Τα γρήγορα αντανακλαστικά που δείχνει ο Φρίντριχ Μερτς, ανακοινώνοντας ένα σχέδιο επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων που συνολικά μπορεί να ξεπεράσουν τα 1 τρισ. ευρώ σε βάθος δεκαετίας, δίνουν ώθηση στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια αλλά ταυτόχρονα εκτινάσσουν τις αποδόσεις των ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων, πυροδοτώντας το χειρότερο sell-off σε διάστημα 35 ετών. Τόσο η ταχύτητα με την οποία λήφθηκαν οι αποφάσεις όσο και το εύρος της προτεινόμενης δημοσιονομικής επέκτασης επαναφέρουν μνήμες από τη γερμανική επανένωση, σχολιάζει σε σημείωμά της η Deutsche Bank, προσθέτοντας ωστόσο ότι οι γεωπολιτικές αλλαγές που υπαγορεύουν τις σημερινές εξελίξεις δεν είναι καθόλου ευνοϊκές σε αντίθεση με πριν 35 χρόνια.
Το πακέτο μέτρων που συμφώνησε ο Μερτς και τους Σοσιαλδημοκράτες έχει ιστορική σημασία. Αφενός επαναφέρει τη Γερμανία στο δρόμο των μεγάλων έργων υποδομών και αφετέρου αλλάζει μετά από 16 χρόνια την απόλυτα συντηρητική προσέγγιση σε ό,τι αφορά τον δανεισμό, μέσω της χαλάρωσης του περίφημου «φρένου χρέους». Δίνει, επίσης, τη δυνατότητα στη Γερμανία να επιστρέψει σε ανάπτυξη μετά από μία χαμένη πενταετία πλήρους στασιμότητας.
Η αντίδραση των αγορών ήταν εντυπωσιακή, με τον γερμανικό δείκτη DAX να σημειώνει άνοδο χθες 3,55% αλλά και την απόδοση του 10ετούς γερμανικού ομολόγου να εκτινάσσεται από το 2,42% στο 3%. Για τον DAX χθες ήταν η καλύτερη ημερήσια επίδοση σε διάστημα περίπου δυόμιση ετών, ενώ σήμερα κερδίζει 0,24%. Είχε, βέβαια, προηγηθεί η πτώση κατά 3,54% στη συνεδρίαση της Τρίτης με φόντο την απόφαση του Τραμπ να παγώσει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, την έναρξη του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Καναδά και την προτροπή του Ίλον Μασκ για αποχώρηση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ.
Η Bank of America κάνει λόγο για τολμηρές και απροσδόκητες εξελίξεις και για ένα πακέτο μέτρων που αναβαθμίζει σημαντικά τις οικονομικές προοπτικές της Γερμανίας, ενώ η Morgan Stanley εκτιμά ότι συνολικά θα δαπανηθούν πάνω από 1 τρισ. δολάρια στην επόμενη δεκαετία. Υπενθυμίζεται ότι η Γερμανία βρίσκεται σε ύφεση την τελευταία διετία, δεν έχει καταφέρει να αναπτυχθεί σχεδόν καθόλου από την πανδημία και μετά, ενώ οι αναλυτές μέχρι πρότινος έβλεπαν οικονομική στασιμότητα και φέτος.
Δικαιολογημένα, λοιπόν, η ανακούφιση που ένιωσαν οι αγορές στον απόηχο του αποτελέσματος των γερμανικών εκλογών έχει και συνέχεια, καθώς ο εν αναμονή καγκελάριος Μερτς, δείχνει να κατανοεί την κρισιμότητα της κατάστασης και ταυτόχρονα φαίνεται έτοιμος να δράσει αποφασιστικά, προχωρώντας σε αλλαγές που θα επηρεάσουν τόσο τη γερμανική οικονομία, όσο και ολόκληρη την Ευρώπη.
Οι φωνές υπέρ της χαλάρωσης του «φρένου χρέους» υπήρχαν πάντα, όμως είχαν ενταθεί τελευταία, με τον πρόεδρο της Bundesbank, Γιόακιμ Νάγκελ, να ζητάει από τη γερμανική κυβέρνηση τον περασμένο Δεκέμβριο τη συγκεκριμένη μεταρρύθμιση, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν οι επενδύσεις που θα βγάλουν τη γερμανική οικονομία από το τέλμα.
Σύμφωνα με την Capital Economics, οι ανακοινώσεις των κομμάτων που αναμένεται να σχηματίσουν κυβέρνηση θα δώσουν ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα τα επόμενα χρόνια, με το δημοσιονομικό έλλειμμα της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης να εκτιμάται πως θα αυξηθεί τουλάχιστον στο 3,50% την διετία 2025-2026.
Πάντως, ενώ τα νούμερα του πακέτου που ανακοινώθηκε εντυπωσιάζουν σε πρώτη ανάγνωση, υπάρχουν και αρκετά αναπάντητα, μέχρι στιγμής, ερωτήματα. Πρώτον, ο Μερτς δεν αναφέρθηκε σε συγκεκριμένο ύψος δαπανών για την Άμυνα και δεύτερον το Ταμείο των 500 δισ. ευρώ για έργα υποδομών ενδέχεται να συμπεριλαμβάνει έργα που είναι ήδη προγραμματισμένα. Επίσης, οι επιφυλάξεις των αναλυτών σχετίζονται και με το γεγονός πως οι αμυντικές δαπάνες συνήθως έχουν σχετικά χαμηλό πολλαπλασιαστή, ενώ τα έργα υποδομών χρειάζονται πολύ χρόνο.
Βάσει του σχεδίου που ανακοινώθηκε το βράδυ της Τρίτης 4/3, η Γερμανία θα δαπανήσει 500 δισ. ευρώ σε βάθος δεκαετίας για έργα υποδομών και ταυτόχρονα θα υλοποιήσει την πολυσυζητημένη μεταρρύθμιση του «φρένου χρέους» προκειμένου να μην υπολογίζονται στον κανόνα οι αμυντικές δαπάνες πάνω από το 1% του ΑΕΠ. Συνολικά, το πακέτο μέτρων μπορεί να ξεπεράσει τα 1 τρισ. ευρώ και να δώσει ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα, ωστόσο εκφράζονται και επιφυλάξεις τόσο για την πιθανή εκτίναξη των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μερτς ξεκαθάρισε πως οι επιπλέον δαπάνες για την αμυντική ενίσχυση της Γερμανίας εξαρτώνται από την επιστροφή της οικονομίας σε σταθερή ανάπτυξη…
