Στα όρια της λιτότητας είναι υποχρεωμένη να κινηθεί τα επόμενα χρόνια η Γαλλία, την ώρα που τα δημοσιονομικά της αποδεικνύουν ότι δικαιολογημένα αποτελεί τον μεγαλύτερο πονοκέφαλο για την Κομισιόν.
Η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί πολύ ταχύτερα στο μέλλον, στην περίπτωση που η Μαρίν Λεπέν ανέλθει στην εξουσία και εφαρμόσει τα όσα υπόσχεται. Το χρέος της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης και έβδομης του κόσμου έχει ξεπεράσει τα 3 τρισ. ευρώ και προβλέπεται να αγγίξει τα 3,5 τρισ. ευρώ το 2027 που είναι η χρονιά των επόμενων προεδρικών εκλογών. Γίνεται αντιληπτό ότι αν χρέος και έλλειμμα ξεφύγουν από τον έλεγχο, θα είναι πολύ δύσκολο για την Ευρώπη να διαχειριστεί μία τόσο μεγάλη κρίση.
Σήμερα, ο Εμανουέλ Μακρόν προσπαθεί να βρει νέες ισορροπίες, μετά την επιβράδυνση στο β’ εξάμηνο του 2023, ωστόσο το υπερβολικό έλλειμμα τον υποχρεώνει να εφαρμόσει πολιτικές λιτότητας που απειλούν ευθέως την οικονομική ευρωστία των Γάλλων πολιτών. Ταυτόχρονα, απειλείται η επιστροφή σε ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, υπονομεύοντας έτσι και τις προσπάθειες συγκράτησης του χρέους.
Μπορεί ο Economist να χαρακτήρισε ξανά – μετά από περίπου 25 χρόνια - τη Γερμανία ως «ασθενή της Ευρώπης», όμως η Γαλλία είναι αυτή που όπως όλα δείχνουν αντιμετωπίζει σοβαρότερα οικονομικά προβλήματα. Η απόφαση της Standard & Poor’s να υποβαθμίσει το αξιόχρεο της Γαλλίας την περασμένη Παρασκευή, αποτελεί ένα ακόμη καμπανάκι και δεν αποκλείεται να είναι μόνο η αρχή. Τόσο στις Βρυξέλλες, όσο και σε διεθνή φόρα, εκφράζονται εύλογες ανησυχίες ότι ένα μπαράζ υποβαθμίσεων θα δυσκολέψει πολύ τα πράγματα για τη Γαλλία και τον Μακρόν.
Πόσω μάλλον όταν ο Γάλλος πρόεδρος είναι δεδομένο πως επιθυμεί να τονώσει την οικονομία ενόψει των εκλογών του 2027. Ο μεγαλύτερος οίκος αξιολόγησης υποβάθμισε τη γαλλική οικονομία σε «ΑΑ-» από «ΑΑ», καθώς εκτιμάται ότι το δημόσιο χρέος θα συνεχίσει να αυξάνεται και, τουλάχιστον έως το 2027, η Γαλλία θα συνεχίσει να παραβιάζει τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες, ήτοι να εμφανίζει έλλειμμα υψηλότερο του 3% του ΑΕΠ.
Τα μαντάτα από το δημοσιονομικό μέτωπο δεν είναι καλά. Ήδη, από τον περασμένο Μάρτιο, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το έλλειμμα του 2023 ανήλθε εντέλει σε 5,5% του ΑΕΠ, ξεπερνώντας τον στόχο του 4,4%. Ένα μήνα αργότερα, η πρόβλεψη για το έλλειμμα του 2024 αναβαθμίστηκε από το 4,4% στο 5,1% του ΑΕΠ. Σαν να μην έφταναν αυτά, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα νέο πακέτο δαπανών ύψους 10 δισ. ευρώ.
Πόσο μπορεί, λοιπόν, να διογκωθεί το πρόβλημα της Γαλλίας πριν γίνει ευρωπαϊκό πρόβλημα; Όσο θα αυξάνονται έλλειμμα και χρέος τόσο θα έρχονται υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας. Ο Μακρόν έχει υποσχεθεί ότι το έλλειμμα θα κλείσει στο 3% του ΑΕΠ, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν αναμένεται να συμβεί πριν το 2027. Στον κρατικό προϋπολογισμό του 2024 προβλέπεται ανάπτυξη της τάξης του 1,4% φέτος και μέσος ρυθμός ανάπτυξης 1,7% την περίοδο 2025-27. Βέβαια, οι περισσότεροι διεθνείς οίκοι δεν βλέπουν ανάπτυξη υψηλότερη του 1% στα επόμενα χρόνια.
Με βάση τις προβλέψεις της Κομισιόν, η οικονομική δραστηριότητα θα παραμείνει υποτονική το 2024, με το ΑΕΠ να αναπτύσσεται περίπου κατά 0,7%, ενώ το 2025 η ανάπτυξη θα φτάσει στο 1,3%. Η Κομισιόν προβλέπει επίσης ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα θα υποχωρήσει στο 5,3% του ΑΕΠ το 2024 και στο 5% το 2025, με το χρέος να ανέρχεται στο 114% του ΑΕΠ τον ίδιο χρόνο.
Λαμβάνοντας υπόψη τη λεπτή ισορροπία μεταξύ ανάπτυξης και επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων, η κυβέρνηση θα δυσκολευτεί να προχωρήσει στις περικοπές δαπανών που απαιτούνται. Η Γαλλία εμφανίζει τις υψηλότερες δημόσιες δαπάνες μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ κι έτσι θα προσπαθήσει να μειώσει το έλλειμμα μέσω των δαπανών και όχι μέσω της αύξησης των φόρων. Παραδοσιακά, ωστόσο, οι Γάλλοι δεν συμφωνούν εύκολα σε περικοπές δαπανών και όσο πλησιάζουν οι εκλογές του 2027 τόσο θα αυξάνονται και οι υποσχέσεις για παροχές και όχι για περικοπές.
Επίσης, το συνδικαλιστικό κίνημα στη χώρα είναι πολύ ισχυρό και όπως φάνηκε από τις υπαναχωρήσεις της κυβέρνησης στην περίπτωση των αγροτών, είναι πιο εύκολο να δούμε αύξηση παρά μείωση των δαπανών. Τέλος, όσο είναι ο Μακρόν στην εξουσία, η επενδυτική κοινότητα ανησυχεί λιγότερο. Διότι στις δημοσκοπήσεις προηγείται η Μαρίν Λε Πεν, η οποία αν ανέλθει στην εξουσία θα προχωρήσει σε χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής και σε ευθεία αμφισβήτηση των δημοσιονομικών κανόνων, μία εξέλιξη που μπορεί να στρέψει τις αγορές κατά των γαλλικών assets.
