Ιδιοκτήτης ακινήτου αντικειμενικής αξίας 120.000 ευρώ, εισπράττει στεγαστικό επίδομα από το κράτος. Αρκεί να διαθέσει για ενοικίαση το δικό του σπίτι για να αποκτήσει εισόδημα και να ενοικιάσει κάποιο άλλο για να καλύψει τις στεγαστικές του ανάγκες. Επίδομα τέκνου, μπορεί να καταβάλλεται και σε κάποιον που έχει συγκεντρώσει 500.000 ευρώ στην τράπεζα και πηγαίνει τα παιδιά του στον παιδικό με… καγιέν, πολύ απλά διότι σήμερα, κριτήρια καταθέσεων ή κινητών περιουσιακών στοιχείων, στο συγκεκριμένο επίδομα που απορροφά έως και 1 δισ. ευρώ τον χρόνο από τον κρατικό προϋπολογισμό δεν υπάρχει.
Δύο παραδείγματα «παραθύρων» που εντοπίστηκαν από την πολύμηνη μελέτη των κριτηρίων χορήγησης των βασικών κοινωνικών επιδομάτων της χώρας. Για την κυβέρνηση, πολιτικά είναι ακόμη μια «καυτή πατάτα». Αφενός διότι χτυπά για 2η φορά μέσα σε έναν χρόνο τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες -το τεκμαρτό εισόδημα εκτός από την αύξηση του φόρου οδηγεί και σε απώλεια του δικαιώματος είσπραξης των κοινωνικών επιδομάτων- αφετέρου διότι εκτός από κερδισμένοι στην προωθούμενη αλλαγή (εκτιμάται ότι είναι περίπου οι 8 στους 10) θα υπάρξουν και χαμένοι που θα δουν το ετήσιο εισόδημά τους να μειώνεται κατά αρκετές εκατοντάδες ευρώ τον χρόνο
Η αναλυτική χθεσινή παρουσίαση της νέας επιδοματικής πολιτικής δεν έδωσε όλες τις απαντήσεις στους περίπου 1,5 εκατομμύρια ενδιαφερόμενους. Ανακοινώθηκαν τα νέα ποσά των τριών βασικών κοινωνικών επιδομάτων -τέκνων, στέγασης και ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα- αλλά δεν γνωστοποιήθηκαν τα τελικά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Αποκαλύφθηκαν οι προθέσεις.
Στη χώρα που το ποσοστό του κινδύνου φτώχειας παραμένει πάνω από το 26% και είναι ένα από τα τρία υψηλότερα της Ευρώπης, αποφασίζεται η διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων και ταυτόχρονα η αύξηση του ποσού που θα δοθεί για τους δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Φεύγει επίσης το… συμβολικό επίδομα τέκνων των 28 ευρώ ανά παιδί και αντικαθίσταται από ένα ενισχυμένο ποσό της τάξεως των 45 ή 75 ευρώ μήπως και ξεκολλήσει η Ελλάδα από τις τελευταίες θέσεις του ΟΟΣΑ όσον αφορά στις καθαρές αποδοχές των εργαζόμενων με παιδιά (σ.σ λαμβάνεται υπόψη και η κράτηση για φόρους και εισφορές αλλά και η άμεση εισοδηματική ενίσχυση που σε άλλες χώρες ειδικά ευρωπαϊκές είναι πολύ πιο σημαντική συγκριτικά με την Ελλάδα).
Στο τέλος του μήνα, τα κριτήρια χορήγησης των κοινωνικών επιδομάτων θα συζητηθούν στο Υπουργικό Συμβούλιο και στη συνέχεια θα ανακοινωθούν επίσημα ώστε να ενεργοποιηθούν από τις αρχές του νέου έτους. Οι σημερινοί δικαιούχοι θα μοιραστούν σε ομάδες: είναι αυτοί που θα πάρουν περισσότερα (περίπου οι 8 στους 10 με βάση τις μελέτες που έχουν γίνει) αλλά και αυτοί που θα εισπράττουν λιγότερα ή και τίποτα. Αν και το ποσοστό των χαμένων θα είναι μικρότερο, η δυσαρέσκεια θα είναι δεδομένη καθώς κανείς δεν θέλει να χάνει κεκτημένα. Από την άλλη, η χάραξη της επιδοματικής πολιτικής πρέπει να γίνει με βάση την νέα σκληρή πραγματικότητα που διαμορφώνεται λόγω του επικαιροποιημένου Συμφώνου Σταθερότητας. Τα λεφτά πάνω στο τραπέζι, δηλαδή το δημοσιονομικό περιθώριο που έχει η κυβέρνηση για να χρηματοδοτήσει την κοινωνική πολιτική της, είναι ακριβώς τα ίδια οπότε για να βοηθηθούν κάποιοι, κάποιοι άλλοι θα πρέπει να χάσουν.
Εκτός από τον εμπλουτισμό των κριτηρίων χορήγησης των τριών βασικών κοινωνικών επιδομάτων, η κυβέρνηση θέλει να προχωρήσει σε ακόμη μια σημαντική αλλαγή: να δημιουργήσει το «παρατηρητήριο επιδομάτων» μέσω του οποίου θα εντοπίζονται εύκολα ποιοι εισπράττουν και πόσα από το κράτος μέσα από τα διάφορα κοινωνικά επιδόματα. Είναι σίγουρο ότι θα βρεθούν ΑΦΜ που θα συγκεντρώνουν μηνιάτικο μεγαλύτερο από έναν καθαρό κατώτατο μισθό…
