Της Αντιόπης Σχοινά
Σε τροχιά πλήρους επαναφοράς βρίσκεται ο όμιλος της MIG, ο οποίος, μετά τα θετικά αποτελέσματα της Attica Group, είδε τη «ναυαρχίδα» του στον κλάδο των τροφίμων Vivartia να γυρίζει στην κερδοφορία για πρώτη φορά από το 2009.
Μια κερδοφορία που επετεύχθη παρά τη δύσκολη συγκυρία και, όπως τονίζουν στελέχη του Ομίλου στο Liberal, από την εφαρμογή στοχευμένων κινήσεων μείωσης κόστους (cost savings) σε όλο το εύρος των δραστηριοτήτων του Ομίλου αλλά και στη βελτίωση της λειτουργίας του δικτύου διανομής.
Έχοντας διατηρήσει υψηλά μερίδια αγοράς σε κάθε αγορά δραστηριοποίησης, με τις περισσότερες κατηγορίες να κινούνται με αύξηση μεριδίων παρά τη μείωση της συνολικής αγοράς, η Vivartia εισέρχεται δυναμικά στη φάση της ανάπτυξης, έχοντας κεφαλαιοποιήσει τα οφέλη από την επιτυχημένη εφαρμογή των στρατηγικών κατευθύνσεων που ετέθησαν τα προηγούμενα έτη.
Την ίδια στιγμή, ο στρατηγικός σχεδιασμός του Ομίλου που βρίσκεται σε πλήρη εφαρμογή αφορά στην επένδυση στην καινοτομία με νέα προϊόντα και υπηρεσίες με στόχο την ενίσχυση των μεριδίων αγοράς στις επιμέρους αγορές τροφίμων και εστίασης.
Εξαιρετικής, δε, σημασίας είναι η υλοποίηση της εξωστρέφειας μέσα από ισχυρές συμφωνίες με σημαντικούς συνεργάτες παγκοσμίως, τόσο για τα προϊόντα FMCG, όσο και για ανάπτυξη νέων καταστημάτων εστίασης εκτός Ελλάδας.
Τα μερίδια ανά κλάδο
Όσον αφορά στα μερίδια στις επιμέρους αγορές, αυτά διαμορφώθηκαν για τον όμιλο:
Κλάδος Γαλακτοκομικών
Λευκό γάλα
Σε επίπεδο συνολικού μεριδίου αγοράς η Δέλτα όχι απλά διατηρεί το 2015 την ηγετική θέση στην κατηγορία του λευκού γάλακτος, αλλά με μία αύξηση μεριδίου κατά 0,8 π.μ. και μερίδιο αγοράς 25% σε όγκο, και αντίστοιχα αύξηση μεριδίου 0,6 π.μ. και μερίδιο αγοράς 26,6% σε αξία, σε μια έντονα πτωτική αγορά, επιβεβαιώνει τη δυναμική της, συνεχίζοντας τη σταθερά ανοδική πορεία της τελευταίας 4ετίας. Την ίδια ώρα, η πτωτική τάση της αγοράς στο γάλα, η οποία χαρακτήρισε το 2014, συνεχίστηκε με αυξητικό ρυθμό και το 2015. Ως συνεπακόλουθο, οι ετήσιες πωλήσεις στο σύνολο λευκού γάλακτος μειώθηκαν κατά 9,4% σε όγκο και 8,8% σε αξία συγκρινόμενα με το 2014.
Γιαούρτια και επιδόρπια γιαουρτιού
Η αγορά του βιομηχανοποιημένου γιαουρτιού κινήθηκε οριακά πτωτικά σε όγκο το 2015 κατά 0,3%, παρουσιάζοντας όμως πιο έντονη πτωτική πορεία σε αξία κατά 3,4%, συνεχίζοντας έτσι την 7η πτωτική πορεία της αξίας των τελευταίων ετών...
Η ΔΕΛΤΑ, σε επίπεδο μεριδίου αγοράς, διατηρεί τη δεύτερη θέση σε όγκο και αξία, μειώνοντας τη διαφορά με τον ηγέτη της κατηγορίας κατά 4,1 π.μ. σε όγκο και 2,7 π.μ. σε αξία σε σχέση με το 2014.
Παιδικά προϊόντα
Α) Παιδικό γάλα:
Το 2015 η συνολική αγορά του παιδικού γάλακτος κινήθηκε έντονα πτωτικά σε σχέση με το 2014, τόσο σε όγκο κατά -18,7% όσο και σε αξία κατά -14,6%. Σε επίπεδο μεριδίων αγοράς, η ΔΕΛΤΑ κατάφερε να ενισχύσει τα μερίδια της στη συνολική αγορά του παιδικού γάλακτος, τόσο σε όγκο (21,2%) κατά 0,8 π.μ., όσο και σε αξία (26,3%) κατά 1,2 π.μ. αντίστοιχα σε σχέση με το 2014.
Β) Βρεφικό - παιδικό γιαούρτι:
Η συνολική αγορά του βρεφικού και παιδικού γιαουρτιού το 2015 έκλεισε θετικά σε όγκο, σημειώνοντας αύξηση της τάξης +1,3%, ενώ σε αξία παρουσιάζει πτώση κατά -1,4%, κυρίως λόγω των έντονων προωθητικών ενεργειών. Η κατηγορία των παιδικών γιαουρτιών-overcup κατάφερε να κλείσει τη χρονιά ανοδικά +7,7% σε όγκο και +2,2% σε αξία, ενώ αντίθετα τα βρεφικά γιαούρτια διατήρησαν την πτωτική τους πορεία (-4,7% σε όγκο και -5,6% σε αξία). Στη συνολική αγορά, η ΔΕΛΤΑ (Advance & SMART) διατηρεί την ηγετική της θέση με μερίδιο όγκου 52,0%.
Γ) ΔΕΛΤΑ SMART ΓΑΛΑΚΤΟΚΕΪΚ:
Η αγορά των παιδικών γαλακτοφετών ψυγείου το 2015, και εξαιτίας της γενικότερης οικονομικής αστάθειας κυρίως κατά το β' εξάμηνο, υποχώρησε κατά 23,7% σε όγκο και 22,2% σε αξία σε σχέση με το 2014. Η ΔΕΛΤΑ, παρά την αρνητική πορεία της αγοράς, με τη σειρά ΔΕΛΤΑ Smart γαλακτοκέικ, κατάφερε να ενισχύσει το μερίδιο της κατά 7,3 π.μ. σε όγκο (31,3%) και 5,8 π.μ. σε αξία (24,8%).
Κλάδος Μη Αλκοολούχων Ποτών
Χυμοί
Το 2015, η συνολική αγορά των χυμών σημείωσε πτώση κατά -3,9% σε όγκο και -4,8% σε αξία σε σχέση με το 2014, τάση όμως που είναι ελαφρώς βελτιωμένη σε σχέση με την αντίστοιχη της προηγούμενης χρονιάς. Οι χυμοί ψυγείου παρουσίασαν πτώση κατά 0,8% σε όγκο και 1,2% σε αξία και οι χυμοί ραφιού κατά 4,6% σε όγκο και 6,0% σε αξία, σε σχέση με το 2014. Παρά το γεγονός ότι το 2015 ήταν μια δύσκολη χρονιά, ο Life κατάφερε να συγκρατήσει τα μερίδια του, καταγράφοντας συνολικά οριακή πτώση. Συγκεκριμένα, συνολικά οι χυμοί Life σημείωσαν μερίδιο 11,9% σε όγκο (-0,4π.μ.) και 14,8% σε αξία (-0,6π.μ.).
Tσάι
Το 2015, ήταν άλλη μια δύσκολη χρονιά για την αγορά του έτοιμου συσκευασμένου παγωμένου τσαγιού, καθώς σημείωσε πτώση κατά 7,0% σε όγκο και 6,0% σε αξία. Σε αντίθεση με την πορεία της αγοράς, το 2015 ήταν μια αρκετά καλή χρονιά για τη σειρά Life Tsai, η οποία σημείωσε θετικό ρυθμό ανάπτυξης, κερδίζοντας 3,1% σε όγκο και 8,4% σε αξία. Η ενισχυμένη αυτή απόδοση αποτυπώθηκε και σε επίπεδο μεριδίων, όπου το Life Tsai παρουσίασε ανάπτυξη τόσο σε όγκο με μερίδιο 10,7% (+1,1π.μ.), όσο και σε αξία με μερίδιο 12,8% (+1,7π.μ.).
Σοκολατούχο Γάλα
Το Milko, ηγέτης της αγοράς, κατέχει μερίδιο σε όγκο 51% και 57,2% σε αξία.
Κλάδος Κατεψυγμένων
Λαχανικά
Το σύνολο της αγοράς των καταψυγμένων λαχανικών, παρουσιάζει άνοδο +1.9% σε όγκο και +4,5% σε αξία, κατά τη χρήση 2015. Ο Μπάρμπα Στάθης διατήρησε την 
ηγετική του θέση στο σύνολο της αγοράς των κατεψυγμένων λαχανικών και κατάφερε να αυξήσει περαιτέρω το μερίδιό του, κατέχοντας μερίδιο, σε όγκο 52,9% (+3,4 π.μ.) και σε αξία 65,2% (+2,2 π.μ.), παρά τις συνθήκες και το οικονομικό περιβάλλον της αγοράς.
Προϊόντα Ζύμης
Η αγορά της κατεψυγμένης ζύμης για το 2015 παρουσίασε σημαντική πτώση σε όγκο και σταθερότητα σε αξία. Η Χρυσή Ζύμη διατήρησε την ηγετική της θέση ανάμεσα στις επώνυμες μάρκες, με μερίδιο σε αξία 25% (+2,2 π.μ.) και σε όγκο 21,5% (+3,5 π.μ.), παρά τον έντονο ανταγωνισμό.
Οι προοπτικές για το 2016
Παρά τις θετικές εξελίξεις που είχε ο όμιλος κατά το 2015, εκφράζει στην έκθεση των οικονομικών του καταστάσεων τη γνώμη πως οι πρώτες ενδείξεις για το 2016 συγκλίνουν σε ένα ακόμα έτος με αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης και στην εκτίμηση ότι τουλάχιστον για το 1ο εξάμηνο του έτους θα διατηρηθεί το κλίμα αβεβαιότητας, το οποίο αναμένεται να συνεχίσει να επιδρά αρνητικά στην κατανάλωση.
Υπό αυτές τις συνθήκες, αποκτά μέγιστη σημασία το χρονικό σημείο της σταθεροποίησης του οικονομικού περιβάλλοντος. Η βελτίωση του οικονομικού κλίματος κατά το δεύτερο εξάμηνο, η επιτυχής αξιολόγηση και εφαρμογή της συμφωνίας με τους Θεσμούς, το σταθερό πολιτικό περιβάλλον αλλά και η περαιτέρω ενδυνάμωση του χρηματοπιστωτικού τομέα θα μπορούσαν να αποτελέσουν καθοριστικούς παράγοντες για την άρση της αβεβαιότητας και την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, ο Όμιλος Vivartia εισέρχεται δυναμικά στη φάση της ανάπτυξης, έχοντας κεφαλαιοποιήσει τα οφέλη από την επιτυχημένη εφαρμογή των στρατηγικών κατευθύνσεων που ετέθησαν τα προηγούμενα έτη. Καθοριστικό παράγοντα για την επίτευξη του σχεδιασμού αποτελεί η επιτυχημένη αναδιάρθρωση του τραπεζικού δανεισμού του Ομίλου.
Η στρατηγική για το 2016
Στον κλάδο γαλακτοκομικών και ποτών για το 2016 η στρατηγική του ομίλου εστιάζεται στη λήψη προϊοντικών πρωτοβουλιών και συνέχιση της πορείας επιτυχημένων λανσαρισμάτων σε όποια αγορά δραστηριοποιείται ο κλάδος, με νέα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας τα οποία θα τυγχάνουν της απόλυτης αποδοχής των καταναλωτών και των πελατών.
Επιπλέον προσβλέπει στη συνεχή επικέντρωση στον εξορθολογισμό του κόστους λειτουργίας και της παραγωγικής διαδικασίας, δεδομένων των προκλήσεων που παρουσιάζονται στην αγορά ως αποτέλεσμα της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών.
Σαφή στόχο του ομίλου αποτελεί η περαιτέρω ενδυνάμωση της παρουσίας του στις διεθνείς αγορές αλλά και η συνεχείς προϊοντικές πρωτοβουλίες και περαιτέρω επέκταση του δικτύου διανομής στη Βουλγαρία.
Αντίστοιχα στον κλάδο κατεψυγμένων ο όμιλος προωθεί την εντατικοποίηση των επενδύσεων στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, με στόχο την υπερκάλυψη των αναγκών του από πρώτες ύλες ιδίας παραγωγής (επενδύσεις ύψους 2,9 εκατ. ευρώ) και, παράλληλα, περαιτέρω μείωση του λειτουργικού κόστους.
Επιπρόσθετα προωθεί την ανάπτυξη νέων καινοτόμων κατηγοριών και τον εμπλουτισμό των υπαρχόντων με νέα προϊόντα στις ζύμες, στα λαχανικά και στις φρέσκιες σαλάτες.
Ακόμη ο σχεδιασμός του Ομίλου περιλαμβάνει την περαιτέρω προώθηση των εξαγωγικών δραστηριοτήτων σε λαχανικά και Ζύμες, αλλά και του Private Label, ενώ στοχεύει σε νέες συνεργασίες.
Στον κλάδο υπηρεσιών εστίασης και ψυχαγωγίας ο σχεδιασμός για την περαιτέρω ανάπτυξη περνά από την εντατικοποίηση ανάπτυξης των νέων concepts των σημάτων του Ομίλου, τη στοχευμένη και ευρύτερη επέκταση του δικτύου «Goody's Burger House» σε στρατηγικά σημεία και δυναμική επικοινωνία της νέας εποχής «Goody's Burger House».
Επίσης προβλέπει τη μετατροπή ικανού αριθμού καταστημάτων σε «Flocafe Espresso Room» και περαιτέρω ανάπτυξη σε στρατηγικά σημεία αλλά και τη δυναμική ανάπτυξη του νέου concept «Flocafe Espresso Room Street».
Για τα Everest προβλέπεται η επέκταση της νέας εικόνας Everest (πόστο καφέ & sandwich) στο σύνολο του δικτύου, ο εξορθολογισμός του Δικτύου μέσω της επαναξιολόγησης μη κερδοφόρων σημείων.
Στους στόχους περιλαμβάνεται και η διαμόρφωση στρατηγικής ανάπτυξης σε ευρύτερες γεωγραφικές ζώνες ενδιαφέροντος, αλλά και η συνεχής προσπάθεια ανάπτυξης καινοτόμων προϊόντων.
Οι τρέχουσες συνθήκες στην ελληνική οικονομία και η πρόβλεψη
Όπως αναφέρεται στην έκθεση των οικονομικών καταστάσεων σχετικά με την ελληνική οικονομία, το πλαίσιο, εντός του οποίου καλείται να λειτουργήσει η ελληνική οικονομία, αναμένεται να διαμορφώσει συνθήκες περαιτέρω μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών, αύξησης της ανεργίας, καθώς και περιορισμούς στη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων των εταιρειών από τα πιστωτικά ιδρύματα. Μία από τις προϋποθέσεις επιτυχίας των όποιων στρατηγικών εξορθολογισμού, αναδιάρθρωσης και εξυγίανσης της ελληνικής οικονομίας είναι η εξασφάλιση βιώσιμων συνθηκών στο επιχειρηματικό πεδίο με την υιοθέτηση και υλοποίηση διαρθρωτικών μέτρων και δράσεων πολιτικής, τα οποία θα εξασφαλίζουν την υγιή ανάπτυξή τους.
Κατά τη διάρκεια της δύσκολης αυτής περιόδου για την ελληνική οικονομία, η διοίκηση του Ομίλου έλαβε και συνεχίζει να διατηρεί σε ισχύ μέχρι σήμερα όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να αντιμετωπίσει με επάρκεια τις επιπτώσεις από την επιβολή περιορισμού κεφαλαίων στην Ελλάδα και να συνεχιστούν οι δραστηριότητες του Ομίλου ανά λειτουργικό τομέα, χωρίς διακοπή. Ωστόσο, η διοίκηση δεν είναι σε θέση να προβλέψει με ακρίβεια τις πιθανές εξελίξεις στην ελληνική οικονομία και την επίδραση που θα έχουν στις δραστηριότητες του Ομίλου. Παρόλα αυτά, λειτουργώντας σε αυτό το αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον, αξιολογεί συνεχώς την κατάσταση, σχεδιάζει και υλοποιεί τις όποιες αναγκαίες παρεμβάσεις, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις στις δραστηριότητες του.
Η όξυνση του ανταγωνισμού και ο ρόλος των οικονομικών συνθηκών
Ο όμιλος στην ίδια έκθεση επισημαίνει τον κίνδυνο όξυνσης του ανταγωνισμού από αλλαγές σε φορολογική, εργασιακή ή άλλη θεσμική βάση. Ειδικότερα αναφέρει ότι: «Οι τομείς στους οποίους δραστηριοποιείται ο όμιλος VIVARTIA (γαλακτοκομικά, κατεψυγμένα προϊόντα ζύμης, καταστήματα εστίασης), αποτελούν πεδίο έντονου ανταγωνισμού τόσο από μεγάλους εγχώριους ή διεθνείς παίκτες των εν λόγω αγορών, όσο και από πολύ μικρούς εθνικούς ή ακόμα και τοπικούς ανταγωνιστές. Ενδεχόμενες αλλαγές σε διατάξεις σχετικές με τη δραστηριότητα των ανωτέρω κλάδων (πχ διάρκεια ζωής προϊόντων, διαφοροποίηση συντελεστών ΦΠΑ, ασφαλιστικές και εργασιακές διατάξεις κλπ) διαφοροποιούν το πεδίο του ανταγωνισμού. Παράλληλα, ως αποτέλεσμα της γενικής τάσης της κατανάλωσης παγκοσμίως αλλά και ιδιαίτερα λόγω των υφιστάμενων οικονομικών συνθηκών στην Ελλάδα, διαμορφώνεται μία τάση αύξησης στην κατανάλωση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας με έμφαση στον ανταγωνισμό των γαλακτοκομικών προϊόντων, των λαχανικών και των ζυμών.»
Τέλος, ο υποκλάδος εστίασης δραστηριοποιείται σε ένα επίσης ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον με τη συντριπτική πλειοψηφία των ανταγωνιστών να αποτελείται από μη οργανωμένα δίκτυα εστίασης, δηλαδή βασικά από μεμονωμένα καταστήματα φαγητού - καφέ. Η ανεπάρκεια σε ελεγκτικούς μηχανισμούς δημιουργεί στρεβλώσεις (μη έκδοση αποδείξεων, φοροδιαφυγή, αδήλωτη εργασία, εισφοροδιαφυγή κλπ), διαμορφώνοντας συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ των οργανωμένων αλυσίδων και των ατομικών επιχειρήσεων, με προφανή επίδραση στις πωλήσεις και την κερδοφορίας τους.
