Την ελληνική πρόταση στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία διατυπώνει η διαΝΕΟσις μέσω της νέας μελέτης με τίτλο «Πράσινη Ανάπτυξη: Η Απάντηση Στην Περιβαλλοντική Κρίση». Η νέα μελέτη περιλαμβάνει 10 επιχειρησιακά σχέδια, ύψους άνω των 40 δις. ευρώ μέχρι το τέλος του 2030, που θα επιτρέψουν τη χώρα να αποτελέσει παράδειγμα «πράσινης» ανάπτυξης και με την εθνική οικονομία να μετασχηματίζεται σε μια ενδογενή κυκλική οικονομία, με εξωστρεφή και καινοτόμα παραγωγή διεθνώς ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών.
Συγγραφέας της έκθεσης είναι ο αναπλ. καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιά και πρ. υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννης Μανιάτης. Ο ίδιος, μέσω της «Διανέοσις», προτείνει 10 επιχειρησιακά σχέδια τα οποία σχετίζονται με την εξοικονόμηση ενέργειας έως και την εκμετάλλευση των ορυκτών πρώτων υλών, και με την ευφυή γεωργία έως την αξιοποίηση των περιοχών του δικτύου Natura 2000. Τα σχέδια αυτά συμβάλλουν στο νέο αειφορικό παραγωγικό μοντέλο και για κάθε Επιχειρησιακό Σχέδιο, υπάρχει εκτίμηση κόστους, πρόταση για μεθοδολογία υλοποίησής του και εκτίμηση των δημιουργούμενων θέσεων εργασίας.
Στόχος της Ελληνικής Πράσινης Συμφωνίας (Greek Green Deal) είναι η κινητοποίηση πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ, συνολικού ύψους 72 δις. ευρώ, στα οποία αν συνυπολογιστεί και η συμμετοχή του δημοσίου τομέα θα ξεπεράσει τα 110 δις. ευρώ. Από το ποσό αυτό, άνω των 40 δις. ευρώ θα κατευθυνθούν στην υλοποίηση των 10 επιχειρησιακών σχεδίων που περιλαμβάνει η Ελληνική Πράσινη Συμφωνία.
Το πιο μεγάλο από αυτά αναφέρει την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων (Εξοικονομώ & Αυτονομώ), ο προϋπολογισμός του οποίου από 1,4 δις. ευρώ που είναι σήμερα, να ξεπεράσει τα 10 δις. ευρώ. Όπως αναφέρει ο κ. Μανιάτης, με τον ρυθμό που προβλέπεται σήμερα, η χώρα θα απαιτήσει 100 χρόνια για να αναβαθμίσει το «στοκ» των ενεργοβόρων κατοικιών της. Σήμερα πάνω από 3 εκατ. κτίρια είναι εντελώς ενεργειακά «αθωράκιστα» και πάνω από 1,5 εκατ. κτίρια δεν διαθέτει διπλά τζάμια. «Για να θωρακιστούν ενεργειακά μέσα σε μια δεκαετία, θα πρέπει κάθε χρόνο να αναβαθμίζονται τουλάχιστον 400.000 κτίρια, αντί 40.000 κτίρια που είναι σήμερα», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Το σχέδιο της διαΝΕΟσις προβλέπει μια σειρά άλλων παρεμβάσεων που θα βοηθήσουν την πράσινη ανάπτυξης της χώρας. Μεταξύ αυτών την δημιουργία τη δημιουργία μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, το σχεδιασμό «έξυπνων» και πράσινων πόλεων, τη ανάπτυξη βιώσιμων λιμένων και ναυτιλιακών δραστηριοτήτων, παρεμβάσεις στην εξορυκτική δραστηριότητα ένα κατεξοχήν εξαγωγικό κλάδο που όπως θα ανατρέψουν το καθεστώς της ανεπεξέργαστης εξαγωγής ορυκτών πρώτων υλών, την ευφυή γεωργία με την καλύτερη διαχείριση υδάτων, κατανάλωση ενέργειας και ψηφιακών εργαλείων, ενίσχυσης συγκεκριμένων βιομηχανιών κ.ά.
Αναφορικά με το τελευταίο, ο αν. καθηγητής του ΠΑΠΕΙ, σημειώνει ότι η χώρα πρέπει να στηρίξει τη βιομηχανία των θερμικών ηλιακών συλλεκτών, γνωστοί ως ηλιακοί θερμοσίφωνες. Η υποχρεωτική χρήση θα συμβάλει σε ένα κλάδο που εξάγει πάνω από το 50% της παραγωγής του και απασχολεί περισσότερα από 3.500 εργαζόμενους. Το πιο σημαντικό, όπως επισημαίνει ο κ. Μανιάτης, είναι ότι ένας ηλιακός θερμοσίφωνας είναι «σωτήρας» του κλίματος και του περιβάλλοντος. Μέσα ένα έτος απαλλάσσει την ατμόσφαιρα από 1,7 τόνους διοξειδίου του άνθρακα (CΟ2) όταν ένα πλήρως ηλεκτρικό αυτοκίνητο, από αυτά που προωθούνται σήμερα για χρήση, αποσοβεί μόλις 1,4 τόνους CO2.
Στην πρώτη περίπτωση, η ελληνική προστιθέμενη αξία είναι σημαντική, ενώ στην δεύτερη, των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, είναι μηδενική. «Η κατασκευή Θερμικών Ηλιακών Συστημάτων (ΘΗΣ) γίνεται στην Ελλάδα από 22 σημαντικές εταιρείες, που απασχολούν πάνω από 3.500 εργαζόμενους που εξάγουν το 50% της παραγωγής τους σε ΗΠΑ, Ε.Ε., Κίνα, Ισραήλ, κ.α. Μάλιστα, στις 10 πρώτες παγκόσμιες θέσεις κατασκευής Ηλιακών Θερμοσιφώνων (με τις 5 πρώτες από Κίνα), βρίσκονται και ελληνικές εξαγωγικές εταιρείες», αναφέρει χαρακτηριστικά η μελέτη της διαΝΕΟσις.
Ακόμη το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία 10-15 «πράσινων» νησιών, όπου όχι μόνον η μετακίνηση θα είναι φιλική προς το περιβάλλον, όπως π.χ. στην Αστυπάλαια, αλλά ακόμη και η παραγωγή νερού, η θέρμανση κ.ά. μπορούσαν να βασίζονται εξ? ολοκλήρου σε ενέργεια παραγόμενη από ΑΠΕ. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται Καστελόριζο, Αγ. Ευστράτιος, Αγαθονήσι, Ανάφη, Αντικύθηρα, Αρκιοί, Αστυπάλαια, Γαύδος, Δονούσα, και Ερεικούσα, Οθωνοί.
Τέλος, από τις παρεμβάσεις δεν λείπει και το ελληνικό δημόσιο που θα πρέπει μα μεταρρυθμιστεί ένα αποκεντρωμένο ψηφιακό κράτος - στρατηγείο, project manager και ρυθμιστή των αγορών και των δημόσιων υποδομών. Επίσης θα λειτουργεί ως εμβρυουλκός δημιουργίας ιδιωτικών θέσεων εργασίας. Κατά προτεραιότητα θα στηρίζεται σε Συμπράξεις Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) για τις δημόσιες υποδομές, κάτι που αποτελεί βασική προϋπόθεση επιτυχίας κάθε αναπτυξιακού σχεδιασμού.
Επιγραμματικά, τα 10 επιχειρησιακά σχέδια της ελληνικής πράσινης συμφωνίας είναι:
1. Πλήρη αναδιοργάνωση του τρόπου λειτουργίας του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα (κεντρικό κράτος, περιφερειακή και τοπική αυτοδιοίκηση)
2. Βασικές παρεμβάσεις στις εθνικές ενεργειακές πολιτικές
3. Αξιοποίηση των εθνικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων -εξοικονόμηση ενέργειας
4. Ολοκληρωμένη πολεοδομική ανασυγκρότηση της χώρας
5. Ανάπτυξη του τομέα της θέρμανσης- ψύξης, που αποτελεί το εθνικό συγκριτικό πλεονέκτημα
6. Εκσυγχρονισμό του πρωτογενούς τομέα
7. Αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον
8. Στήριξη της ναυτιλίας και ιδιαίτερα αυτής των μικρών αποστάσεων
9. Ανάδειξη των μεγάλων προοπτικών αειφόρου ανάπτυξης για τις περιοχές Natura 2000
10. Διαμόρφωση ενός παγκόσμια πρότυπου δικτύου μικρών ενεργειακά αυτόνομων νησιών της χώρας
