Το σημερινό διάγγελμα του πρωθυπουργού για το εθνικό σχέδιο επιδότησης των λογαριασμών του ρεύματος είναι προφανές ότι θα παρακολουθήσουν για ευνόητους λόγους τα περισσότερα από 5,5 εκατομμύρια νοικοκυριά που «καίγονται» να μάθουν πόσο θα τους κοστίσουν τα κλιματιστικά φέτος το καλοκαίρι αλλά και πόσο βαρύς θα είναι ο φετινός χειμώνας από πλευράς κόστους θέρμανσης. Θα το παρακολουθήσουν όμως και οι αγορές.
Με την απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου να σκαρφαλώνει ήδη προς το 3,5% το ενδιαφέρον δεν θα επικεντρωθεί μόνο στο πόσο θα πληρώνει για το ρεύμα το μέσο νοικοκυριό αλλά και το ποια θα είναι η επίπτωση του όλου σχεδίου στον κρατικό προϋπολογισμό και στο πρωτογενές έλλειμμα της φετινής χρονιάς.
Είναι δεδομένο ότι ο φετινός λογαριασμός της ενεργειακής στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων θα ξεπεράσει τα 5 δισ. ευρώ. Είναι επίσης δεδομένο ότι το εθνικό σχέδιο θα είναι δημοσιονομικά πιο «δαπανηρό» σε σχέση με το πλαίσιο στήριξης που εφαρμοζόταν μέχρι τώρα. Το ερώτημα είναι πόσο βαθιά θα βάλει η κυβέρνηση το χέρι στο κρατικό ταμείο και ποιο θα είναι το ύψος του πρωτογενούς ελλείμματος που θα προκύψει στο τέλος του έτους. Στο οικονομικό επιτελείο υποστηρίζουν ότι ο βασικός στόχος για φέτος είναι να συγκρατηθεί το πρωτογενές έλλειμμα στο -2%.
Θα γίνει αυτό; Με βάση την κυβερνητική γραμμή παραμένει ο εθνικός στόχος ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας στις αρχές του 2023 για τα ελληνικά ομόλογα και οι ιδιαίτερα «γενναιόδωρες» πολιτικές στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων δεν είναι κάτι που αρέσει στους ελεγκτικούς οίκους. Από την άλλη, το να πολλαπλασιαστούν οι απλήρωτοι λογαριασμοί ρεύματος και να επηρεαστεί η κατανάλωση των νοικοκυριών θα έχει σοβαρή επίπτωση στην οικονομική δραστηριότητα και στον ρυθμό ανάπτυξης. Άρα, η κυβέρνηση καλείται για μια ακόμη φορά σήμερα να ισορροπήσει σε λεπτό σκοινί με τις απαραίτητες δημοσιονομικές επιδόσεις από τη μία και τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων από την άλλη.
Το πακέτο μέτρων στήριξης που έχει σχεδιαστεί φαίνεται να βγάζει ένα ετήσιο κόστος της τάξεως των 4 δισ. ευρώ. Αυτό το ποσό βέβαια, θα σπάσει σε δύο προϋπολογισμούς. Τα τουλάχιστον 2,5 δισ. ευρώ αντιστοιχούν στον φετινό προϋπολογισμό και τα υπόλοιπα στον προϋπολογισμό του 2023. Αυτό που ενδιαφέρει είναι φυσικά οι επόμενοι μήνες. Θα αξιοποιηθούν όλοι οι πόροι του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης αλλά και πάνω από 1 δισ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό. Με αυτή τη δαπάνη, το έλλειμμα θα συγκρατηθεί στο 2% σε πρωτογενές επίπεδο.
Το αν θα φτάσουν οι διαθέσιμοι πόροι είναι άλλο θέμα. Το βέβαιο είναι ότι αυτή τη φορά η κυβέρνηση θέλει να εφαρμόσει ένα οριζόντιο πλέγμα μέτρων που δεν θα αποκλείει κάποιον με βάση το ύψος της κατανάλωσης ή το αν η κατοικία χρησιμοποιείται ως κύρια η δευτερεύουσα. Οι επιδοτήσεις βέβαια θα είναι «ρεαλιστικές» όπως έλεγαν χθες κυβερνητικά στελέχη κάτι που σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να περιμένουμε ότι οι λογαριασμοί όλων θα επανέλθουν ως δια μαγείας στα προ κρίσης επίπεδα. Τι είναι «ρεαλιστικό»; Το να καλυφθεί ένα 70-80% του κόστους από τη ρήτρα αναπροσαρμογής.
