Του Βασίλη Γεώργα
Οι ιδιοκτήτες καταστημάτων ψιλικών και mini markets, τα περίπτερα και ενδεχομένως τα πρατήρια υγρών καυσίμων θα είναι οι λιγοστοί από τους «κερδισμένους» της κόντρας που έχει ξεσπάσει για την υποχρεωτική εγκατάσταση των μηχανημάτων ηλεκτρονικών συναλλαγών (POS), τα οποία αξιοποιούνται πλέον ως μέσο για τη μείωση της φοροδιαφυγής και την αξιοποίηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών για το χτίσιμο του αφορολόγητου. Οι συγκεκριμένες επαγγελματικές κατηγορίες θα εξαιρούνται, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, από την υποχρεωτική εγκατάσταση POS που θα προβλέπεται στην υπό έκδοση υπουργική απόφαση του υπουργείου Οικονομικών.
Στην κυβέρνηση, θεωρούν ότι τα μεγάλα «ψάρια» της φοροδιαφυγής στον ΦΠΑ και στη φορολογία εισοδήματος λόγω της μη έκδοσης αποδείξεων βρίσκονται σε άλλες επαγγελματικές κατηγορίες. Δεν είναι τυχαίο ότι το τελευταίο διάστημα έχουν στοχοποιηθεί οι γιατροί, οι δικηγόροι, οι τεχνίτες (υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, ψυκτικοί, συνεργεία αυτοκινήτων, κλειδαράδες, κλπ) τα καταστήματα εστίασης και άλλες αντίστοιχες κατηγορίες επαγγελματιών που συγκαταλέγονται σε εκείνες τις κατηγορίες οι οποίες φέρονται να φοροδιαφεύγουν περισσότερο. Οι επαγγελματίες αυτοί, θα είναι θεωρητικά πρώτοι στη σειρά των υπόχρεων να αποδέχονται πληρωμές με ηλεκτρονικό χρήμα από τους καταναλωτές, σε μια προσπάθεια να δημιουργηθούν σε βάθος χρόνου οι προϋποθέσεις καταγραφής των πραγματικών εσόδων τους που σήμερα σε μεγάλο βαθμό θεωρείται ότι αποκρύπτονται μέσω της μη έκδοσης αποδείξεων. Στην πράξη, όμως, η υποχρέωση χρήσης μηχανημάτων ηλεκτρονικών συναλλαγών από εκατοντάδες χιλιάδες τέτοιους επαγγελματίες θεωρείται όχι μόνο δύσκολο να εφαρμοστεί αλλά και αδύνατον να ελεγχθεί.
Η συγκεκριμένη απόφαση, πάντως που έχει διχάσει την αγορά όχι μόνο επειδή κάνει υποχρεωτικό ένα ακόμη χαράτσι 1-2% επί του τζίρου, αλλά και επειδή έχει αμφισβητούμενη αποτελεσματικότητα ως προς την πάταξη της φοροδιαφυγής, δεν αναμένεται να δημοσιευτεί ούτε αυτή την εβδομάδα. Η κυβέρνηση δεν έχει καταλήξει ακόμη σε οριστικές αποφάσεις για το ποιες θα είναι τελικά οι επαγγελματικές κατηγορίες που θα υποχρεωθούν να εγκαταστήσουν φέτος μηχανήματα αποδοχής καρτών, αλλά δεν έχει αντιμετωπίσει ούτε και πρακτικά ζητήματα που έχουν να κάνουν με τον έλεγχο των υπόχρεων, τον εντοπισμό των παραβάσεων και το είδος των κινήτρων και αντικινήτρων που θα θεσπιστούν για την εγκατάσταση και αξιοποίηση των POS.
Η μόνη υποχρέωση που θα έχουν σε αυτή τη φάση τα χιλιάδες μικρά καταστήματα λιανικής -εν είδει αντικινήτρου σε σχέση με τον υπόλοιπο ανταγωνισμό- είναι ότι θα οφείλουν να ενημερώνουν τους καταναλωτές ότι δεν δέχονται πληρωμές με κάρτες ή ότι λ.χ. δέχονται κάρτες συγκεκριμένων τραπεζών κλπ. Παρά το σημαντικό τζίρο που γίνεται στα μικρά σημεία λιανικής (σ.σ. στα βενζινάδικα η αποδοχή καρτών φτάνει το 80%), προφανώς οι κατηγορίες αυτές δεν εντάσσονται στις προτεραιότητες του σχεδιασμού της κυβέρνησης, η οποία επιπλέον έχει δηλώσει αδυναμία να αντιμετωπίσει νομοθετικά τις προμήθειες που χρεώνει το τραπεζικό σύστημα και θεωρεί δικαιολογημένες τις εξαιρέσεις.
Το μείζον, για πολλούς επαγγελματίες, ζήτημα των υψηλών προμηθειών που κατά μέσο όρο διαμορφώνονται στο 1,1%, σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ, αλλά στην πράξη είναι χαμηλότερο για τις οργανωμένες επιχειρήσεις του λιανεμπορίου και πολύ υψηλότερο για τις μικρές επιχειρήσεις, είναι ένα θέμα που η κυβέρνηση πιστεύει πως θα το λύσει σταδιακά η ίδια η αγορά.
Είτε στην πράξη με την μετακύληση του κόστους προϊόντων και υπηρεσιών στον καταναλωτή, είτε μέσω της προσπάθειας μείωσης του κόστους των προμηθειών με συλλογικές διαπραγματεύσεις που θα κληθούν να κάνουν οι σύνδεσμοι των επαγγελματιών με κάθε τράπεζα ξεχωριστά...
Σήμερα σε ορισμένες τράπεζες και για συγκεκριμένες κάρτες, οι χρεώσεις φτάνουν έως και το 3% ενώ σε κάποιες άλλες είναι μόλις 0,75%. Η διαφορά παραμένει τεράστια.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών:
- το 25,5% των επιχειρήσεων επιβαρύνεται με προμήθεια 0,5% έως 1% για την κάθε συναλλαγή
- το 64,7% των επιχειρήσεων πληρώνει προμήθεια από 1% έως 2,5%
- το 9,8% των επιχειρήσεων καταβάλει πάνω από 3%.
