Για ένα πρόγραμμα στήριξης της ελληνικής οικονομίας το οποίο διαρκεί εδώ και 14 μήνες και θα φτάσει συνολικά στα 40 δισεκατομμύρια ευρώ αναφέρθηκε χθες ο πρωθυπουργός στο πλαίσιο του χαιρετισμού που απηύθυνε στην εκδήλωση της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου.
Τι είναι αυτά τα 40 δις. ευρώ; Είναι τα 24 δισ. ευρώ που δόθηκαν μέσα στο 2020 για τη χρηματοδότηση των μέτρων στήριξης. Προστίθενται και ακόμη 14 δις. ευρώ για την φετινή χρονιά και φτάνουμε στα 38 δισ. ευρώ. Περισσεύουν δύο δισ. ευρώ. Και επειδή ο πρωθυπουργός δεν συνηθίζει να στρογγυλοποιεί ειδικά όταν τα ποσά έχουν να κάνουν με δισεκατομμύρια- το πιθανότερο είναι ότι από χθες έχουμε την πρώτη επίσημη δήλωση από την πλευρά της κυβέρνησης ότι η στήριξη της αγοράς θα λάβει ακόμη μεγαλύτερη έκταση μέσα στο τρέχον έτος.
Άλλωστε, το αν τα δισεκατομμύρια της στήριξης φέτος θα είναι 14, 15 ή 16 μικρή σημασία έχει αυτή τη στιγμή. Το μήνυμα που προκύπτει από την αναφορά του πρωθυπουργού είναι καθαρά πολιτικό. Με δεδομένο τον φόβο πολλών στελεχών της αγοράς ότι η επόμενη ημέρα της πανδημίας θα φέρει και περισσότερα λουκέτα καθώς και απολύσεις, το βαθύτερο νόημα της αναφοράς του πρωθυπουργού είναι ότι το κράτος θα είναι παρόν και κατά τη διαδικασία μετάβασης στην κανονικότητα ώστε να αποφευχθούν τα οικονομικά θύματα τη στιγμή ακριβώς που θα αρχίσει να φαίνεται το φως στην άκρη του τούνελ.
Η πιο ρητή αναφορά στον κίνδυνο του μετα-πανδημικού σοκ στην οικονομία ήταν αυτή που έκανε χθες ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάρας. Στην χθεσινή του ομιλία στο πλαίσιο της ετήσιας γενικής συνέλευσης της Τράπεζας είπε: «Με το πέρας της πανδημίας, η ελληνική οικονομία έχει να αντιμετωπίσει δύο σημαντικούς κινδύνους: την εμφάνιση ενός μεγάλου αριθμού πτωχεύσεων μη βιώσιμων επιχειρήσεων και την κατάργηση πολλών θέσεων εργασίας, κυρίως σε υπηρεσίες διαμεσολαβητικού χαρακτήρα και σε κλάδους εντάσεως εργασίας χαμηλής εξειδίκευσης.
Το ενδεχόμενο πτώχευσης μεγάλου αριθμού οριστικά μη βιώσιμων επιχειρήσεων ενέχει σημαντικούς πιστωτικούς κινδύνους (νέα ΜΕΔ) και δημοσιονομικούς κινδύνους (καταπτώσεις κρατικών εγγυήσεων, οριστική διαγραφή χρεών προς το Δημόσιο, εισοδηματική στήριξη στους απολυόμενους εργαζομένους), οι οποίοι επηρεάζουν αρνητικά το χρηματοπιστωτικό τομέα και επιβραδύνουν την επιστροφή στη δημοσιονομική ισορροπία».
Συζητήσεις για τους κινδύνους στους οποίους αναφέρθηκε ο διοικητής της ΤτΕ έχουν γίνει και στους κόλπους της κυβέρνησης. Γνωρίζουν στο οικονομικό επιτελείο ότι με το που θα αποκατασταθεί η πλήρης λειτουργία της αγοράς και δεν θα υπάρχει καμία επιχείρηση που θα μένει κλειστή με κρατική εντολή, θα πρέπει να αλλάξει και το μείγμα των μέτρων στήριξης.
Πλέον δεν θα έχει νόημα η αναστολή των συμβάσεων εργασίας και το πάγωμα ενοικίων. Θα χρειαστούν άμεσα πόροι και «ανάσες χρόνου» για την κάλυψη δανειακών, φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων αλλά και καινούργιες συνταγές στήριξης που θα αφορούν στην κατάρτιση προσωπικού, στην παροχή κινήτρων για τις συγχωνεύσεις επιχειρήσεων κλπ.
Είναι σωστή η φράση όσων υποστηρίζουν ότι την επόμενη ημέρα της πανδημίας μπορούμε να επιστρέψουμε εκεί ακριβώς που ήμασταν όταν ακούσαμε για πρώτη φορά τη λέξη COVID 19. H προσαρμογή στα νέα δεδομένα θα πρέπει να γίνει όσο το δυνατόν νωρίτερα και καλύτερα για να μετριαστούν και οι οικονομικές απώλειες.
