Το 2022 όλοι έριχναν στο συγκεκριμένο καύσιμο το… ανάθεμα. Η εκτίναξη της τιμής του ήταν ο βασικότερος λόγος για τον οποίο εκτινάχθηκε η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, μια από τις βασικές πηγές του «υπερπληθωρισμού», μια ανοικτή πληγή για τα οικονομικά εκατοντάδων χιλιάδων νοικοκυριών και ένας παράγοντας συρρίκνωσης της κερδοφορίας για χιλιάδες επιχειρήσεις. Το βασικότερο;
Ήταν ο κύριος «υπεύθυνος» για την έκρηξη του ελλείμματος στο εμπορικό ισοζύγιο της χώρας στα 39 δις. ευρώ, νούμερο πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα αν υπολογιστεί αναλογικά με το ΑΕΠ. Το ερώτημα είναι αν από πηγή δεινών, το φυσικό αέριο μπορεί να μετατραπεί φέτος σε «πηγή ανάπτυξης». Ναι, είναι η απάντηση που δίνουν στο οικονομικό επιτελείο βλέποντας ότι η υποχώρηση της τιμής στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ κάτω από τα 50 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ήδη αποτυπώνεται και σε μακροοικονομικό και σε δημοσιονομικό επίπεδο.
Χθες η Τράπεζα της Ελλάδας δημοσίευσε τα στοιχεία για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Η έκρηξη του ελλείμματος στα 20,14 δις. ευρώ για το 2022, και του ελλείμματος στο ενεργειακό ισοζύγιο στα 13,15 δις. ευρώ (σ.σ αυτό δεν έχει καταγραφεί ποτέ ξανά στην Ελλάδα) ήταν αναμφίβολα ένας επιβαρυντικός παράγοντας για την οικονομική δραστηριότητα. Μπορεί όμως να ζήσαμε και την κορύφωση του δράματος.
Ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος έχουν φέρει χαμηλότερες τιμές και για το φυσικό αέριο και για το πετρέλαιο συγκριτικά με τις αντίστοιχες του πρώτου διμήνου του 2022. Άρα, αυτό που αναμένεται ότι κάποια στιγμή μέσα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, η Τράπεζα της Ελλάδας θα αρχίσει να δημοσιεύει στοιχεία για μείωση του ελλείμματος στο ενεργειακό ισοζύγιο. Το πότε θα συμβεί αυτό, εξαρτάται και από τις τιμολογήσεις των εισαγωγών.
Όμως η αποκλιμάκωση των χρηματιστηριακών τιμών και η ισχυροποίηση του ευρώ, φαίνεται ότι θα μας οδηγήσουν σε αυτή την κατεύθυνση. Τι θα σήμαινε στην πράξη -για παράδειγμα- αν το έλλειμμα στο ενεργειακό ισοζύγιο υποχωρούσε από τα 13 δις. που έκλεισε το 2022 στα 6 δις. ευρώ που έκλεισε το 2021; Πρόσθετη ανάπτυξη περίπου τριών ποσοστιαίων μονάδων καθώς οι εισαγωγές ενέργειας χτυπούν απευθείας στο ΑΕΠ.
Αυτά σε μακροοικονομικό επίπεδο. Σε δημοσιονομικό, η μείωση της τιμής του αερίου βγάζει από τον κατάλογο των δημοσίων δαπανών τις επιδοτήσεις για τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος. Μετά την νέα (μικρή) μείωση που ανακοίνωσε για τον Μάρτιο στα τιμολόγιά της η ΔΕΗ (σ.σ η ονομαστική τιμή της κιλοβατώρας υποχώρησε κατά 2% συγκριτικά με τον Φεβρουάριο), αναμένεται ότι θα υπάρξει μείωση της τάξεως του 10% κι στις επιδοτήσεις.
Άρα, το πρώτο τρίμηνο θα κλείσει χωρίς να μπει ένα ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αυτό δημιουργεί δημοσιονομικό χώρο και αυτός πηγή χρηματοδότησης για πρόσθετα μέτρα στήριξης που θα ενισχύσουν με τη σειρά τους την κατανάλωση. Θα ανακτήσει λοιπόν το φυσικό αέριο την χαμένη του αίγλη; Στην κυβέρνηση δεν έχουν κρύψει ότι το θεωρούν το βασικό μεταβατικό καύσιμο για τα επόμενα χρόνια. Όμως δεν αποκλείουν και το ενδεχόμενο να έχουμε νέα σκαμπανεβάσματα στην τιμή μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα. Γι’ αυτό, προς το παρόν το καλάθι παραμένει μικρό.
