βρίσκεται ακόμη στο… 80% της αγοράς - αφετέρου η ζημιά για την επιχείρηση που μέχρι το τέλος του 2018 ανήλθε σε πάνω από 310 εκατ. ευρώ, αποτελούν περίτρανη απόδειξη της αποτυχίας της πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ.
Τα χειρότερα όμως έπονται. Σαν «penalty» για την απόκλιση από το στόχο, η ΔΕΗ υποχρεούται να δημοπρατήσει φέτος επιπλέον ποσότητα της προβλεπόμενης από τη συμφωνία με τους δανειστές, που εκτιμάται ότι αντιστοιχεί στο 115% της συνολικής λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής παραγωγής. Δηλαδή θα υποχρεωθεί να διαθέσει το σύνολο της λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής παραγωγής της, αλλά και να αγοράσει από τη χονδρική, ποσότητα ίση με το 15%, όχι για τις δικές της ανάγκες, αλλά για να την πουλήσει σε δημοπρασίες!
Τα κακά νέα δεν σταματούν εδώ. Στην κυβέρνηση κάνουν ότι το λησμονούν, ωστόσο το υπουργείο Ενέργειας είχε συμφωνήσει με τους δανειστές πως αν πετύχαινε ο διαγωνισμός, τότε θα μειώνονταν δραστικά οι δημοπρασίες, και από 22% της ηλεκτρικής κατανάλωσης στο διασυνδεδεμένο σύστημα θα έπεφταν στο 13%. Τώρα, αυτό λογικά δεν θα συμβεί.
Το φιάσκο είναι διπλό, και ακόμη και αν ο κ. Σταθάκης νομοθετήσει μονομερώς, όπως ακούγεται ότι προτίθεται να κάνει, την κατάργηση του «penalty», η αποτυχία της πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ στη ΔΕΗ παραμένει.
Σε αυτούς ακριβώς τους πειραματισμούς που κόστισαν και κοστίζουν ακριβά στη ΔΕΗ, αναφέρθηκε χθες ο πρώην πρόεδρος της επιχείρησης Αρθούρος Ζερβός στο πλαίσιο συνάντησης με δημοσιογράφους με αφορμή την επανεκλογή του ως επικεφαλής του παγκοσμίου δικτύου πολιτικής για τις ΑΠΕ.
«Ο άγονος διαγωνισμός για τους λιγνίτες απλώς επισφράγησε την αποτυχία της κυβερνητικής πολιτικής στη ΔΕΗ», σύμφωνα με τον πρώην επικεφαλής της, που χαρακτηρίζει ως ιδεοληψίες τόσο «την ουτοπική απόφαση για μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ κάτω του 50%, όσο και το εργαλείο για την επίτευξη αυτού του στόχου, δηλαδή τις δημοπρασίες».
Σύμφωνα με τον κ. Ζερβό, «αυτό που πρέπει να κάνει η επόμενη κυβέρνηση είναι μια συνολική διαπραγμάτευση με τις Βρυξέλλες για το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού όπου θα μπουν στο τραπέζι τα πάντα, χωρίς εμμονές, ούτε από τη μία, ούτε από την άλλη πλευρά».
Σήμερα, μετά και το πρόσφατο ναυάγιο με τους λιγνίτες, όλες οι εναλλακτικές που έχει η επιχείρηση, είναι η μία πιο δύσκολη από την άλλη, και όλες απείρως δυσκολότερες από αυτές του 2014.
Τότε, ναι μεν μετά την πώληση της «Μικρής ΔΕΗ», η επιχείρηση θα μίκραινε κατά 30% σε μονάδες και πελατολόγιο, ωστόσο τα 1,5- 2 δισ. ευρώ που εκτιμάται ότι θα έβαζε στο ταμείο της, όταν θα ολοκληρωνόταν η διαδικασία, θα ήταν ζεστό χρήμα που σήμερα της λείπει.
Στον αντίποδα, δυόμισι χρόνια μετά την έναρξη των δημοπρασιών (Οκτώβριος 106), η μεν ΔΕΗ έχει γράψει εξαιτίας τους ζημιές άνω των 310 εκατ. ευρώ, το δε, μερίδιο των ανταγωνιστών της δεν λέει να αυξηθεί αισθητά, με συνέπεια οι Βρυξέλλες να απαιτήσουν την πώληση μονάδων της, τις οποίες όμως αποδείχθηκε ότι η επιχείρηση αδυνατεί να πουλήσει, επομένως η εκκρεμότητα απέναντι στη Κομισιόν παραμένει.
Σε αυτό το φαύλο κύκλο βρίσκεται μπλεγμένη η ΔΕΗ. Στην Ευρώπη συντελούνται τεκτονικές αλλαγές με στόχο την πλήρη απεξάρτηση από τον άνθρακα, αλλά η ΔΕΗ δαπανά πολύτιμο κεφάλαιο, παραμένοντας δεμένη στην εσωστρέφεια των μνημονιακών της υποχρεώσεων. Σε μια στιγμή που η παγκόσμια ενεργειακή αγορά αλλάζει, οι πάντες στρέφονται σε επενδύσεις στο φυσικό αέριο, και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η ΔΕΗ περιμένει τι θα συμφωνήσει και πότε, η κυβέρνηση με τις Βρυξέλλες για τους λιγνίτες.
Και όλοι μαζί, δηλαδή υπουργείο Ενέργειας, διοίκηση ΔΕΗ και η προσκείμενη στο ΣΥΡΙΖΑ πλέον ηγεσία της ΓΕΝΟΠ, ενώ ξορκίζουν δημοσίως τη «Μικρή ΔΕΗ», εντούτοις στις κατ' ιδίαν συζητήσεις, αναγνωρίζουν πως αυτό που είχαν κάποτε πολεμήσει ως τη χειρότερη λύση, ίσως τελικά και να μην ήταν.
