Του Απόστολου Σκουμπούρη
Η χρεοκοπία της Alpha Grissin, έρχεται να προστεθεί στο μακρύ κατάλογο των εταιρειών που πτώχευσαν σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα αφότου εισήχθησαν στο χρηματιστήριο. Και πάντως, χρεοκόπησαν ενώ είχαν εισαχθεί μετά τη φούσκα του ''99, άρα οι αρχές όφειλαν, είχαν χρέος, να είναι διπλά και τριπλά προσεκτικές στην επιλογή των εταιρειών.
Βεβαίως, για την Alpha Grissin έχουν περάσει 13 χρόνια από τον Απρίλιο του 2004 όπου και έκανε την εισαγωγή της στο Χ.Α., όμως, σχεδόν από το 2010, δηλαδή μόλις έξι χρόνια μετά την εισαγωγή, αντιμετώπιζε σημαντικότατα προβλήματα.
Η κρίση, ήρθε και εξάντλησε περαιτέρω την εταιρεία, όπως και όλη την εγχώρια επιχειρηματικότητα, με αποτέλεσμα να φτάσει στο οριστικό αδιέξοδο που ανακοινώθηκε προ ημερών, όντας το πρώτο - ηχηρό - «κανόνι» του 2017.
Μπορεί η Alpha Grissin να χρεοκόπησε 13 χρόνια μετά την εισαγωγή της στο Χ.Α., όμως μια σειρά άλλων εταιρειών, απέτυχαν σε αδικαιολόγητα σύντομο χρονικό διάστημα σε σχέση με την εισαγωγή τους στον επίσημο επενδυτικό φορέα του κράτους.
Σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί η χρεοκοπία εταιρειών μόλις 3 ή 5 χρόνια μετά την εισαγωγή τους στην αγορά, καθώς αυτό μαρτυρά ότι κάτι... στρεβλό υπήρχε στις διαδικασίες επιλογής! Σύμπτωση που επαναλαμβάνεται, παύει να είναι σύμπτωση.
Και αυτό, χωρίς καμιά διάθεση υπεραπλούστευσης, καθώς στην πορεία μιας επιχείρησης παίζουν ρόλο και αστάθμητοι παράγοντες, που μπορεί να σχετίζονται με το θάνατο του ιδιοκτήτη, ή με άλλες, εκτός προγράμματος, δυσμενείς εξελίξεις.
Όπως και να ''χει, τεράστιο ρόλο στη σταδιακή απομάκρυνση των επενδυτών από το χρηματιστήριο έπαιξε και το χαμηλό ποσοστό αξιόπιστων και ποιοτικών εταιρειών που εισήχθησαν από το '99 έως το 2004, όταν επί διοίκησης Καπράλου μπήκε φρένο στις αθρόες... τυφλές εισαγωγές.
Το πανηγύρι νέων εισαγωγών μεταξύ 1999 και 2004
Η έκρηξη τιμών του '99 και οι... ευλογίες του πολιτικού συστήματος τότε, ώθησαν δεκάδες εταιρείες σε αίτηση εισαγωγής, ασχέτως αν πληρούσαν τα κριτήρια, τα οποία είχαν γίνει… λάστιχο. Οι τότε διοικήσεις του Χ.Α. και Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς μοίρασαν αφειδώς άδειες δημοσίων εγγραφών, με τις τράπεζες και τις εταιρείες συμβούλων έκδοσης, να καρπώνονται ένα «τρελό» μπαράζ υπεραξιών.
Και όλα αυτά, με την ανοχή της (τότε) πολιτικής ηγεσίας! Ωσάν το χρηματιστήριο να είναι θεσμός εξόφλησης πελατειακών πολιτικών σχέσεων. Κάπως έτσι λειτούργησε για αρκετά χρόνια, εξαργυρώνοντας γραμμάτια υποστήριξης επιχειρηματιών στο κόμμα που τότε είχε την... αντιπροσωπεία διακυβέρνησης, το ΠΑΣΟΚ.
Μια ματιά στη... συγκομιδή δημοσίων εγγραφών εκείνων των ετών, απλώς μαρτυρά του λόγου το αληθές. Το '99 εισήχθησαν στο Χ.Α. 46 εταιρείες στο ελληνικό χρηματιστήριο (δηλαδή σχεδόν τέσσερις εταιρείες το μήνα!), το 2000 μπήκαν περί τις 50, το 2001 εισήχθησαν 26, το 2002 πέρασαν το κατώφλι του Χ.Α. 22 εταιρείες, το 2003 14 και το 2004 11. Το... πανηγύρι εξυπηρετήσεων καλά κρατούσε!
Όταν όμως σε μια μικρή, ρηχή και περιορισμένων δυνατοτήτων αγορά εισάγονται τόσες εταιρείες το χρόνο, πλέον ο θεσμός του χρηματιστηρίου εκφυλίζεται. Πολλώ δε μάλλον, όταν ένα εξαιρετικά μεγάλο ποσοστών αυτών των εισαγωγών, δεν άξιζε να περάσει το κατώφλι...
Πλείστα είναι τα παραδείγματα χρεοκοπιών νέων εισαγωγών! Εταιρείες που – σε αδικαιολόγητα - σύντομο χρονικό διάστημα (για τέτοιο θεσμό) κήρυξαν πτώχευση, χρεοκόπησαν, διαλύθηκαν για άλλους λόγους, γενικώς οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο.
Οι πιο τρανταχτές περιπτώσεις
Πιο χαρακτηριστικές και πιο τρανταχτές περιπτώσεις αυτού του καταλόγου, είναι εταιρείες όπως Informatics, Datamedia (η πρώτη εταιρεία στην ιστορία του Χ.Α. που εισήχθη χωρίς δημόσια εγγραφή), Sex Form, Domus ΑΕΕΧ, Προμότα, Hitech, Δυναμική Ζωή (Γυμναστήρια Universal), Μπαλάφας ΑΤΕ, Έμφασις Πληροφορική, Sprider Stores, Ipirotiki & Software, Despec Πολυμέσα, Νεοχημική (χρεοκόπησε ως Alapis, που είχε απορροφήσει την επίσης νεοεισηγμένη Μπαλής Χημικά), Lannet (είχε απορροφήσει προηγουμένως και την επίσης καινούρια Lantec), Alter Channel, Betanet, Proton Bank. Όλες οι ανωτέρω επιχειρήσεις, εισήχθησαν στο Χ.Α. μετά το 2000!
Και υπάρχουν και πολλές άλλες:
Η Avenir εισήχθη στο Χ.Α. τον Ιούλιο του 2002 αλλά εδώ και χρόνια είναι εκτός ταμπλό και από το 2012 διεγράφη οριστικά.
H Βωβός εισήχθη στις 30 Μαΐου 2001, αλλά η εταιρεία είναι εκτός ταμπλό εδώ και πολλά χρόνια, έχοντας ουσιαστικά χρεοκοπήσει. Βεβαίως, καταλυτικό ρόλο στη χρεοκοπία έπαιξε η ιστορία με τη ματαίωση της μεγάλης επένδυσης στο Βοτανικό με το γήπεδο του Παναθηναϊκού, για την οποία η εταιρεία είχε κάνει επενδύσεις αλλά και «φορτώσει» δανεισμό.
Η Εικόνα & Ήχος μπήκε στην αγορά στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όμως εδώ και χρόνια έχει περάσει σε λύση και εκκαθάριση.
H Microland εισήχθη στο Χ.Α. στις 24 Δεκεμβρίου του 1999 όμως σε πολύ λίγα χρόνια μετά, αντιμετώπισε σημαντικά προβλήματα, καταθέτοντας το 2009 αίτηση πτώχευσης.
Η Fashion Box έμεινε ελάχιστα χρόνια ως εισηγμένη του Χ.Α. καθώς το 2010 εξαγοράστηκε από την εταιρεία συμφερόντων Λαυρεντιάδη ονόματι Sapphire Lamda Capital με σκοπό να γίνει όχημα για την εισαγωγή της Βιομηχανίας Φωσφορικών Λιπασμάτων στο Χ.Α. αλλά έκτοτε, αγνοείται (χρηματιστηριακά) η τύχη της.
Η Μάρακ Ηλεκτρονική εισήχθη στην αγορά στις 14 Οκτωβρίου του 2003, όμως εδώ και χρόνια έχει μπει σε διαδικασία χρεοκοπίας, ευρισκόμενη τουλάχιστον μια 4ετία εκτός ταμπλό.
H εταιρεία Βιοϊατρική & Ρομποτική Τεχνολογία, πιο γνωστή ως... OTC εισήχθη στην Εναλλακτική Αγορά του Χ.Α. (με κωδικό ΝΤΟΚΧΟ) στις 11 Μαΐου 2009, αλλά η χρηματιστηριακή της... καριέρα, ήταν εξαιρετικά σύντομη. Προ δύο ετών περίπου τέθηκε σε αναστολή διαπραγμάτευσης, ενώ τον Ιανουάριο του 2017 με απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς διεγράφη οριστικά από την αγορά.
Όλες οι ανωτέρω επιχειρήσεις, εισήχθησαν στο Χ.Α. μετά το 2000. Εποχή δηλαδή που οι αρχές θα έπρεπε να είναι εξαιρετικά προσεκτικές στη διαλογή των εταιρειών.
Εδώ να θυμίσουμε ότι σχεδόν... σύσσωμος ο εκδοτικός – μιντιακός κλάδος που έκανε την εισαγωγή του (πλην των ΔΟΛ, Χ.Κ. Τεγόπουλος και Αττικών Εκδόσεων που μπήκαν το 1998 και το 1999), το έτος 2000 στην αγορά, έχει αποχωρήσει από το ταμπλό του Χρηματιστηρίου.
Alter Channel, Εκδόσεις Λυμπέρη, ΙΜΑΚΟ και Τεχνικές Εκδόσεις εισήχθησαν (όλες) το πρώτο 7μηνο του 2000, αλλά (όλες) βρίσκονται εκτός πλέον, χρεοκοπημένες, ενώ παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζει και ο Πήγασος που μπήκε το Μάρτιο του 2000 στο Χ.Α. αλλά πλέον ουσιαστικά είναι εκτός ταμπλό. Στο ταμπλό εξακολουθούν να βρίσκονται μόνο οι Αττικές Εκδόσεις, Ναυτεμπορική και Εκδόσεις Λιβάνη.