Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Μία σειρά από υποσχέσεις και κυβερνητικές εξαγγελίες για ευνοϊκές φορολογικές ελαφρύνσεις έμειναν τα τελευταία δύο χρόνια στα συρτάρια, ενώ αρκετές από αυτές όχι απλά ξεχάστηκαν αλλά πετάχτηκαν στον κάλαθο των αχρήστων. Από την εποχή Βαρουφάκη, ο οποίος είχε θέσει σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο νόμου για την αποκάλυψη κρυφών εισοδημάτων με συντελεστή 15%, έως τις ανακοινώσεις της πρώην υπουργού Οικονομικών Νάντιας Βαλαβάνη για μπόνους στους συνεπείς φορολογούμενους -κάτι σαν και αυτό που κάνει σήμερα η ΔΕΗ- και τις αφορολόγητες δωρεές μέχρι 5.000 ευρώ, οι οποίες είχαν ανακοινωθεί με τον πλέον επίσημο τρόπο. Ακόμα και οι πρωθυπουργικές εξαγγελίες για την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και τη θέσπιση ενός νέου φόρου για την ακίνητη περιουσία και η πλέον πρόσφατη αυτή για τη δημιουργία ακατάσχετου λογαριασμού για τις επιχειρήσεις παραπέμπονται στις καλένδες καθώς ουδέποτε ρωτήθηκαν οι δανειστές της χώρας για αυτές.
Στα χαρτιά έχουν μείνει, επίσης, οι ανακοινώσεις της κυβέρνησης για εφαρμογή του περιουσιολογίου από τον Ιανουάριο του 2016, τα ηλεκτρονικά τιμολόγια και η διασύνδεση των επιχειρήσεων με τα συστήματα του υπουργείου Οικονομικών και κυρίως η χρήση χρεωστικών και πιστωτικών καρτών για τις συναλλαγές των φορολογούμενων, οι οποίες έχουν παραπεμφθεί στο 2017. Κάποια από τα ανωτέρω μέτρα προφανώς θα βοηθούσαν στον περιορισμό της φοροδιαφυγής αλλά η κυβέρνηση θέλοντας να διανθίσει τις ρυθμίσεις με ευνοϊκές διατάξεις έπεσε πάνω στο «τείχος» των δανειστών.
Το χειρότερο πάντως είναι ότι ακόμα και σήμερα υπάρχουν στελέχη της κυβέρνησης που αναφέρονται στα προαναφερθέντα μέτρα ως εργαλεία που θα εφαρμοσθούν στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής χωρίς ωστόσο ουδείς εξ αυτών να κάνει αναφορά στον χρόνο υλοποίησής τους ή ο καθένας να θέτει το δικό του χρόνο.
Σύμφωνα με όσα είχαν ανακοινωθεί από την κυβέρνηση θα έπρεπε:
1. Από τις αρχές του 2016 να έχει γίνει η σύνδεση του αφορολόγητου ορίου με τις αποδείξεις που συγκεντρώνονται με τις χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες. Δηλαδή, για να έχει κάποιος το αφορολόγητο θα πρέπει να συγκεντρώνει τις αποδείξεις μόνο με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες. Ταυτόχρονα, είχε εκφρασθεί από στελέχη του κυβερνώντος κόμματος η πρόθεση να γίνει υποχρεωτική η χρήση των καρτών στις συναλλαγές των φορολογούμενων. Αυτή τη στιγμή πάντως και αφού έχουν περάσει 10 μήνες και δεν υπάρχει καμία ενημέρωση για το αν το μέτρο θα εφαρμοσθεί.
2. Να έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία τα ηλεκτρονικά τιμολόγια. Αν και οι συζητήσεις ξεκίνησαν το 2014, ωστόσο ακόμα δεν έχει εφαρμοσθεί. Με το ηλεκτρονικό τιμολόγιο οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση στις επιχειρηματικές συναλλαγές περιορίζοντας σημαντικά τα πλαστά τιμολόγια και τη φοροδιαφυγή. Ταυτόχρονα με αυτόν τον τρόπο μειώνονται και τα κόστη των επιχειρήσεων. Εφόσον λειτουργήσει το ηλεκτρονικό τιμολόγιο αυτό θα αποστέλλεται από τον εκδότη του – κατά κύριο λόγο μέσω μιας εταιρείας παρόχου η οποία θα αναλαμβάνει και την πιστοποίηση της αυθεντικότητας του τιμολογίου – σε ειδική ηλεκτρονική βάση της διατραπεζικής εταιρείας «ΔΙΑΣ». Ο λήπτης του τιμολογίου θα ενημερώνεται για την έκδοσή του και θα επιλέγει πότε θα προχωρήσει στην εξόφλησή του. Η εξόφληση θα γίνεται υποχρεωτικά μέσω e-banking. Η μαζική χρήση μιας τέτοιας υπηρεσίας, επιτρέπει στις φορολογικές αρχές να αποκτήσουν πρόσβαση στις επιχειρηματικές συναλλαγές.
3. Να έχει εφαρμοσθεί το περιουσιολόγιο. Και αυτό θα έπρεπε έχει ξεκινήσει από τις αρχές του 2016. Η καθυστέρηση στην κατάθεση των σχετικών διατάξεων αλλά και το πεπερασμένο ηλεκτρονικό σύστημα taxis καθιστούν αδύνατη τη δημιουργία του περιουσιολογίου στο οποίο θα συμπεριληφθούν όλα τα περιουσιακά στοιχεία των φορολογούμενων. Το μέτρο υπολογίζεται να τεθεί σε λειτουργία το 2017 πλέον.
4. Αφορολόγητες δωρεές χρηματικών ποσών έως 5.000 ευρώ. Η κυβέρνηση είχε ανακοινώσει ότι στις χρηματικές δωρεές έως 5.000 ευρώ που πραγματοποιήθηκαν από την έναρξη των capital controls (29 Ιουνίου) έως το τέλος Δεκεμβρίου 2015 δεν θα επιβάλλεται φόρος δωρεάς, εφόσον έγιναν από γονείς σε τέκνα ή από παππούδες/γιαγιάδες σε εγγόνια. Σήμερα ο φόρος στις χρηματικές δωρεές πρώτου βαθμού ανέρχεται στο 10% του ποσού. Ουσιαστικά πρόκειται για όφελος της τάξης των 500 ευρώ.
5. Ακατάσχετος λογαριασμός. Οι θεσμοί έβαλαν τέλος στην πρωθυπουργική εξαγγελία. Αυτές τις ημέρες αναζητούνται κίνητρα για τις επιχειρήσεις και τους φορολογούμενους έτσι ώστε να ξεκινήσουν οι ηλεκτρονικές συναλλαγές.
6. Οικειοθελής αποκάλυψη εισοδημάτων. Ο πρώην υπουργός Οικονομικών είχε θέσει σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο για την αποκάλυψη κρυφών εισοδημάτων με συντελεστές 15% και 30%. Οι πιστωτές όμως είχαν διαφορετική άποψη και οι συζητήσεις φαίνεται να έχουν καταλήξει στη θέσπιση των διατάξεων αλλά με συντελεστές που θα ξεκινούν από 50% και θα φθάνουν στο 60%. Προφανώς, η διάταξη θα στεφθεί από αποτυχία εφόσον κατατεθεί έτσι στη Βουλή.
7. Τον Φεβρουάριο του 2015 η πρώην υπουργός Οικονομικών κ. Ν. Βαλαβάνη είχε ανακοινώσει μπόνους σε όσους ήταν συνεπείς στις φορολογικές τους υποχρεώσεις κατά τα έτη 2012 και 2013 και 2014. Η υπόσχεση αυτή ξεχάστηκε τελείως.
