Ένα ευρύτατο «πλέγμα» παρεμβάσεων περιλαμβάνεται στο φορολογικό νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση. Το νομοσχέδιο προβλέπει 12 μειώσεις φόρων, καθώς και σειρά μέτρων για την ενίσχυση συνταξιούχων και ευάλωτων, ενώ στον «καμβά» των παρεμβάσεων υπάρχουν, επίσης, μεταρρυθμίσεις που εκσυγχρονίζουν τη φορολογική νομοθεσία, όπως το νέο πλαίσιο υποβολής των φορολογικών δηλώσεων, με εκπτώσεις για τους συνεπείς και κυρώσεις για κρατικούς λειτουργούς και εταιρείες που καθυστερούν να διαβιβάσουν τα αναγκαία στοιχεία στην ΑΑΔΕ.
Στο σχέδιο νόμου περιλαμβάνονται, επίσης, διατάξεις για την παροχή κινήτρων για συγχωνεύσεις και εξαγορές επιχειρήσεων, ενίσχυση της καινοτομίας και ενδυνάμωση των νεοφυών επιχειρήσεων, αλλά και μέτρα για την επέκταση των φορολογικών κινήτρων, για την επιστημονική και τεχνολογική έρευνα και τη θέσπιση νέων ορίων δαπανών που εκπίπτουν για την ανάπτυξη και την καινοτομία των επιχειρήσεων και των επενδυτών.
Δέκα φορολογικές «ανάσες» για φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις
- Μείωση κατά μια 1 επιπλέον μονάδα των ασφαλιστικών εισφορών. Υπενθυμίζεται ότι οι ασφαλιστικές εισφορές έχουν μειωθεί ήδη τα τελευταία χρόνια από την παρούσα Κυβέρνηση κατά 4,4 ποσοστιαίες μονάδες. Από την επιπλέον μείωση αυτή θα ωφεληθούν, τόσο οι εργοδότες (μέσω της περαιτέρω μείωσης του μη μισθολογικού κόστους), όσο και οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, μέσω της αύξησης των καθαρών αποδοχών τους.
- Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για όλα τα φυσικά πρόσωπα (ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι καθώς και εργαζόμενοι που αμείβονται με «μπλοκάκι»).
- Απαλλαγή φόρου εισοδήματος για 3 έτη, για ακίνητα που θα ενοικιαστούν, τα οποία δηλώνονταν προηγουμένως ως κενά ή είχαν διατεθεί για βραχυχρόνια μίσθωση. Συγκεκριμένα, αφορά κατοικίες έως 120 τ.μ., για τις οποίες θα συναφθούν συμβόλαια τουλάχιστον τριετούς μίσθωσης, μεταξύ της 8ης Σεπτεμβρίου 2024 και της 31ης Δεκεμβρίου 2025. Οι κατοικίες θα πρέπει τα φορολογικά έτη 2022, 2023 και 2024 (αν η μίσθωση καταρτίζεται το 2025), να είχαν δηλωθεί ως κενά ακίνητα (έντυπο Ε2) ή να μην είχαν δηλωθεί ως μισθωμένα ακίνητα ούτε ως κύριες ή δευτερεύουσες κατοικίες των εκμισθωτών, ούτε ως ιδιοχρησιμοποιούμενα, ούτε δωρεάν παραχωρούμενα ακίνητα (έντυπα Ε1 και Ε2) ή να είχαν διατεθεί αποκλειστικά για βραχυχρόνια μίσθωση και οι συναφθείσες βραχυχρόνιες μισθώσεις και να έχουν δηλωθεί στη Φορολογική Διοίκηση.
- Απαλλαγή από τον φόρο ασφαλίστρων (15%) των συμβολαίων υγείας για παιδιά έως 18 ετών. Σε περίπτωση οικογενειακού ή ομαδικού συμβολαίου, ο φόρος μειώνεται αναλογικά με τον αριθμό των ανήλικων μελών που καλύπτει.
- Διπλάσια μείωση ΕΝΦΙΑ από το 2025 (από 10% σε 20%) για κατοικίες φυσικών προσώπων, φορολογητέας αξίας έως 500.000 ευρώ, που είναι ασφαλισμένες για φυσικές καταστροφές (πυρκαγιά, σεισμό, πλημμύρα). Προϋπόθεση είναι η ασφάλιση να αφορά το προηγούμενο έτος, με διάρκεια τουλάχιστον 3 μηνών. Αν η διάρκεια της ασφάλισης των προηγούμενων εδαφίων είναι μικρότερη του 1 έτους, η μείωση του ΕΝ.Φ.Ι.Α. προσαρμόζεται αναλογικά.
- Κατάργηση τέλους σταθερής τηλεφωνίας (5%) για συνδέσεις με οπτική ίνα (≥100 Μbps).
- Φοροαπαλλαγή οικειοθελών παροχών επιχειρήσεων για νέους γονείς. Συγκεκριμένα, προβλέπονται εξαιρέσεις από τον υπολογισμό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία:
α) για επίδομα έως 5.000 ευρώ για κάθε τέκνο που αποκτά ο εργαζόμενος και καταβάλλεται μέσα σε 12 μήνες από τον τοκετό, προσαυξανόμενο κατά 5.000 ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο,
β) για παροχή έως 5.000 ευρώ ετησίως που χορηγούν οι εργοδότες στους εργαζόμενους για την κάλυψη δαπάνης βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών.
- Φορολόγηση αμοιβής για εφημερίες ιατρών με συντελεστή 22%. Το μηναίο καθαρό όφελος μεσοσταθμικά για τους ιατρούς υπολογίζεται σε 150 ευρώ και σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνάει τα 200.
- Παροχή κινήτρων για συγχωνεύσεις και εξαγορές επιχειρήσεων που αφορούν στην «μικρή» επιχειρηματικότητα, συνολικού κόστους 40 εκατ. ευρώ (βλ. παρακάτω).
- Παράταση, έως την 31η Δεκεμβρίου 2026, της αναστολής επιβολής φόρου υπεραξίας από μεταβίβαση ακινήτων, αλλά και μείωση ύψους 50% του ελάχιστου ποσού καθαρού εισοδήματος από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας για ελεύθερους επαγγελματίες που ασκούν τη δραστηριότητα τους και έχουν την κυρία κατοικία τους σε δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μικρότερο των 1.500 κατοίκων.
Υπενθυμίζεται ότι, για το 2025, προβλέπονται επίσης, με νόμο που έχει ήδη ψηφιστεί, μειώσεις φόρων χαρτοσήμου σε μια σειρά από συναλλαγές (τόκους εταιρικών δανείων, οικοδομικές άδειες, χρησικτησία, γάμους, ασφαλιστήρια συμβόλαιο κτλ), συνολικού δημοσιονομικού κόστους 30 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, με νόμο που ψηφίστηκε από την Βουλή πρόσφατα, μονιμοποιήθηκε η επιστροφή του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο, μέτρο συνολικού δημοσιονομικού κόστους 100 εκατ. ευρώ κατ’έτος. Σύμφωνα με πληροφορίες, σε επόμενο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, αναμένεται η κατάθεση προς ψήφιση της απαλλαγής από ΦΠΑ των νέων οικοδομών και για το 2025.
Πως θα καταβληθεί ο έκτακτος «μποναμάς» τα Χριστούγεννα
Από τον έκτακτο «μποναμά» των Χριστουγέννων, ύψους 243 εκατ. ευρώ, ο οποίος θεσπίζεται με διάταξη του νομοσχεδίου, ωφελούνται 1,9 εκατ. πολίτες. Σε συνταξιούχους προβλέπεται έκτακτη ενίσχυση 100 ευρώ έως 200 ευρώ. Θεσπίζεται, επίσης, εκτακτη οικονομική ενίσχυση, ύψους 200 ευρώ, έως την 31η Δεκεμβρίου, σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και συγκεκριμένα:
- στους δικαιούχους επιδομάτων αναπηρίας του e-ΕΦΚΑ,
- στους δικαιούχους του επιδόματος απολύτου αναπηρίας για συνταξιούχους του πρώην ΟΓΑ, που λαμβάνουν μόνον τη βασική σύνταξη, αν έχουν εφ’ όρου ζωής ποσοστό αναπηρίας 100%,
- στους δικαιούχους του επιδόματος νόσου και ανικανότητας των συνταξιούχων του Δημοσίου,
- στους δικαιούχους του εξωιδρυματικού επιδόματος, τα οποία χορηγούνται από τον e-Ε.Φ.Κ.Α.,
- στους δικαιούχους επιδόματος ΑΜΕΑ του ΟΠΕΚΑ,
- στους ανασφάλιστους υπερήλικες,
- Ειδικά οι δικαιούχοι του επιδόματος παιδιού του ΟΠΕΚΑ θα λάβουν μία επιπλέον δόση,
- Παροχή επιπλέον 50% του μηνιαίου επιδόματος στους δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.
- Επιπλέον, προβλέπεται αύξηση ειδικής αποζημίωσης νυχτερινής απασχόλησης κατά 20% των ένστολων από 1η Ιανουαρίου του 2025.
Αλλάζουν όλα στις φορολογικές δηλώσεις
Εν τω μεταξύ, δρομολογείται η θέσπιση ενός σταθερού χρονοδιαγράμματος υποβολής φορολογικών δηλώσεων, με εκπτώσεις για τους συνεπείς φορολογούμενους. Πλέον, η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων θα γίνεται από 15 Μαρτίου έως και 15 Ιουλίου κάθε έτους, τόσο για τα φυσικά πρόσωπα όσο και για τα νομικά πρόσωπα. Προβλέπεται, επίσης, έκπτωση για όσους καταβάλουν ολόκληρο το ποσό του φόρου εισοδήματος μέχρι την 31η Ιουλίου και εφόσον υποβάλουν την φορολογική τους δήλωση, ως εξής:
- 4% έκπτωση για όποιον υποβάλλει δήλωση από 15 Μαρτίου έως 30 Απριλίου.
- 3% έκπτωση από 1 Μαΐου έως 15 Ιουνίου.
- 2% έκπτωση από 16 Ιουνίου έως 15 Ιουλίου.
Η καταβολή του φόρου γίνεται σε 8 ισόποσες μηνιαίες δόσεις, η 1η εκ των οποίων καταβάλλεται μέχρι την 31η Ιουλίου.
Βαριές «καμπάνες» σε όσους καθυστερούν τη φορολογική διαδικασία
Την ίδια στιγμή, θεσπίζονται κυρώσεις στους διοικητές Οργανισμών, στους υπηρεσιακούς γραμματείς του Δημοσίου και τους γενικούς γραμματείς των Δήμων, καθώς και στους υπευθύνους μισθοδοσίας για τυχόν καθυστερήσεις στην αποστολή δεδομένων στην ΑΑΔΕ, που είναι απαραίτητα για την έγκαιρη συμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων. Σε περίπτωση μη έγκαιρης, ανακριβούς διαβίβασης των παραπάνω δεδομένων στην ΑΑΔΕ ή μη εγγραφής στο Μητρώο, προβλέπεται πρόστιμο 2.500 ευρώ στα ευθυνόμενα πρόσωπα. Επιπρόσθετα, προβλέπεται η επιβολή προστίμων σε πρόσωπα εκτός των φορέων του δημοσίου τομέα (π.χ τράπεζες, εκπαιδευτήρια κα) που είναι υπόχρεα σε διαβίβαση ή υποβολή, σε ετήσια βάση στην ΑΑΔΕ, στοιχείων για τη διασταύρωση και προσυμπλήρωση, κατά περίπτωση των δηλούμενων εισοδημάτων, από τόκους και μερίσματα εταιρειών εισηγμένων στο Ελληνικό Κεντρικό Αποθετήριο Τίτλων, καθώς και των πραγματοποιούμενων δαπανών στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των φορολογούμενων ως εξής:
- Πρόστιμο 20.000 ευρώ για την παράβαση της εκπρόθεσμης αρχικής διαβίβασης/αποστολής στοιχείων.
- Πρόστιμο 20.000 ευρώ για την παράβαση της εκπρόθεσμης αποστολής συμπληρωματικών ή/και διορθωτικών στοιχείων.
Σε περίπτωση που τα ακαθάριστα έσοδα των υπόχρεων, υπερβαίνουν το ποσό του ενός 1 εκατ. ευρώ, τότε τα παραπάνω πρόστιμα, από 20.000 ευρώ, ανεβαίνουν στις 50.000 ευρώ.
Κίνητρα σε επιχειρήσεις για συγχωνεύσεις, εξαγορές και startup visa
Στο σχέδιο νόμου περιλαμβάνονται επίσης διατάξεις που στοχεύουν στην παροχή κινήτρων για συγχωνεύσεις και εξαγορές επιχειρήσεων, στην ενίσχυση της καινοτομίας και ενδυνάμωση των νεοφυών επιχειρήσεων, αλλά και στην επέκταση των φορολογικών κινήτρων για την επιστημονική και τεχνολογική έρευνα και την θέσπιση νέων ορίων δαπανών που εκπίπτουν για την ανάπτυξη και την καινοτομία των επιχειρήσεων και των επενδυτών. Προβλέπεται, επίσης, από 1η Ιανουαρίου 2025, η χορήγηση ειδικής άδειας παραμονής, για επένδυση 250.000 ευρώ σε startup επιχείρηση εγγεγραμμένη στο Εθνικό Μητρώο νεοφυών επιχειρήσεων (Elevate Greece), με την προϋπόθεση ότι οδηγεί στη δημιουργία τουλάχιστον δύο θέσεων εργασίας, εντός του πρώτου έτους και ότι διατηρεί τον ίδιο συνολικό αριθμό των θέσεων εργασίας για τουλάχιστον 5 έτη από την πραγματοποίηση της επένδυσης.
Φοροαπαλλαγή έως 300 ευρώ στα φιλοδωρήματα
Μέσω του νομοσχεδίου θεσπίζεται για πρώτη φορά αφορολόγητο έως 300 ευρώ τον μήνα για φιλοδωρήματα που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι (ενδεικτικά σε επιχειρήσεις εστίασης, παροχής υπηρεσιών ατομικής φροντίδας κλπ) με άμεση εφαρμογή από 1η Νοεμβρίου 2024. Παράλληλα, για το σύνολο του ποσού από φιλοδωρήματα, εργαζόμενοι και εργοδότες απαλλάσσονται από ασφαλιστικές εισφορές (εκτός αν προβλέπεται κάτι διαφορετικό από ατομικές ή συλλογικές Συμβάσεις).
Επίσης, τίθεται σε εφαρμογή, θεσπίζονται μέτρα για την αποτροπή τυχόν αντικατάστασης του συμφωνημένου μισθού με φιλοδωρήματα, με σκοπό να αποφευχθεί η φορολόγηση μέρους αυτού. Σε μια τέτοια περίπτωση επιβάλλεται στον εργοδότη πρόστιμο που ανέρχεται στο 22% της μείωσης του μισθού, σε σχέση με τον συμφωνημένο, για ένα έτος από τη στιγμή της μείωσης.
Θεσπίζονται τα τέλη ανθεκτικότητας και κρουαζιέρας
Πέραν από την αύξηση –από το 10% στο 20%- της έκπτωσης του ΕΝΦΙΑ για όσα ακίνητα ασφαλιστούν έναντι φυσικών καταστροφών, στο σχέδιο νόμου προβλέπονται μια σειρά ακόμη από παρεμβάσεις με στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Συγκεκριμένα, προβλέπεται υποχρεωτική ασφάλιση επιχειρήσεων με ετήσια ακαθάριστα έσοδα από 500.000 ευρώ και άνω και υποχρεωτική ασφάλιση οχημάτων για φυσικές καταστροφές με βάση την τρέχουσα εμπορική αξία τους.
Ενεργοποιούνται, επίσης, το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση, σε τουριστικά καταλύματα, ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα, αλλά και το τέλος κρουαζιέρας υπέρ του δημοσίου, το οποίο θα κυμαίνεται από 1 έως 20 ευρώ. Τα έσοδα θα διατίθενται στους δήμους, εντός των διοικητικών ορίων των οποίων βρίσκονται οι λιμένες αποβίβασης, στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Τουρισμού για την κατασκευή και βελτίωση λιμενικών και τουριστικών υποδομών και την ενίσχυση του τουρισμού στη χώρα.
Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνεται ακόμη διάταξη για την κατ’ έτος αύξηση των ορίων κάθε κλίμακας της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (Ε.Α.Σ.) κατά τρόπο που να αντιστοιχεί με την αύξηση του ύψους των συντάξεων. Με αυτόν τον τρόπο, όσο θα αυξάνονται οι συντάξεις κάθε έτος, αντίστοιχα πρόκειται να αυξάνεται και το κατώφλι κάθε κλιμακίου της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων, έτσι ώστε να επωφελούνται πλήρως οι συνταξιούχοι από την αύξηση.
"Μπλόκο" σε νέα Airbnb στην Αθήνα
Τέλος, με ειδική διάταξη μπαίνει «φρένο» στα νέα «Airbnb» στην Αθήνα, καθώς εφαρμόζεται αναστολή διάθεσης νέων κατοικιών σε τρεις δημοτικές κοινότητες του Δήμου Αθηναίων, για βραχυχρόνια μίσθωση για ένα έτος. Συγκεκριμένα, από την 1η Ιανουαρίου 2025 έως την 31η Δεκεμβρίου 2025, δεν επιτρέπεται η εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής για ακίνητα που βρίσκονται στην 1η, 2η και 3η Δημοτική Κοινότητα του Δήμου Αθηναίων. Μάλιστα, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης προβλέπεται πρόστιμο ίσο με το 50% του εισοδήματος που αποκτάται από βραχυχρόνια μίσθωση από την 1η Ιανουαρίου 2025 και μέχρι τον έλεγχο, που δεν είναι κατώτερο από 20.000 ευρώ. Σε περίπτωση νέας παράβασης εντός του ίδιου φορολογικού έτους, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το ποσό των εισπραχθέντων μισθωμάτων που δεν είναι κατώτερο από 40.000 ευρώ.
