Του Γιώργου Δασκαλόπουλου
Αποδεικνύοντας το υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον που διαμορφώνεται πλέον για τα ελληνικά assets, αλλά και τις μεγάλες προοπτικές του αεροδρομίου της Αθήνας, το ΤΑΙΠΕΔ, χτύπησε χτες… τζακ ποτ στη διαδικασία υποβολής ενδιαφέροντος για την πώληση του 30% του «Ελ. Βενιζέλος» συγκεντρώνοντας 10 υποψηφίους. Πρόκειται είτε για αεροπορικούς και κατασκευαστικούς κολοσσούς, είτε για μακροπρόθεσμα κεφάλαια, η συμμετοχή των οποίων προοιωνίζει την επιτυχή έκβαση της διαδικασίας και βέβαια την κάλυψη του πήχη του 1 δις. ευρώ που έχει τεθεί. Την ίδια στιγμή, πολλοί από τους «μνηστήρες» έχουν ειδικό ενδιαφέρον για την απόκτηση του «χρυσού ποσοστού», είτε και… μεγάλες διαδρομές στο ελληνικό προσκήνιο (και παρασκήνιο) γεγονός που εγγυάται υψηλό ανταγωνισμό μέχρι το τέλος της διαδικασίας.
Οι 10 μνηστήρες είναι: η ADP GROUPE, η APG ASSET MANAGEMENT, η AVIALLIANCE, η FERROVIAL INTERNATIONAL, η FIRST STATE INVESTMENTS, η GLOBAL INFRASTRUCTURE PARTNERS, η VINCI AIRPORTS, η κοινοπραξία ARDIAN INFRASTRUCTURE FUND S.C.A, SICAR και ARDIAN INFRASTRUCTURE FUND V B S.C.S. SICAV – RAIF, άλλη μία κοινοπραξία εταιρειών του fund KKR και της κατασκευαστικής EGIS και η κοινοπραξία εταιρειών των MEIF 6 ATTIC INVESTMENT, RAFFLES INFRA HOLDING και CHENGDONG INVESTMENT.
Οι προοπτικές του αεροδρομίου υπήρξαν κινητήριος μοχλός στις διαδικασίες που οδήγησαν τον μεγαλομέτοχο του αεροδρομίου, το καναδικό fund PSP Investments, το οποίο ελέγχει το 40% του αερολιμένα μέσω της AviAlliance (πρόκειται για μια εταιρεία – διάδοχο της Hochtief Aiports, εκ των ιδρυτικών μετόχων του ΔΑΑ, που στη συνέχεια πούλησε τα μερίδιά του) να βάλει το χέρι στην τσέπη και να υπογράψει την αναθεωρημένη σύμβαση παραχώρησης για 20 χρόνια. Μια συμφωνία που απέφερε στο δημόσιο 1,4 δισ. ευρώ, μαζί με τον ΦΠΑ. Τα ίδια δεδομένα φέρνουν τους Καναδούς, μέσω της AviAlliance να κινηθούν και για την απόκτηση του επιπλέον ποσοστού, ώστε να «κλειδώσουν» τον πλήρη έλεγχο του αθηναϊκού αερολιμένα. Το καναδικό fund με το 40% στον έλεγχό του και τη νέα σύμβαση παραχώρησης «ανά χείρας» δεν θα είχε πρόβλημα να διατηρήσει τον έλεγχο, ακόμη και απέναντι σε έναν ισχυρό μέτοχο, κάτοχο του 30%. Όμως οι προοπτικές του αεροδρομίου, της ελληνικής οικονομίας, αλλά και του πλήρους μετοχικού ελέγχου του ΔΑΑ, εκτιμάται ότι αποτελούν ισχυρό κίνητρο για τους Καναδούς ώστε να βάλουν ξανά «το χέρι στην τσέπη». Και να θεωρούνται ένας από τους ισχυρότερους διεκδικητές.
Στις υποψηφιότητες για το …αντίπαλο δεος της καναδικής συμμετοχής, από τα πρώτα ονόματα που φιγουράρουν, είναι αυτό της Vinci Airports. Ο αεροπορικός «βραχίονας» της κατασκευαστικής που έχει πρωταγωνιστήσει στα ελληνικά «μεγάλα έργα» (μεταξύ άλλων με τη Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, αλλά και πολλούς οδικούς άξονες) επί του παρόντος εμφανίζεται μόνος. Το ενδιαφέρον του ομίλου που διατηρεί ένα τεράστιο χαρτοφυλάκιο αεροδρομίων παγκοσμίων, για τους ελληνικους αερολιμένες δεν καταγράφεται για πρώτη φορά. Η Vinci είχε ενδιαφερθεί και για το πρόγραμμα παραχώρησης των 14 περιφερειακών αερολιμένων στο οποίο τελικά επικράτησε η γερμανική Fraport. Η ίδια είχε συμμετάσχει και στις πρώτες δύο διαγωνιστικές διαδικασίες για το αεροδρόμιο στο Καστέλλι Κρήτης, όπου τελικά επικράτησε η ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ με την ινδική GMR. Ίσως από τον ανταγωνισμό αυτό προέκυψε και η σημαντική εξέλιξη που «είδε» τη γαλλική εταιρεία να συμπράττει με τη ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ στο πρόγραμμα για την αναβάθμιση και επέκταση του αεροδρομίου «Νικολα Τεσλα» του Βελιγραδίου το οποίο και ανέλαβαν πρόσφατα από κοινού. Να σημειωθεί ότι η Vinci είχε κερδίσει το πρόγραμμα των περιφερειακών αεροδρομίων της Πορτογαλίας, αντίστοιχο με το ελληνικό.
Γνώριμη στην Ελλαδα, είμαι όμως και η ADP (Aeroports de Paris). Ο κολοσσός που διαχειρίζεται τα μεγαλύτερα αεροδρόμια της Γαλλίας, είχε και αυτός εμφανιστεί στα «πρώιμα» στάδια για το Καστέλλι, σε συνεργασία τότε, με την επίσης γαλλική κατασκευαστική Bouygues, και την ελληνική J&P Άβαξ. Οι διαρκείς καθυστερήσεις και οι εν σειρά αναβολές του διαγωνισμού περιόρισαν το ενδιαφέρον της, το οποίο όμως τώρα επανέρχεται για έναν αερολιμένα υψηλών προδιαγραφών.
Η ισπανική κατασκευαστική Ferrovial, είναι άλλος ένας γνώριμος στα ελληνικά πράγματα, μια και έχει «παίξει» σε αρκετά μεγάλα έργα, με αποκορύφωμα τη συμμετοχή της στην κοινοπραξία Hellenic Autopistas (μαζί με τις ΓΕΚ – ΤΕΡΝΑ και Dragados) για το project της Ιονίας Οδού. Πριν ένα χρόνο τα ποσοστά της πέρασαν στη ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ μετά το λύσιμο της συνεργασίας. Όμως για την εταιρεία που μπήκε στις αεροπορικές μπίζνες πριν αρκετά χρόνια, εξαγοράζοντας την εταιρεία διαχείρισης αεροδρομίων ΒΑΑ στην Βρετανία (μεταξύ άλλων ελέγχει το Heathrow) η ενίσχυση της παρουσίας του σε αεροδρόμια και στον ευρύτερο κλάδο των υποδομών παραμένει κεντρικός στόχος.
Από την πλευρά της, η First State Investments, δεν είναι γνωστή στο ελληνικό προσκήνιο. Πρόκειται όμως για ένα επενδυτικό κεφάλαιο που πριν λίγο καιρό «πέρασε» στον έλεγχο της Mitsubishi UFJ Financial Group. Πρόκειται για το σχήμα που είχε πραγματοποιήσει επαφές υψηλού επιπέδου με στελέχη της ελληνικής κυβέρνησης λίγο μετά τις εκλογές και το οποίο είχε υποσχεθεί ιαπωνική κινητικότητα στις ελληνικές επενδύσεις. Με τη συμμετοχή του το επιβεβαιώνει.
Τη συμμετοχή του επιβεβαίωσε και το αυστραλιανό fund Macquarie (μέσω της κοινοπραξίας MEIF), ενώ η αγορά αναμένει με ενδιαφέρον τα επόμενα βήματα που θα ακολουθήσει στη διαδικασία το υπερδραστήριο fund KKR. Tο Kohlberg Kravis Roberts & Co, έγινε γνωστό στα εγχώρια πράγματα τόσο μέσω της πλατφόρμας διαχείρισης «κόκκινων» δανείων Pillarstone, όσο όμως και με την εξαγορά του χαρτοφυλακίου μαργαρινών και ελαιολάδου της Unilever. Μπίζνες που δεν εξελίχθηκαν πάντα με τον καλύτερο τρόπο…
Η κίνηση και τα έσοδα του ΔΑΑ τα τελευταία χρόνια, έχουν καταστήσει το αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος» σε μία χρυσοτόκο όρνιθα τόσο για το δημόσιο, όσο και για τους λοιπούς μετόχους του, που βλέπουν την απόδοση της επένδυσής τους να αποδίδει πέρα από κάθε προσδοκία. Το 2017, το αεροδρόμιο της Αθήνας παρουσίασε καθαρά κέρδη 140 εκατ. ευρώ, από 132 εκατ. το 2016. Μόνον ο άμεσος φόρος εισοδήματος που εισέπραξε το Δημόσιο από την εταιρεία του αεροδρομίου για το 2017, ανήλθε στα 59,7 εκατ. ευρώ. Το 2018 τα καθαρά κέρδη σημείωσαν νέο άλμα 22% στα 171 εκατ. ευρώ, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα κέρδη ΕΒΙTDA του ΔΑΑ για την περασμένη χρήση ανήλθαν σε 325,5 εκατ. ευρώ, αντιστοιχώντας έτσι σε περιθώριο κέρδους EBITDA 68%.
