Του Γιώργου Φιντικάκη
Κρίσιμες εξελίξεις σε πολλά ενεργειακά ζητήματα φέρνει αυτή η εβδομάδα σε μια στιγμή που οι πολιτικές αποστάσεις μεταξύ Πρωθυπουργού και Πάνου Σκουρλέτη δείχνουν να διευρύνονται μετά και την απόφαση του Αλέξη Τσίπρα να μην τον προτείνει χθες για μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ.
Η ειρωνεία της τύχης είναι ότι το ισχυρό μήνυμα του Πρωθυπουργού, να αφήσει τον Π. Σκουρλέτη εκτός 11άδας Πολιτικού Συμβουλίου, έρχεται σε ένα τάιμινγκ αρκετά θετικό για το έργο του ως υπουργού Ενέργειας, το οποίο μεταφράζεται σε μια σειρά από πολιτικές «νίκες» για τη ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ. Από τη διατήρηση του 51% του ΑΔΜΗΕ στο Δημόσιο και την κατάργηση του σχεδίου για τη «Μικρή ΔΕΗ», έως τη βάση για συμπράξεις της ΔΕΗ με ξένους παίκτες.
Εν προκειμένω:
- Τις αμέσως επόμενες ημέρες η ΔΕΗ αποσφραγίζει τις δύο προσφορές για το 24% του ΑΔΜΗΕ, και καλεί πιθανότατα την ιταλική TERNA και την κινεζική State Grid να τις βελτιώσουν. Εφόσον ο διαγωνισμός ολοκληρωθεί ομαλά, ανοίγει ο δρόμος για την υλοποίηση του σχεδίου Σκουρλέτη να παραμείνει το 51% του ΑΔΜΗΕ στον έλεγχο του Δημοσίου.
- Την Τρίτη προκηρύσσεται από τη ΔΕΗ η πρώτη από τις υποχρεωτικές δημοπρασίες πώλησης ενέργειας με αποδέκτες τους ιδιώτες ανταγωνιστές της. Πρόκειται για το μέτρο που συμφωνήθηκε με τους δανειστές, προκειμένου να μην οδηγηθούμε στη «Μικρή ΔΕΗ», και το οποίο περιμένουν πως και πως οι ανταγωνιστές της ΔΕΗ, καθώς θα οδηγήσει στην αναγκαστική μείωση των μεριδίων της τελευταίας, από το σημερινό 88% σε κάτω του 50% στο τέλος του 2019.
Την ίδια στιγμή όμως είναι προφανές ότι οι σχέσεις Σκουρλέτη με το Μαξίμου διανύουν την πιο δύσκολη φάση τους. Επίσης, προφανές είναι ότι το όποιο ρήγμα σχετίζεται με τις ευρύτερες διεργασίες για την ανακατονομή των σφαιρών επιρροής στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, παρά με την πορεία των ενεργειακών και τη διαχείρισή τους από τον Π. Σκουρλέτη. Υπό αυτή την έννοια το θέμα είναι καθαρά πολιτικό, αν και αφορμές δόθηκαν και σε επίπεδο ζητημάτων ενέργειας.
- Καταρχήν, ήδη από τον Αύγουστο ο Π. Σκουρλέτης έθεσε δημόσια θέμα εξαίρεσης των τριών ενεργειακών επιχειρήσεων ΔΕΗ (17%), ΔΕΠΑ (65%), ΕΛΠΕ (35%) από το πρόγραμμα του ΤΑΙΠΕΔ αντιπροτείνοντας ένα νέο συνολικό σχέδιο με όχημα την αξιοποίησή τους μέσω του Χρηματιστηρίου Αθηνών και βασισμένο στη λογική που διαπνέει το νέο Υπερ- Ταμείο και όχι της «πώλησης» που χαρακτηρίζει το ΤΑΙΠΕΔ. Αρκετοί τότε είχαν συνδυάσει την πρόταση Σκουρλέτη με το επικείμενο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ. Άλλοι πάλι είχαν αναρωτηθεί κατά πόσο η κυβέρνηση θα επιλέξει να δώσει τη μάχη με τους δανειστές σε αυτό το «γήπεδο» όταν τα ανοιχτά θέματα της δεύτερης αξιολόγησης είναι πολλά και μεγάλα.
- Έπειτα ήρθε η ιστορία με το ΔΕΣΦΑ. Το Σεπτέμβριο το Μαξίμου αποφάσισε να αντιμετωπίσει την σοβαρή εμπλοκή με τη SOCAR για την ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης του ΔΕΣΦΑ, αποσπώντας την υπόθεση από τον υπουργό Ενέργειας που αποτελούσε το «κόκκινο πανί» για τους Αζέρους. Η κίνηση ερμηνεύτηκε ως τακτικισμός του Μαξίμου, με την έννοια ότι επιλήφθηκε το ίδιο του θέματος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η συζήτηση με τους Αζέρους και τους Ιταλούς γίνεται πάνω σε διαφορετική βάση από τα όσα έλεγε ο ΥΠΕΝ. Εντούτοις, το μήνυμα που δόθηκε προς τα μέσα αλλά και προς τα έξω, ήταν ότι ο υπουργός δεν κατάφερε να κλείσει από μόνος του το θέμα.
- Ακολούθησε το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ και η τοποθέτηση Σκουρλέτη περί νεοφιλελεύθερων πολιτικών. «Δεν μπορώ να αποδεχτώ ότι μπορούμε να πάμε σε μια διαπραγμάτευση αμυντικά και να μην θέσουμε εμείς το θέμα να φύγει το 17% από το ΤΑΙΠΕΔ και να περάσει στον πυλώνα της αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας. Δεν μπορεί να είμαστε φορείς ακραία νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Δεν είναι μέσα σε αυτά που υπογράψαμε τον Σεπτέμβριο», είχε πει από το βήμα του Συνεδρίου. Άμεσα είχε έρθει η απάντηση από τον υπουργό Οικονομικών Ευ. Τσακαλώτο πως «το μνημόνιο δεν είναι δικό μας αλλά το σύνθημά μας πρέπει να είναι: κάθε εμπόδιο για καλό, όλοι μαζί συμφωνήσαμε και όλοι μαζί θα εφαρμόσουμε, μαζί τα κάναμε».
- Τα γεγονότα ήταν ραγδαία, ενώ χθες σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Real, ο υπουργός Ενέργειας μίλησε «για απόψεις μέσα στους κύκλους των δανειστών που επιθυμούν διακαώς να καθορίσουν τη σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου». Φράση που αν μη τι άλλο δείχνει στο ίδιο το Μαξίμου ως τον αποδέκτη αυτών των πιέσεων, δημιουργώντας εύλογα ερωτηματικά για τη στάση του.
- Χθες ο Πρωθυπουργός δεν επέλεξε τον Π. Σκουρλέτη ανάμεσα στα 11 μέλη που θα συστήσουν το Πολιτικό Συμβούλιο. Ο υπουργός προτάθηκε από μέλη της Κεντρικής Επιτροπής αλλά δεν αποδέχτηκε την πρόταση. Ερωτηθείς από δημοσιογράφους γιατί δεν δέχθηκε την πρότασή τους, ο ίδιος απάντησε ότι θέλησε να διευκολύνει τον Πρωθυπουργό εφόσον ο ίδιος δεν τον πρότεινε για μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου. Φέρεται μάλιστα να δήλωσε αποφασισμένος είτε να μείνει στο υπουργείο που βρίσκεται ήδη, είτε να παραμείνει απλός βουλευτής. Σημειωτέον ότι ένα από τα σενάρια που μελετά η κυβέρνηση ενόψει του ανασχηματισμού είναι η ενσωμάτωση των ενεργειακών σε ένα νέο υπερ-υπουργείο για τις επενδύσεις, που σημαίνει ότι το χαρτοφυλάκιο της ενέργειας θα είναι ένα μόνο τμήμα του.
Την ίδια στιγμή, και ενώ είναι φανερή η απόσταση του υπουργού από το Μαξίμου, η εβδομάδα βρίθει από εξελίξεις στα ενεργειακά, που εν πολλοίς είναι δρομολογημένες. Σήμερα η διοίκηση της ΔΕΗ υπογράφει σύμφωνο συνεργασίας για από κοινού έξοδο στα Βαλκάνια με τον επικεφαλής της κινεζικής CMEC (πάρτνερ στο «project Μελίτη») Zhang Chun, ενώ αύριο κάνει πρεμιέρα η πρώτη από τις υποχρεωτικές δημοπρασίες πώλησης ενέργειας (ΝΟΜΕ) με αποδέκτες τους ιδιώτες ανταγωνιστές της. Εντός των επομένων ημερών θα πραγματοποιηθεί η εξ αναβολής συνάντηση (της Παρασκευής) του Π. Σκουρλέτη με τους εκπροσώπους των δανειστών για θέματα που δεν παρουσιάζουν βαθμό δυσκολίας, όπως το άνοιγμα της αγοράς φυσικού αερίου, η πορεία της απόσχισης του ΑΔΜΗΕ από τη ΔΕΗ και η πρώτη δημοπρασία ΝΟΜΕ. Πάντα μέσα στην εβδομάδα, η ΔΕΗ θα αποσφραγίσει τις προσφορές της ιταλικής TERNA και της κινεζικής State Grid ζητώντας πιθανότατα να βελτιώσουν τα τιμήματά τους. Τέλος, κρίσιμες είναι οι επόμενες ημέρες και για την τύχη της πώλησης του 66% του ΔΕΣΦΑ καθώς στις 31 Οκτωβρίου εκπνέει η νέα παράταση που έδωσαν οι Αζέροι στην εγγυητική τους επιστολή.
