«Μα πώς να απορροφήσουμε τις αυξήσεις κύριε υπουργέ; Το περιθώριο κέρδους έχει υποχωρήσει στο 1,5% και δεχόμαστε συνεχείς πιέσεις από τις ανατιμήσεις των πρώτων υλών. Δείτε που πήγε η χρηματιστηριακή τιμή του καφέ και του κακάο». Μια σύνοψη των όσων συζητήθηκαν στην προχθεσινή συνάντηση των εκπροσώπων των supermarket και των βιομηχανιών τροφίμων με τον υπουργό Ανάπτυξης.
Θέμα της συζήτησης, η ανάγκη να συγκρατηθούν οι τιμές στα βασικά είδη και να συγκρατηθεί ο πληθωρισμός των τροφίμων κοντά στο μηδέν που βρίσκεται και σήμερα. Δύσκολο το βλέπουν οι εκπρόσωποι του λιανικού εμπορίου τροφίμων. Και προειδοποιούν ότι νέες ανατιμήσεις σε βασικά είδη (καφές, σοκολάτες, ροφήματα, γλυκά κλπ) δεν θα αποφευχθούν από τη στιγμή που η διεθνής τιμή του καφέ είναι στο +120% σε σχέση με πέρυσι, του κακάο στο +70% και του φυσικού αερίου (άρα και του κόστους ενέργειας) στο +101%. Ακόμη και αν υποτεθεί, όμως, ότι συγκρατούνται οι τιμές, λύνεται το πρόβλημα; Όχι, είναι η απάντηση. Διότι το πρόβλημα δεν είναι ο πληθωρισμός. Είναι η ακρίβεια. Σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα, οι τιμές των τροφίμων είναι – κατά μέσο όρο – 30-35% υψηλότερες. Έχουν αυξηθεί οι καθαροί μισθοί ανάλογα για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα; Όχι για όλους είναι η απάντηση.
Σε αυτό το +30% μπορεί να πλησιάζουν – για παράδειγμα – οι δικαιούχοι του κατώτατου μισθού (ειδικά αν συνυπολογιστεί και η επικείμενη αύξηση του Απριλίου). Δεν πλησιάζουν σίγουρα οι εργαζόμενοι στο δημόσιο (σ.σ έχουν πάρει μόνο μια αύξηση στις αρχές του 2024), δεν πλησιάζουν οι συνταξιούχοι και δεν πλησιάζουν πολλοί εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα επειδή έχουν το «προνόμιο» να αμείβονται με μισθό υψηλότερο συγκριτικά με τον κατώτατο.
Αν λοιπόν η λύση δεν μπορεί να δοθεί από την πλευρά των δαπανών – καθώς δημιουργούνται συνεχώς νέα πληθωριστικά μέτωπα με το πιο καυτό της περιόδου να είναι αυτό των ενοικίων – θα πρέπει να δοθεί από την πλευρά των εσόδων. Και εκεί ανοίγει η μεγάλη συζήτηση περί του περιθωρίου σημαντικής αύξησης των μισθών πέραν του κατώτατου. Στο δημόσιο, έχει καταστεί σαφές ότι περιθώρια δεν υπάρχουν.
Οι δημόσιοι υπάλληλοι θα πάρουν – πέραν συγκεκριμένων κατηγοριών – περί τα 20 ευρώ μεικτά για φέτος κάτι που προφανώς δεν καλύπτει τον πληθωρισμό. Οι συνταξιούχοι, έλαβαν την αύξηση που κυμαίνεται στην περιοχή του 2,4% (μεικτά) ενώ αυτοί που θα μπλέξουν και με την παρακράτηση φόρου ή την εισφορά αλληλεγγύης, είναι πιθανό να πέσουν και αυτοί κάτω από τον πληθωρισμό. Όσο για τον ιδιωτικό τομέα, όσο ο μέσος μισθός προσεγγίζει προ τα 1400 ευρώ (κάτι που σημαίνει ότι ενεργοποιούνται υψηλότεροι φορολογικοί συντελεστές) τόσο ακριβότερο γίνεται να υπάρξει πραγματική καθαρή αύξηση πάνω από το επίπεδο του πληθωρισμού.
Πρόκειται για άσκηση πολύ λεπτών ισορροπιών πλέον. Αν η Σκύλλα της ακρίβειας δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με διοικητικά μέτρα και συμφωνίες κυρίων, η συζήτηση θα πάει αναγκαστικά στη… Χάρυβδη των μισθών. Εκεί υπάρχει ένας λογαριασμός και πρέπει να φανεί ποιος θα τον πληρώσει.
