Στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ στρέφει σήμερα το βλέμμα του το οικονομικό επιτελείο. Η τιμή του φυσικού αερίου έκλεισε την Παρασκευή στα 214 ευρώ με πολύ μεγάλη πτώση αλλά μετά το κλείσιμο «έσκασε» η είδηση της διακοπής της ροής του αερίου από τον Nord Stream 1 ενώ «φούντωσε» η αντιπαράθεση Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ρωσίας για το ενδεχόμενο επιβολής πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου.
H πορεία της τιμής του αερίου το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα αλλά και οι αποφάσεις που θα ληφθούν την Παρασκευή στην έκτακτη Σύνοδο των υπουργών ενέργειας θα καθορίσουν και το τελικό περιεχόμενο της ομιλίας του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ η οποία συντάσσεται υπό συνθήκες απόλυτης αβεβαιότητας.
Αυτή τη στιγμή όλα τα σενάρια είναι ανοικτά: ακόμη και το πιο δυσοίωνο που προβλέπει είτε εκτόξευση της τιμής του φυσικού αερίου, είτε και διακοπή της τροφοδοσίας της Ελλάδας με το ρωσικό αέριο μέσω του Turk Stream. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι οι καταναλωτές στην Ελλάδα, τη στιγμή που στην Ευρώπη προετοιμάζονται για τον πιο δύσκολο χειμώνα μετά τον β’ παγκόσμιο πόλεμο, δεν μπορούν να «ποντάρουν» στο ότι ο κρατικός προϋπολογισμός θα επιδοτεί οριζόντια την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος ούτε ότι θα υπάρξει επιδότηση της τιμής του φυσικού αερίου ώστε αυτή να διαμορφωθεί σε λογικά επίπεδα για τα 700.000 νοικοκυριά που χρησιμοποιούν το συγκεκριμένο καύσιμο για να ζεσταθούν.
Εγγυήσεις όσον αφορά στο περιεχόμενο των μέτρων στήριξης προς τα νοικοκυριά, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν. Ενώ η Ελλάδα έχει ήδη … μπει στο μάτι για το γεγονός ότι προσφέρει ένα από τα πιο «γενναιόδωρα» και οριζόντια πακέτα στήριξης, έρχεται ο παράγοντας αβεβαιότητα και για την τιμή και για την ποσότητα του ηλεκτρικού ρεύματος. Είναι ένα ερώτημα το πώς θα αντιδράσουν σήμερα οι επενδυτές και στην είδηση της διακοπής της ροής του φυσικού αερίου και στην πρόθεση της ΕΕ να επιβάλλει πλαφόν.
Αν η Ευρώπη επιβάλλει πλαφόν και η Ρωσία υλοποιήσει την απειλή να διακόψει τη ροή, τότε εκτός από τον Nord Stream θα μείνει από αέριο και ο Turk Stream μέσω του οποίου τροφοδοτείται με αέριο και η Ελλάδα. Σε μια τέτοια περίπτωση, το ενδιαφέρον θα πέσει στο κατά πόσο θα μπορούν να παραχθούν οι απαιτούμενες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας ή αν θα χρειάζεται να γίνεται υποχρεωτική εξοικονόμηση. Από την άλλη, αν υπάρξει εκτόξευση της τιμής του αερίου χωρίς διακοπή τροφοδοσίας, είναι αμφίβολο αν ο κρατικός προϋπολογισμός θα μπορεί να «σηκώσει» και τους επόμενους μήνες επιδοτήσεις για το ηλεκτρικό ρεύμα της τάξεως των 800 εκατ. ευρώ τον μήνα.
Το ενδεχόμενο να επανέλθουν τα κριτήρια στην επιδότηση του ρεύματος είναι ανοικτό. Τα εισοδηματικά έχουν αποκλειστεί καθώς δεν υπάρχει ταύτιση του φορολογούμενου με το όνομα στο οποίο εκδίδεται ο λογαριασμός. Από την άλλη, τα κριτήρια ποσότητας ρεύματος είναι άδικα -καθώς με ρεύμα ζεσταίνονται και νοικοκυριά που δεν έχουν άλλη λύση- αλλά πλέον δεν υπάρχει και άλλη επιλογή.
Μπαίνουμε σε περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας και το να προεξοφλεί ο οποιοσδήποτε ότι ο κρατικός προϋπολογισμός θα επιδοτεί με τέτοιες τιμές το ηλεκτρικό ρεύμα ή το φυσικό αέριο, είναι παρακινδυνευμένη επιλογή. Ειδικά για το φυσικό αέριο, το ενδεχόμενο να μην υπάρξει καθόλου επιδότηση -ή αυτή να περιοριστεί στα χρήματα του επιδόματος θέρμανσης- είναι ανοικτό. Καλό είναι τα νοικοκυριά να προετοιμάζονται για μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας ειδικά μέσα στον χειμώνα.
