Του Γιώργου Φιντικάκη
Στην ενεργειακή απομόνωση παραμένει η Κύπρος, μετά την σημερινή απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης, να απεντάξει από τα κοινοτικά συγχρηματοδοτούμενα έργα την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ.
Το τμήμα Κρήτη-Αττική, ύψους 900 εκατ ευρώ, προχωρά ως εθνικό έργο, σύμφωνα με την ενημέρωση του Κ. Χατζηδάκη προς τον Ευρωπαίο Επίτροπο Ενέργειας Miguel Arias Canete.
Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι χάνονται τα όποια κοινοτικά κονδύλια θα έκανε χρήση η Ελλάδα για να καλύψει χρηματοδοτικές ανάγκες του έργου, εφόσον το ενέτασσε στο παραπάνω διακρατικό project, ενώ ταυτόχρονα τινάζεται στον αέρα ο σχεδιασμός της Λευκωσίας που παραμένει ενεργειακά απομονωμένη από την υπόλοιπη Ευρώπη, καθώς η διασύνδεση με Ελλάδα και Ισραήλ συνολικού ύψος 3,5 δισ. μπαίνει στο συρτάρι.
Τα ερωτήματα που τίθενται μετά την παραπάνω εξέλιξη αφορούν την στάση που θα τηρήσει αφενός η κυπριακή πλευρά και αφετέρου η Ε.Επιτροπή, η οποία με πολλαπλές επιστολές του επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας (DG Energy), Κλ. Μπόρχαρτ είχε διαμηνύσει στην Αθήνα, πως ο μοναδικός τρόπος για να γίνει η διασύνδεση Κρήτης-Αττικής, είναι ως τμήμα του διευρωπαικού project, του οποίου φορέας υλοποίησης είναι η κυπριακή EuroAsia Intercconector.
Η τελευταία δεν αποκλείεται να ακολουθήσει την νομική οδό σε ευρωπαϊκό επίπεδο, γεγονός που είναι πιθανό να προκαλέσει παρενέργειες και επιπλοκές άγνωστης έκτασης. Οι Βρυξέλλες από την πλευρά τους έχουν κατ' επανάληψη καλέσει την ελληνική πλευρά να εγκαταλείψει την επιλογή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, και να καθίσει στο τραπέζι με την κυπριακή κοινοπραξία προκειμένου να βρεθεί η καλύτερη δυνατή λύση, διασφαλίζοντας την έγκαιρη κατασκευή του σκέλους Αττική-Κρήτη.
Στην λογική αυτή άλλωστε, τις τελευταίες ημέρες, έλαβαν χώρα εντατικές διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα εμλεκόμενα μέρη, όπως αναφέρει στην ανακοίνωσή του και ο Κ. Χατζηδάκης, προκειμένου να εξευρεθεί συναινετική λύση, δηλαδή να υλοποιηθεί η διασύνδεση Αττικής-Κρήτης ως Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (Project of Common Interest-PCI).
"Οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα εμπλεκόμενα μέρη δεν τελεσφόρησαν", σημειώνει στην ίδια ανακοίνωση ο κ. Χατζηδάκης, προσθέτοντας - δίχως ωστόσο να εξηγεί με ποιο τρόπο- ότι η Αθήνα εξακολουθεί να υποστηρίζει τη διασύνδεση της Κύπρου με την Κρήτη και το Ισραήλ, που θα συμβάλει στην άρση της ηλεκτρικής απομόνωσης της Κύπρου.
Σε μια αναφορά που επιχειρεί μάλλον να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, ο υπ. Ενέργειας επισημαίνει ότι "η ελληνική κυβέρνηση παρέχει ισχυρή πολιτική στήριξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο των διασυνδέσεων Κρήτης-Κύπρου και Κύπρου-Ισραήλ στον αναθεωρημένο κατάλογο των PCI (έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος) λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο την ανάγκη ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κύπρου με την Ευρώπη διαμέσου της Ελλάδας, αλλά και τα σχέδια ηλεκτρικής διασύνδεσης των κατεχομένων εδαφών της Κύπρου με την Τουρκία".
Στην ίδια ανακοίνωση ο υπουργός εξηγεί ότι η θέση του ΥΠΕΝ υπαγορεύθηκε από την ανάγκη ταχείας υλοποίησης του έργου της διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής, που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ενεργειακής τροφοδοσίας, και όσο νωρίτερα αυτή γίνει, τόσο θα κλείσουν οι ρυπογόνες μονάδες της ΔΕΗ στο νησί, και θα πάψουν οι καταναλωτές να επιβαρύνονται με χρεώσεις ΥΚΩ ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων ετησίως.
Στην πραγματικότητα, το κλειδί για το ναυάγιο, ήταν η διαφωνία ως προς τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου, και την διαλειτουργικότητα του ενός τμήματος, δηλαδή του Κρήτη-Αττική, με τα υπόλοιπα (Κρήτη-Κύπρος, και Κύπρος-Ισραήλ).
Η πλευρά της Euroasia είχε εμφανιστεί πρόθυμη να προχωρήσει το τμήμα Κρήτη-Αττική, με όχημα την θυγατρική του ΑΔΜΗΕ, "Αριάδνη Interconnection", εφόσον όμως διασφαλιζόταν πρώτα η τεχνική διασυνδεσιμότητα των συστημάτων των τριών χωρών. Στη λογική αυτή, λέγεται ότι η κυπριακή πλευρά είχε ζητήσει τροποποίηση των όρων του διαγωνισμού που τρέχει ο ΑΔΜΗΕ για το τμήμα Κρήτη-Αττική, (λήγει στις 31 Οκτωβρίου) και αφορά στην ανάθεση της κατασκευής των δύο σταθμών μετατροπής κι ενός υποσταθμού, συνολικού προϋπολογισμού 380 εκ. ευρώ. Επίσης η EuroAsia λέγεται ότι είχε έρθει σε συννενόηση με έναν από τους πιο γνωστούς φορείς διαχείρισης δικτύων ηλεκτρισμού πανευρωπαικά, τον βελγικό Elia, προκειμένου αυτός να διαθέσει τα κεφάλαια ώστε να μπει με συμμετοχή 39% στην "Αριάδνη", η οποία ανήκει εξολοκλήρου στον ΑΔΜΗΕ. Σημειώνεται ότι τέτοια πρόβλεψη υπήρχε στις αρχικές συμφωνίες των ρυθμιστικών αρχών ενέργειας Ελλάδας – Κύπρου και EuroAsia.
Τελικά οι διαπραγματεύσεις δεν τελεσφόρησαν. Στα επιχειρήματα των Κυπρίων η ελληνική πλευρά αντέταξε ότι οποιαδήποτε καθυστέρηση θα θέσει σε κίνδυνο την ενεργειακή ασφάλεια του νησιού, η οποία βρίσκεται σε οριακή κατάσταση.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΥΠΕΝ, ο διαγωνισμός για τα καλώδια που θα συνδέσουν την Αττική με την Κρήτη -που δεν αμφισβητήθηκε από καμία πλευρά κατά τις προαναφερθείσες διαπραγματεύσεις- ολοκληρώθηκε στις 5 Αυγούστου και βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία αξιολόγησης των προσφορών που υποβλήθηκαν.
Σύμφωνα πάντα με την ανακοίνωση, ο δεύτερος διαγωνισμός για τους Σταθμούς Μετατροπής σε Κρήτη και Αττική θα προχωρήσει χωρίς αλλαγές και καθυστερήσεις, με το υπουργείο να δεσμεύεται ότι αυτό θα γίνει με τρόπο που δεν θα δημιουργεί τεχνικά ζητήματα διαλειτουργικότητας με τα υπόλοιπα τμήματα του έργου, όταν και όποτε αυτά γίνουν.
