Μετά την αποτυχία εφαρμογής της «μεταρρύθμισης Γιαννίτση» το 2001 τα στοιχεία από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους κατέδειξαν στο που οφείλεται η μετέπειτα χρεοκοπία της χώρας. Από το 2000 ως και το 2014 από τον προϋπολογισμό του κράτους δόθηκαν 201,5 δισ. ευρώ για να είναι σε θέση τα Ταμεία να καταβάλλουν συντάξεις και εφάπαξ στους δημοσίους υπαλλήλους, στους στρατιωτικούς, στους εργαζομένους στις ΔΕΚΟ και το ΕΚΑΣ. Όλα αυτά για να συντηρηθούν 2,6 εκατομμύρια συνταξιούχοι έστω και με τις μειωμένες συντάξεις των μνημονιακών χρόνων. Μετά το 2008 όπου η οικονομία μπήκε σε ύφεση και παρά τις περικοπές που είχαν προηγηθεί, το 2011 οι δαπάνες για την κοινωνική ασφάλιση και πρόνοια υπερέβησαν τα 21 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα την εκ νέου δραστική μείωση των συντάξεων την επόμενη χρονιά.
Η παρουσίαση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εργασίας για το ασφαλιστικό, επιχειρεί μια νέα εποχή στην Επικουρική Ασφάλιση. Η Ελλάδα σαφώς με μεγάλη καθυστέρηση έναντι των υπολοίπων χωρών του ΟΟΣΑ επιχειρεί να εισαγάγει την έννοια της ανταποδοτικότητας στην επικουρική ασφάλιση με την δημιουργία ενός «ατομικού κουμπαρά» για κάθε νέο ασφαλισμένο από το 2022 και μετά. Είναι κάτι επαναστατικό; Για τον υπόλοιπο Δυτικό κόσμο όχι, για την πατρίδα μας ναι. Ας δούμε το γιατί:
Το Νorges Bank Investment Management, το ταμείο πετρελαίου της Νορβηγίας, ή το Κυβερνητικό Ταμείο Συντάξεων Global, που είναι το επίσημο όνομά του, δημιουργήθηκε αφού ανακαλύφθηκε το πετρέλαιο στη Βόρεια Θάλασσα. Το ταμείο ιδρύθηκε για να προστατεύσει την οικονομία από τις διακυμάνσεις των εσόδων από το πετρέλαιο και χρησιμεύει επίσης ως χρηματοοικονομικό αποθεματικό και ως μακροπρόθεσμο πρόγραμμα αποταμίευσης, έτσι ώστε τόσο οι σημερινές όσο και οι μελλοντικές γενιές να επωφεληθούν από τον πλούτο της χώρας.
Αν και τα έσοδα από την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου μεταφέρονται στο ταμείο, αυτές οι καταθέσεις αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το ήμισυ της αξίας του ταμείου. Τα περισσότερα από αυτά έχουν κερδίσει επενδύοντας σε μετοχές, σταθερό εισόδημα και ακίνητα.
Το αμοιβαίο κεφάλαιο είναι πλέον ένα από τα μεγαλύτερα αμοιβαία κεφάλαια στον κόσμο, το οποίο κατέχει σχεδόν το 1,5% όλων των μετοχών των εισηγμένων εταιρειών στον κόσμο. Αυτό σημαίνει ότι έχει συμμετοχές σε περίπου 9.000 εταιρείες παγκοσμίως, δίνοντάς του δικαίωμα σε ένα μικρό μερίδιο των κερδών τους κάθε χρόνο. Επιπλέον, το ταμείο διαθέτει εκατοντάδες κτίρια σε μερικές από τις κορυφαίες πόλεις του κόσμου, τα οποία δημιουργούν έσοδα από ενοικίαση. Το αμοιβαίο κεφάλαιο λαμβάνει επίσης μια σταθερή ροή εσόδων από δανεισμό σε χώρες και εταιρείες. Με την διασπορά των επενδύσεων, μειώνεται ο κίνδυνο απώλειας χρημάτων από το ταμείο.
Η συνολική αξία των επενδύσεων του ταμείου ανέρχεται στο 1,069 τρισ. ευρώ με το 72,8% των συνολικών επενδύσεων σε μετοχές, σε 69 χώρες και 9.123 εταιρείες σε όλο τον κόσμο αξίας 778,6 δισ. ευρώ. Φυσικά έχει συμμετοχή και στην Ελλάδα:
ΠΙΝΑΚΕΣ
Το 24,7% των συνολικών επενδύσεων (αξίας 264,12 δισ. ευρώ) βρίσκεται σε 1.245 ομόλογα σε 47 χώρες και το 2,5% των επενδύσεων είναι σε ακίνητα : 867 ακίνητα σε 14 χώρες.
Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ 1998 ΜΈΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ( σε δισεκατομμύρια ΝΟΚ : 1 ΝΟΚ=0,098 ΕΥΡΏ)
Θα πει κάποιος ότι η Νορβηγία ευτύχησε το 1969 να ανακαλύψει μια από τις μεγαλύτερες υπεράκτιες πετρελαιοπηγές στον κόσμο. Και γι αυτό το επενδυτικό της ταμείο είναι τόσο πλούσιο, αποδίδοντας τους καρπούς του στους πολίτες της. Το θέμα δεν είναι ποσοτικό, είναι ποιοτικό. Επί σειρά ετών ο (οποιοσδήποτε) πλούτος της χώρας μας αντιμετωπίστηκε από τις ηγεσίες με οικονομικές εξισώσεις που δεν θα μπορούσαν να βρουν λύση. Οι νεότεροι δεν απέκτησαν ποτέ εμπιστοσύνη στο ασφαλιστικό σύστημα και φυσικό επόμενο ήταν να μην πιστεύουν ποτέ ότι θα πάρουν πίσω τα χρήματά των εισφορών τους.
Ήρθε επομένως η ώρα -έστω και καθυστερημένα- να γίνει ένα πρώτο βήμα προς τον εκσυγχρονισμό και την ανταποδοτικότητα του συστήματος. Το σχεδιαζόμενο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ), το οποίο θα λειτουργήσει από τις αρχές του 2022 προβλέπεται μέσα από την επένδυση των εισφορών των ασφαλισμένων, ότι θα οδηγήσει σε :
-Αύξηση εγχώριων επενδύσεων κατά 0,6% ΑΕΠ μεσοσταθμικά την περίοδο 2022-2070
- Ενίσχυση της απασχόλησης (+0,4% το 2070)
- Αύξηση του ΑΕΠ κατά 6%-7% το 2070
- Διαμόρφωση αποθεματικού ίσου με 31% του ΑΕΠ στο τέλος της περιόδου αναφοράς (2070).
Θα δημιουργηθούν ατομικοί λογαριασμοί ("κουμπαράδες") από τους οποίους θα καταβληθούν οι μελλοντικές συντάξεις των νέων εργαζομένων.
Οι εισφορές των νέων ασφαλισμένων -αντί να χρησιμοποιούνται για την πληρωμή της επικουρικής σύνταξης των σημερινών συνταξιούχων- θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται οδηγώντας σε αύξηση της απασχόλησης και του ΑΕΠ. Το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης θα είναι υποχρεωτικό για το σύνολο των μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας από 1η Ιανουαρίου 2022 και είναι υπόχρεοι επικουρικής ασφάλισης.
Η διαχείριση θα έχει τρία βασικά χαρακτηριστικά:
- Θα γίνεται μέσω ενός νέου δημοσίου φορέα, ενός νέου Ταμείου που θα διοικείται από πιστοποιημένους επαγγελματίες.
- Θα δημιουργηθεί, επίσης, περιορισμένος αριθμός προσεκτικά σχεδιασμένων επενδυτικών χαρτοφυλακίων, όπου -με επιλογή του ασφαλισμένου και ανάλογα με το προφίλ του- θα επενδύονται τα κεφάλαια του "ασφαλιστικού κουμπαρά" του.
- Θα μπορεί κάθε ασφαλισμένος να έχει τον πλήρη έλεγχο των εισφορών του και των αποδόσεών τους μέσω πρόσβασης από το κινητό ή και τον υπολογιστή του ανά πάσα στιγμή, όπως συμβαίνει και με το e-banking.
Είναι βέβαιο ότι με αυτόν τον τρόπο θα ενισχυθεί η βιωσιμότητα του συστήματος, δίνοντας στη νεότερη γενιά τον έλεγχο και την αποδοτικότητα των εισφορών της και του μέλλοντός της.
