Μια πολιτική δέσμευση του πρωθυπουργού στο περιθώριο των εγκαινίων του νέου «στρατηγείου» της ΑΑΔΕ, έγινε αφορμή να κυκλοφορήσουν σενάρια φορολογικών ελαφρύνσεων ύψους πολλών δισ. ευρώ. Και μειώσεις τεκμηρίων διαβίωσης και νέα φορολογική κλίμακα και μειώσεις συντελεστών ΦΠΑ ήταν μεταξύ αυτών.
Τι έλειπε; Η «ποσοτικοποίηση», η κοστολόγηση, το… συγκεκριμένο. Ακριβώς, λοιπόν, επειδή δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να καλλιεργηθούν προσδοκίες, τις οποίες η κυβέρνηση δεν θα μπορεί να εκπληρώσει εντός της επόμενης 3ετίας, στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ο πρωθυπουργός αναμένεται να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Τα όποια πρόσθετα μέτρα στήριξης θα κινούνται στην κατεύθυνση της μείωσης των φορολογικών βαρών αλλά θα χρηματοδοτούνται μόνο, αν προκύπτει υπεραπόδοση στο σκέλος των φορολογικών εσόδων. Όχι αύξηση των φορολογικών εσόδων, υπεραπόδοση. Δεν είναι το ίδιο πράγμα.
Πάμε στο… μέτωπο του ΦΠΑ για να γίνει το γενικό πιο συγκεκριμένο. Η φετινή χρονιά αναμένεται να κλείσει με συνολικά έσοδα μόνο από τον συγκεκριμένο φόρο ύψους άνω των 25 δισ. ευρώ. Το αν θα ξεπεράσουμε και τα 25,5 δισ. ευρώ, θα εξαρτηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από την πορεία της κατανάλωσης και τον όγκο των ηλεκτρονικών πληρωμών κατά το τέταρτο και τελευταίο τρίμηνο της χρονιάς. Για το 2025 έχει προϋπολογιστεί ότι λόγω της αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης, τα έσοδα από τον ΦΠΑ θα αυξηθούν κατά περίπου 4% δηλαδή περίπου κατά 1 δισ. ευρώ. Αυτό το επιπλέον 1 δισ. ευρώ είναι προϋπολογισμένο και δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει πρόσθετα μέτρα στήριξης.
Δημοσιονομικός χώρος θα δημιουργηθεί μόνο αν προκύψει το… κάτι παραπάνω. Πώς θα γίνει αυτό; Αν αποδώσουν ακόμη περισσότερο οι διασυνδέσεις των ταμειακών μηχανών με τα POS, αν αυξηθούν ακόμη περισσότερο οι ηλεκτρονικές πληρωμές και αν, τελικώς, έρθουν περισσότερα έσοδα από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής. Αν για παράδειγμα κλείσει το περίφημο «κενό του ΦΠΑ» κατά μια ποσοστιαία μονάδα μέσα στο 2025, τότε ναι θα δημιουργηθεί πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος της τάξεως των 250 εκατ. ευρώ, ο οποίος θα μπορεί να χρηματοδοτήσει πρόσθετες ελαφρύνσεις.
Κάτι αντίστοιχο ισχύει για τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, για τον φόρο των επιχειρήσεων κλπ. Αυτό που μπορεί να χρηματοδοτήσει φορολογικές ελαφρύνσεις είναι το υπερβάλλον του προϋπολογισθέντος. Στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων για παράδειγμα, δεν θα δοθεί το ποσό που προκύπτει από την ονομαστική αύξηση των εισοδημάτων. Θα πρέπει να πιεστούν ακόμη περισσότερο αυτοαπασχολούμενοι και επιχειρήσεις να δηλώσουν τα πραγματικά τους κέρδη στην εφορία.
Η αλλαγή της φορολογικής κλίμακας είναι μια αυτονόητη απαίτηση των εργαζομένων, καθώς όσο τα κλιμάκια παραμένουν καθηλωμένα στα ίδια επίπεδα τόσο προκύπτει ταχύτερη αύξηση του φόρου εισοδήματος συγκριτικά με το εισόδημα. Το πρόβλημα είναι ότι για να κουνήσεις τα κλιμάκια, πρέπει να βρεις δημοσιονομικό χώρο εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Εκτός και αν θεσπίσεις κάποια «ισοδύναμα μέτρα» (σ.σ όπως ήταν για παράδειγμα το τεκμαρτό εισόδημα των αυτοαπασχολούμενων ή η αύξηση του τέλους διαμονής στα ξενοδοχεία και στα Airbnb).
Συμπέρασμα: ας μην περιμένουμε συγκεκριμένες εξαγγελίες άμεσα. Ο προϋπολογισμός του 2025 είναι ούτως άλλως «στενός» για τέτοιες αποφάσεις και αυτό αναμένεται να ξεκαθαριστεί με απόλυτη σαφήνεια και από την κυβέρνηση το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
