Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να υπογραφεί η σύμβαση απόκτησης του 20% των μετοχών της Gastrade από τον ΔΕΣΦΑ. Με την κίνηση αυτή ολοκληρώνεται η μετοχική σύμπραξη της Gastrade, προκειμένου να ξεκινήσει η υλοποίηση του έργου ύψους 380 εκατ. ευρώ. Στην εταιρεία μετέχουν ισότιμα πέντε ισχυροί μέτοχοι (ΔΕΠΑ Εμπορίας, ΔΕΣΦΑ, BulgartransGaz, Gaslog και όμιλος Κοπελούζου) και όλα δείχνουν ότι το έργο ανάπτυξης του πρώτου πλωτού εργοστασίου αεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ελλάδα θα ξεκινήσει στο τέλος του έτους ή το αργότερο τον ερχόμενο Γενάρη.
Ωστόσο οι μετοχικές ανακατατάξεις πιθανώς να μην έχουν ολοκληρωθεί. Οι πέντε μέτοχοι πρόκειται να επανεξετάσουν το μετοχικό καθεστώς προκειμένου να εισέλθουν στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας, οι κρατικές εταιρείες των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Βορείου Μακεδονίας. Πρόκειται για τις εταιρείες MER Skopje και ENOC (Emirates National Oil Company) οι οποίες τώρα, σύμφωνα με πληροφορίες, πιέζουν για τη απόκτηση συμμετοχής στην Gastrade που θα τους δώσει πρόσβαση στον πλωτό σταθμό της Αλεξανδρούπολης
Κι ενώ είναι γνωστή η συνάντηση του Πρωθυπουργού της Βορ. Μακεδονιας Ζόραν Ζάεφ με τον επικεφαλής του ομίλου Κοπελούζου, Χρήστο Κοπελούζο, τελευταία έγιναν επαφές και με την πολιτική ηγεσία των ΗΑΕ. Μάλιστα την χώρα επισκέφθηκε πρόσφατα ο επικεφαλής της ENOC, Saif Humaid Al Falasi, και είχε επαφές με τους μετόχους της Gastrade. Σημειώνεται ότι τα ΗΑΕ ήταν εξαρχής ένας υποψήφιος μέτοχος για την Gastrade, αλλά οι συζητήσεις όλο το προηγούμενο διάστημα διεξάγονταν μάλλον «χαλαρά».
Το σκηνικό άλλαξε μετά το καλοκαίρι και ειδικά μετα την αμυντική προσέγγιση των ΗΑΕ με την Ελλάδα. Υπενθυμίζεται ότι στο τέλος Αυγούστου, στην αεροπορική βάση της Σούδας (115 Πτέρυγα Μάχης) προσγειώθηκαν εννέα αεροσκαφη των ΗΑΕ που συμμετείχαν στην άσκηση «Δούρειο Ίππος». Λίγες ημέρες αργότερα τα ΗΑΕ ήρθαν και σε συμφωνία σύναψης διπλωματικών σχέσεων για πρώτη φορά με το Ισραήλ.
Η στροφή αυτή στην εξωτερική πολιτική διεύρυνε το επενδυτικό ενδιαφέρον των ΗΑΕ για την χώρα μας, λένε καλά ενημερωμένες πηγές, παρόλο που όπως σημειώνουν τα ΗΑΕ βρίσκονταν κοντά για επενδύσεις στην Ελλάδα, κυρίως μέσω της κρατικής επενδυτικής εταιρείας Mubadala. Ετσι τα ΗΑΕ ενδιαφέρθηκαν για την ΕΛΒΟ, έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για την ΕΑΒ και τώρα φαίνεται να επιδιώκουν την απόκτηση συμμετοχής στον πλωτό σταθμό αεριοποίησης LNG της Αλεξανδρούπολης.
Στο παρελθόν επίσης έχουν υπογραφεί συμφωνίες εταιρειών ελεγχόμενων από την Mubadala και της ΔΕΗ, με στόχο την ανάπτυξη μονάδων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ στην Ελλάδα, ενώ ακόμη πιο πριν υπήρξε η συμφωνία με το ΤΑΝΕΟ και τέλος η συμμετοχή της Mubadala στην εξαγορά των επιχειρήσεων ιχθυοκαλλιέργειας, Σελόντα και Νηρέα.
Ποιος είναι ο FSRU
Ο πρώτος πλωτός σταθμός επαναεριοποίησης υγροποιημένου αερίου (Floating Storage and Regasification Unit, FSRU) προσφέρει γεω-στρατηγικά αλλά και εμπορικά οφέλη στη χώρα, αλλά και την ευρύτερη περιοχή. Θα ενισχύσει την ενεργειακή ανεξαρτησία τόσο της Ελλάδας όσο και των Βαλκανίων, που σήμερα βασίζονται αποκλειστικά σε ρωσικό ή αζέρικο φυσικό αέριο. Και οι δυο αυτές πηγές διοχετεύουν το φυσικό αέριο στη χώρα μας, αλλά και σε άλλες χώρες, μέσω αγωγών που διέρχονται μέσω Τουρκίας.
Εκτός όμως από τη γεωστρατηγική, ο FSRU έχει και σημαντική εμπορική σημασία. Δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μείωση του ενεργειακού κόστους σε όλες τις χώρες που θα έχουν πρόσβαση. Έτσι το έργο αναμένεται να συμβάλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής βιομηχανίας και την αύξηση των εξαγωγών, προσφέροντας νέες θέσεις απασχόλησης και υποστηρίζοντας την ανάπτυξη του λιμένα της Αλεξανδρούπολης.
Ο πλωτός σταθμός θα διαθέτει δεξαμενές προσωρινής αποθήκευσης έως 170.000 κ.μ. LNG και τεχνική δυναμικότητα αεριοποίησης 5,5 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου ετησίως. Σε ημερήσια βάση ο σταθμός θα αεριοποιεί μέχρι 22,7 εκατ. κ.μ. φυσικού αερίου ημερησίως. Η μονάδα θα βρίσκεται αγκυροβολημένη 17,6 χλμ. νοτιοδυτικά του Λιμένα Αλεξανδρούπολης και θα συνδέεται με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) μέσω ενός συστήματος αγωγών συνολικού μήκους 28 χλμ. Από αυτά τα 24 χλμ. αγωγού θα βρίσκονται ποντισμένα στο βυθό της θάλασσας ενώ τα υπόλοιπα 4 χλμ. σε χερσαίο όρυγμα.
Τώρα ετοιμάζεται η υπογραφή της σύμβασης συμμετοχής του ΔΕΣΦΑ στην εταιρεία διαχείρισης του FSRU, Gastrade. Ο ΔΕΣΦΑ θα αναλάβει το 20% της Gastrade, με πωλητή τον όμιλο Κοπελουζου η συμμετοχή του οποίου θα περιοριστεί στο 20%. Το περασμένο καλοκαίρι, υπογράφηκε η συμφωνία για την είσοδο της Βουλγαρικής Bulgartransgaz στη μετοχική σύνθεση της Gastrade με 20%.
Οι υπόλοιποι μέτοχοι της εταιρείας είναι η κ. Ασημίνα-Ελένη Κοπελούζου (20%), ιδρυτικός μέτοχος της Gastrade, η GasLog Cyprus Investment (20%), μια εταιρεία 100% Θυγατρική της Gaslog που είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης (NYSE) και η ΔΕΠΑ Εμπορίας (20%). Και το ζητούμενο τώρα είναι αν οι πέντε μέτοχοι της Gastrade θα συναποφασίσουν την μείωση της συμμετοχής τους, με στόχο να εισέλθουν και οι νέοι ενδιαφερόμενοι μέτοχοι.
Πάντως για το έργο ύψους 380 εκατ. ευρώ η χρηματοδότηση είναι πλέον διασφαλισμένη, με δεδομένο ότι η Gastrade έχει ήδη συμφωνήσει με το μεγαλύτερο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα της χώρας για την χρηματοδότηση του έργου, με ιδιαίτερα ανταγωνιστικούς όρους. Επίσης έχει διασφαλιστεί ευρωπαϊκή χρηματοδότηση που θα προέλθει από το ΕΣΠΑ, αφού το έργο έχει ενταχθεί στον «Κατάλογο Μεγάλων Έργων» του ΕΠΑνΕΚ, με τους πόρους να είναι εξασφαλισμένοι από το σχετικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Η τελική επενδυτική απόφαση για την έναρξη της κατασκευής του έργου αναμένεται στα τέλη του 2020 ενώ η έναρξη λειτουργίας του εργοστασίου επαν-αεριοποίησης LNG τοποθετείται στα τέλη του 2022 ή τις αρχές 2023.
