Το θέμα της βιωσιμότητας του κρατικού χρέους των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου είναι εύλογο να επανέρχεται στην επικαιρότητα, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ετοιμάζεται να ξεκινήσει ένα νέο κύκλο αύξησης των επιτοκίων, αναφέρει σε σημερινή της έκθεση η Goldman Sachs, τονίζοντας ωστόσο ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε καλύτερη θέση από την Ιταλία και την Ισπανία γιατί εμφανίζει μεγαλύτερες πιθανότητες πολιτικής συνέχειας ενόψει των εκλογών του 2023.
«Ενώ η Ελλάδα είναι πιο πιθανό να διατηρήσει τη συνέχεια της πολιτικής της, δεδομένης της μεγαλύτερης πιθανότητας η υφιστάμενη κυβέρνηση να παραμείνει στην εξουσία, οι δημοσκοπήσεις υποδεικνύουν μεγαλύτερη αβεβαιότητα σε Ιταλία και Ισπανία», σημειώνει η αμερικανική τράπεζα, για να προσθέσει: «Ωστόσο, λόγω της διαφορετικής αντιμετώπισης ως προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση στα δύο πολιτικά συστήματα, η Ιταλία παραμένει η χώρα που αντιμετωπίζει τον υψηλότερο κίνδυνο πολιτικών αναταράξεων και ο δρόμος προς τις επερχόμενες εκλογές θα μπορούσε να αποδειχθεί καταλύτης για την επανεμφάνιση των ανησυχιών σχετικά με τη βιωσιμότητα του χρέους».
Οι προοπτικές της πραγματικής ανάπτυξης των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου παραμένουν ευάλωτες εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία. Παρ’ όλα αυτά, το βραχυπρόθεσμο μαξιλάρι που παρέχει η υψηλή ονομαστική ανάπτυξη του ΑΕΠ, η συνεχιζόμενη δημοσιονομική στήριξη από την Ευρώπη (Ταμείο Ανάκαμψης και πιο πρόσφατα REPowerEU), καθώς και η σταδιακή σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, δίνουν στις χώρες επιπλέον χρόνο να αντιμετωπίσουν τις διαρθρωτικές τους αδυναμίες.
Επίσης, σημειώνει η Goldman, η σχετικά μεγάλη μέση διάρκεια ωρίμανσης του κρατικού χρέους, όπου πρωταγωνιστεί η Ελλάδα με 21 έτη όταν της Ιταλίας είναι 7 έτη, αναμένεται να συμβάλλει στην αντιμετώπιση των βραχυπρόθεσμων επιπτώσεων της αύξησης των αποδόσεων στο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους.
Ο οίκος επισημαίνει ότι μπροστά τους οι χώρες του Νότου έχουν σημαντικές προκλήσεις και ασύμμετρες απειλές με αποτέλεσμα οι επενδυτές να εξετάζουν το πόσο εκτεθειμένες είναι οι χώρες στην αύξηση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων και κυρίως η Ιταλία. Η Goldman εξετάζει την έκθεση των χωρών του Νότου, ήτοι το επίπεδο των αποδόσεων πάνω από το οποίο το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα επανέλθει σε ανοδική τροχιά.
Η μελέτης της βιωσιμότητας του χρέους δείχνει ότι οι περισσότερες χώρες του Νότου βρίσκονται αρκετά κάτω από το επίπεδο συναγερμού. Η Ιταλία είναι η χώρα που αποτελεί την εξαίρεση στον κανόνα, με τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων να πλησιάζουν ήδη στο εκτιμώμενο «ταβάνι» που είναι το 2,75% για τα 7ετή ιταλικά ομόλογα.
Εκλογές στις χώρες του Νότου
Το 2023 θα είναι έτος εκλογών για τις χώρες του Νότου με την Ελλάδα και την Ιταλία να πηγαίνουν στις κάλπες την άνοιξη και την Ισπανία το φθινόπωρο. Η συσχέτιση των εκλογών με την πορεία των αγορών μεγαλώνει όταν είναι πιο πιθανό να υπάρξει πολιτική αναταραχή και μη συνέχιση της πολιτικής, δεδομένης της εφαρμογής των πανευρωπαϊκών προγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης και του REPowerEU.
Ένας πρώτος υπολογισμός του κινδύνου μπορεί να γίνει μέσω της συγκριτικής αξιολόγησης των δημοσκοπήσεων για τα μεγάλα κόμματα στις τέσσερις χώρες του Νότου, Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία. Η Goldman τονίζει πως εκτός από το κυβερνών κόμμα στην Πορτογαλία και η Νέα Δημοκρατία στην Ελλάδα, το κόμμα του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, διατηρεί ένα σαφές προβάδισμα. Ο ανταγωνισμός είναι πολύ μεγαλύτερος στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του Νότου, την Ιταλία και την Ισπανία.
Στην Ισπανία, το κόμμα του πρωθυπουργού Σάντσεθ δυσκολεύεται να διατηρήσει το προβάδισμα έναντι του Λαϊκού Κόμματος, ενώ ο βασικός σύμμαχος, οι Podemos, βρίσκονται πίσω από το δεξιό Vox, το οποίο θα μπορούσε να σχηματίσει συνασπισμό με το Λαϊκό Κόμμα μετά τις επόμενες εκλογές.
Στην Ιταλία, το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο: Ο πρωθυπουργός Ντράγκι θα ολοκληρώσει τη θητεία του στις επόμενες εκλογές και ο συνασπισμός που σήμερα τον στηρίζει θα χωριστεί σε δύο μεγάλα κομμάτια, την κεντροαριστερή συμμαχία γύρω από το Δημοκρατικό Κόμμα και την κεντροδεξιά συμμαχία στην οποία πρωταγωνιστούν τα Αδέλφια της Ιταλίας, το ακροδεξιό κόμμα που σήμερα προηγείται στις δημοσκοπήσεις.
