Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Και... ξαφνικά όλοι ανακάλυψαν το bitcoin. Επικεφαλής διεθνών οργανισμών, κυβερνήσεων, κεντρικών τραπεζών και επενδυτικών κολοσσών μιλάνε πλέον ανοιχτά για το ψηφιακό νόμισμα που έχει «διχάσει» την παγκόσμια επενδυτική κοινότητα.
Γιατί; Αν πιστέψουμε τις θεωρίες συνωμοσίας, τότε όλη η πλεονάζουσα ρευστότητα που έχει διοχετευθεί στις αγορές λόγω του φθηνού χρήματος που έχουν τυπώσει τα τελευταία χρόνια οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες του κόσμου, όπως η Fed και η ΕΚΤ, κατευθύνεται σε μία νέα πηγή εύκολου κέρδους. Οι ίδιες θεωρίες αναφέρουν ότι οι «ισχυροί» αυτού του κόσμου βρήκαν ένα νέο τρόπο να βγάλουν πολλά λεφτά χωρίς πολύ κόπο. Χρειάζεται μόνο μία δήλωση υποστήριξης από κάποιον επιφανή παράγοντα, ή μία κρατική παρέμβαση για να εκτοξευθεί ή να καταρρεύσει τη τιμή των κρυπτονομισμάτων.
Άλλωστε, εδώ και αρκετά χρόνια και κυρίως μετά το 2008, τα μεγάλα πορτοφόλια συνειδητοποίησαν ότι το εύκολο χρήμα βγαίνει όταν η μεταβλητότητα καλπάζει, αφού αυτοί που μπορούν να γνωρίζουν... κάτι παραπάνω έχουν την ευκαιρία σε λίγες ημέρες ή ακόμη και λίγες ώρες να καταγράψουν κέρδη που σε περιόδους ηρεμίας χρειάζονται χρόνια ολόκληρα.
Στον απόηχο του εκκωφαντικού θορύβου που έχουν κάνει τα κρυπτονομίσματα, το Bitcoin έχει καταφέρει να καταγράψει άνοδο 480% μέσα στο 2017. Βρισκόταν στα 1.000 δολάρια την πρωτοχρονιά του 2017 για να φτάσει πριν λίγες ημέρες στα 5.825 δολάρια. Και μπορεί οι διακυμάνσεις του ψηφιακού νομίσματος να είναι απαγορευτικές ακόμη και για τους ριψοκίνδυνους επενδυτές των «παραδοσιακών» επενδύσεων, όμως οι αποδόσεις είναι κάτι παραπάνω από ελκυστικές. Πόσο μάλλον στην εποχή των μηδενικών επιτοκίων.
Αν, μάλιστα, πιστέψουμε τη δημοσκόπηση του CNBC, τότε το Bitcoin οδεύει προς το εξωφρενικό επίπεδο των 10.000 δολαρίων. Στην ερώτηση «που οδεύει το Bitcoin μετά την αναρρίχηση στα τρέχοντα επίπεδα;» περίπου το 49% των ερωτηθέντων απάντησε ότι οδεύει στα 10.000 δολάρια, μέσα στους επόμενους 6-10 μήνες. «Αν είστε τόσο ανόητοι να και το αγοράσετε, τότε μία ημέρα θα το πληρώσετε ακριβά», που θα έλεγε και ο πολύς Jamie Dimon της JP Morgan...
Άλλοι τάσσονται υπέρ των ανατροπών που φέρνει η ψηφιακή τεχνολογία στις παγκόσμιες συναλλαγές και άλλοι προειδοποιούν ότι «προϊόντα» της τεχνολογίας blockchain, όπως το Bitcoin, είναι «απάτη» και χρησιμοποιούνται μόνο για σκοτεινούς σκοπούς, όπως εμπόριο ναρκωτικών και όπλων, ξέπλυμα μαύρου χρήματος κ.ά. Το σημαντικό είναι ότι σήμερα όλοι αναγνωρίζουν ότι... υπάρχει, καθώς μέχρι πρότινος το Bitcoin – και γενικά τα κρυπτονομίσματα – αποτελούσαν σχεδόν «απαγορευμένο» θέμα συζήτησης, τουλάχιστον δημοσίως, στις τάξεις των επιφανών παραγόντων των παγκόσμιων αγορών.
Άτυπα, την αρχή έκανε πριν από ένα μήνα ο πανίσχυρος τραπεζίτης Jamie Dimon. Ο επικεφαλής της JP Morgan όχι μόνο τόλμησε να... προφέρει τη λέξη Bitcoin αλλά χαρακτήρισε το κρυπτονόμισμα «απάτη». Από κει και πέρα ξεκίνησε ένα γαϊτανάκι δηλώσεων και το θέμα έφτασε να συζητηθεί εκτενώς στην Eτήσια Σύνοδο του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσινγκτον. Εκεί, η Christine Lagarde είπε ότι τα κρυπτονομίσματα θα πρέπει να παρακολουθούνται και πως ακόμη και το ΔΝΤ μπορεί να δημιουργήσει το δικό του ψηφιακό νόμισμα.
Στη συνέχεια είχαμε τους αναλυτές της Goldman Sachs, οι οποίοι έσπευσαν να ξεκαθαρίσουν ότι το Bitcoin δεν είναι «νέος χρυσός» και ότι τα πολύτιμα μέταλλα συνεχίζουν να αποτελούν «αναγκαία» τοποθέτηση για κάθε χαρτοφυλάκιο.
Το... κερασάκι στην τούρτα, όμως, ήταν η δήλωση του Mario Draghi. Και επειδή ο Ιταλός έχει αποδείξει πως όταν αναφέρεται σε κάποιο θέμα έχει πρώτα σκεφτεί... δύο φορές, αρκέστηκε να πει ότι τα κρυπτονομίσματα δεν είναι ακόμη «ώριμα» για να μπουν στο ρυθμιστικό μικροσκόπιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Αναμφίβολα ζούμε στην εποχή του «disruption». Των ανατροπών δηλαδή σε διάφορους επιχειρηματικούς κλάδους που φέρνει, κατά κύριο λόγο, η τρομακτική εξέλιξη της ψηφιακής τεχνολογίας. Ο όρος αναφέρεται στις προσπάθειες νεοφυών, κυρίως, επιχειρήσεων που με κεντρικό άξονα την καινοτομία ανατρέπουν τα δεδομένα. Εταιρείες όπως η Uber ή η Beat θεωρούνται «disruptors» αφού άλλαξαν άρδην το σκηνικό στους κλάδους που δραστηριοποιούνται.
Κάτι ανάλογο φιλοδοξούν να κάνουν και τα κρυπτονομίσματα, με το bitcoin να είναι μέχρι σήμερα ο βασικός εκφραστής της τάσης. Μέχρι σήμερα, τα κρυπτονομίσματα μπορεί να έχουν κερδίσει αρκετούς υποστηρικτές, μεταξύ των οποίων, ωστόσο, δεν βρίσκονται τραπεζικά στελέχη ή εκπρόσωποι της αγοράς. Οι αναφορές στο Bitcoin γίνονταν κυρίως από παράγοντες που θεωρούνταν από «εναλλακτικοί» έως «περιθωριακοί». Μάλιστα, λόγω του γεγονότος ότι τα ψηφιακά νομίσματα δεν ρυθμίζονται και δεν ελέγχονται κεντρικά είναι εύκολο για κάποιον να θεωρήσει ότι κινούνται στις παρυφές της παρανομίες ή τέλος πάντων ότι εξυπηρετούν τέτοιους σκοπούς.
Το συμπέρασμα είναι ότι σίγουρα η τεχνολογία Blockchain έχει φέρει επανάσταση καθώς αρχίζει να χρησιμοποιείται ευρέως και οι εφαρμογές εκτιμάται πως θα φέρουν και άλλες ανατροπές σε πολλές πτυχές των συναλλαγών. Όμως το κατά πόσο το Bitcoin θα φτάσει στις 10.000 δολάρια ή θα καταρρεύσει μέσα στους επόμενους μήνες και χρόνια είναι κάτι που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με σιγουριά. Άλλωστε, η UBS θεωρεί πως είναι μία «κερδοσκοπική φούσκα» που πότε δεν θα γίνει ένα πραγματικό νόμισμα. Το ερώτημα είναι αν η τεχνολογία μας... ξεπεράσει και σε λίγο δεν χρειαζόμαστε «πραγματικά» νομίσματα...