Οι συνεχείς και πολύ μεγάλες αλλαγές στις τιμές των εμπορευμάτων μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, δεν έχουν προβληματίσει μόνο τις κυβερνήσεις, τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Έχουν φέρει σε δύσκολη θέση και τις μεγάλες παγκόσμιες εταιρείες που ειδικεύονται στις αγοραπωλησίες εμπορευμάτων, οι οποίες χρειάζονται όλο και περισσότερα χρήματα για να χρηματοδοτήσουν τις κινήσεις τους. Η περίπτωση της Trafigura είναι αρκετά ενδεικτική, και σίγουρα αφορά και σε πολλές άλλες παρόμοιες επιχειρήσεις.
Η Trafigura είναι μία πολύ μεγάλη εταιρεία που ασχολείται με τις αγοραπωλησίες μεγάλων ποσοτήτων εμπορευμάτων. Σε κάποιους τομείς μπορεί να είναι η μεγαλύτερη παγκοσμίως, σε άλλους είναι σίγουρα μέσα στην πρώτη τριάδα. Επειδή δεν είναι εισηγμένη σε κάποιο χρηματιστήριο, δεν είναι και τόσο γνωστή στο ευρύ κοινό. Σύμφωνα με στοιχεία του διεθνούς Τύπου, ιδιοκτήτες της είναι περίπου χίλια φυσικά πρόσωπα που εργάζονται σε αυτήν.
Η σταθερή άνοδος των τιμών των περισσότερων εμπορευμάτων, κυρίως ενεργειακών πρώτων υλών και μετάλλων, που εμπορεύεται η Trafigura, τη βοήθησε να πετύχει πολύ καλά οικονομικά αποτελέσματα για το προηγούμενο οικονομικό έτος, το οποίο έληξε στο τέλος του Σεπτεμβρίου του 2021. Ο κύκλος εργασιών της έφθασε τα 231 δισεκατομμύρια δολάρια, αυξημένος κατά 57% σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά, ενώ τα κέρδη της σχεδόν διπλασιάστηκαν, φθάνοντας τα 3,1 δις δολάρια από 1,6 την προηγούμενη χρονιά. Η υψηλή κερδοφορία επέτρεψε στην εταιρεία να μοιράσει περίπου ένα δισεκατομμύριο δολάρια στα υψηλόβαθμα στελέχη της και τους χίλιους μετόχους-εργαζόμενους της.
Όμως, η μεγάλη αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων δεν είναι μόνον ευλογία για τον κύκλο εργασιών και τα κέρδη της. Έχει και μία άλλη συνέπεια: τη μεγάλη αύξηση των κεφαλαίων που χρειάζονται για να χρηματοδοτεί τις αγορές όλων των εμπορευμάτων τα οποία διακινεί. Από τον οικονομικό απολογισμό του προηγούμενου οικονομικού έτους, μαθαίνουμε πως ο συνολικός δανεισμός της εταιρείας ανερχόταν, στο τέλος του προηγούμενου Σεπτεμβρίου, στα 45 δις δολάρια, ενώ είχε τη δυνατότητα να δανειστεί άλλα 66 δις από τις 140 τράπεζες με τις οποίες συνεργάζεται ανά τον κόσμο. Η σημαντική αύξηση των τιμών των ενεργειακών πρώτων υλών, και πολλών μετάλλων, από τον Σεπτέμβριο μέχρι τώρα, έχει αυξήσει ακόμα περισσότερο τις ανάγκες της Trafigura για κεφάλαια κίνησης.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν σε ρεπορτάζ τους οι Financial Times, το κόστος του φορτίου ενός μεγάλου δεξαμενόπλοιου μεταφοράς αργού πετρελαίου, όπως και του αντίστοιχου φορτίου ενός πλοίου μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), πλησιάζει πλέον τα 200 εκατομμύρια δολάρια, σχεδόν διπλάσιο από πέρυσι (ίσως και πάνω από διπλάσιο). Αντίστοιχα έχει αυξηθεί η αξία του αλουμινίου, του χαλκού και του νικελίου. Εκτός όμως από την αύξηση των χρηματοδοτικών αναγκών, η άνοδος της αξίας των εμπορευμάτων μεγαλώνει κατά πολύ και τα ποσά που πρέπει να καταβάλλει συνεχώς η εταιρεία προκειμένου να παίρνει θέσεις αγοράς ή πώλησης στα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων.
Με αυτές τις χρηματιστηριακές κινήσεις η Trafigura (όπως και όλες οι εταιρείες με παρόμοιες δραστηριότητες) προσπαθεί να μειώσει τον κίνδυνο που διατρέχει από τις απότομες αλλαγές των τιμών για τα εμπορεύματα που έχει παραγγείλει και δεν τα έχει παραδώσει ακόμα στους τελικούς πελάτες της. Αυτό βέβαια δεν είναι ένα πολύ πρόσφατο πρόβλημα, καθώς από ρεπορτάζ του Reuters από τον προηγούμενο Οκτώβριο ήταν σαφές πως πολλές από τις εταιρείες σαν την Trafigura είχαν ήδη αρχίσει να αντιμετωπίζουν προβλήματα από τη θεαματική αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου, καθώς τα χρηματιστήρια εμπορευμάτων είχαν αρχίσει να απαιτούν από αυτές πρόσθετες χρηματικές εγγυήσεις (margin calls), δεδομένου ότι οι περισσότερες χρηματιστηριακές κινήσεις αυτού του μεγέθους γίνονται σε μεγάλο βαθμό επί πιστώσει.
Στα πλαίσια αυτά, σύμφωνα με το Reuters, το Bloomberg και τους Financial Times, η Trafigura αναζητούσε εδώ και καιρό εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, προσπαθώντας να ενδυναμώσει την οικονομική της κατάσταση και να μπορεί να δανείζεται πιο εύκολα τα απαραίτητα ποσά από τις τράπεζες.
Η ανάφλεξη στην Ουκρανία προκάλεσε ακόμα μεγαλύτερη αναστάτωση στις αγορές εμπορευμάτων με τις εκρηκτικές αυξήσεις στο πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, το σιτάρι, το νικέλιο και άλλα εμπορεύματα. Η κατάσταση αυτή έφερε την Trafigura σε αρκετά δύσκολη κατάσταση. Όχι, μόνο λόγω της ανάγκης για περαιτέρω χρηματοδότηση και των πολλών margin calls που άρχισε να δέχεται από τα χρηματιστήρια εμπορευμάτων αλλά και λόγω του γεγονότος πως, τουλάχιστον σύμφωνα με τους Financial Times, ήταν μέχρι πριν την επιβολή των κυρώσεων στη Ρωσία η βασική εμπορική συνεργάτης της ρωσικής βιομηχανίας πετρελαίου Rosneft. Συνέπεια αυτών των δυσκολιών ήταν η πολύ βιαστική, εντός μόλις 48 ωρών, συμφωνία για χρηματοδότηση ύψους 1,2 δις δολαρίων από τέσσερις μεγάλες διεθνείς τράπεζες.
Η χρηματοδότηση αυτή, που οργανώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, αναμένεται να ανέλθει σύντομα στα 2 δισεκατομμύρια δολάρια, με την είσοδο και άλλων τραπεζών στο χρηματοδοτικό σχήμα. Αυτό όμως που έκανε μεγάλη εντύπωση ήταν οι πληροφορίες, που πρώτο δημοσίευσε το Bloomberg, πως η Trafigura συζήτησε και με εταιρείες ιδιωτικής χρηματοδότησης (Private Equity). Σύμφωνα με το Bloomberg, η Trafigura συζήτησε με την Blackstone το ενδεχόμενο χρηματοδότησης ύψους 2 έως 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, όχι μόνο με τη μορφή ενός κλασσικού δανείου, αλλά πιθανώς και με υβριδική μορφή, που ίσως να περιλαμβάνει ακόμα και την έκδοση προνομιούχων μετοχών. Η Trafigura δε θέλησε να σχολιάσει σε βάθος τις πληροφορίες, αρκούμενη στο να επιβεβαιώσει πως συζητά κατά καιρούς με διάφορους υποψήφιους χρηματοδότες.
Οι συζητήσεις με την Blackstone μάλλον δεν κατέληξαν σε κάποια συμφωνία, κατά τις πληροφορίες του Bloomberg αλλά και των Financial Times. Αυτό όμως δε σημαίνει πως η Trafigura δυσκολεύεται να πείσει τους ενδιαφερόμενους χρηματοδότες. Τα ίδια δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου εκτιμούν πως πολλοί είναι πρόθυμοι να χρηματοδοτήσουν την Trafigura, καθώς οι δραστηριότητές της είναι στην πραγματικότητα πολύ κερδοφόρες. Εκεί που μπορεί να σκοντάφτουν οι συζητήσεις είναι η απροθυμία της μεγάλης εταιρείας να παραχωρήσει έστω και ελάχιστο μερίδιο συμμετοχής στο μετοχικό της κεφάλαιο. Οι μέτοχοί της δε θέλουν να χάσουν τον πλήρη έλεγχο της εταιρείας τους και τη δυνατότητα να αμείβονται πλουσιοπάροχα από αυτήν, γι’ αυτό και δε θέλουν να ακούν το παραμικρό για είσοδο της εταιρείας τους σε κάποιο χρηματιστήριο.
Οι αυξημένες ανάγκες χρηματοδότησης δεν αφορούν μόνο στην Trafigura. Πέρα από το δημοσίευμα του Reuters που αναφέραμε προηγουμένως, πολύ πρόσφατο ρεπορτάζ του ίδιου πρακτορείου αναφέρει πως η ένωση των ευρωπαίων εμπόρων ενέργειας (European Federation of Energy Traders) απευθύνθηκε με επιστολή της σε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, κεντρικές τράπεζες, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Επενδυτική Τράπεζα. Στην επιστολή της ένωσης αναφέρεται πως η πολύ μεγάλη αύξηση των απαιτούμενων εγγυήσεων προκειμένου τα μέλη της να μπορούν να χρησιμοποιούν τα χρηματιστήρια εμπορευμάτων για να μειώνουν τους κινδύνους που αναλαμβάνουν αγοράζοντας και πουλώντας εμπορεύματα, εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας.
Η ένωση, μέλη της οποίας είναι και πετρελαϊκές εταιρείες όπως η Exxon Mobil και η Shell, εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας όπως η γαλλική Edf, τράπεζες όπως η Citibank και η Morgan Stanley, έμποροι όπως η Trafigura και η ανταγωνίστριά της Vitol, υποστηρίζει πως η αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων έχει μεγαλώσει τόσο πολύ τις απαιτήσεις για margin calls, που οι αρχές θα πρέπει να σιγουρευτούν πως θα υπάρχουν πρόθυμοι και έτοιμοι χρηματοδότες για να υποστηρίξουν τα μέλη τους αν οι παραδοσιακές πηγές χρηματοδότησης «στερέψουν».
Στην ουσία η ένωση προειδοποιεί για την πιθανότητα αδυναμίας λειτουργίας μεγάλων επιχειρήσεων που εμπορεύονται πρώτες ύλες και κυρίως πετρέλαιο και φυσικό αέριο, στην περίπτωση που ο πόλεμος στην Ουκρανία προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερη αναταραχή σε αυτές τις αγορές. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, προειδοποιεί ή ένωση, μπορεί να σταματήσει η ροή ενεργειακών πρώτων υλών προς τις ευρωπαϊκές χώρες. Να λοιπόν και ένας ακόμα κίνδυνος που πρέπει να έχουμε στο νου μας με όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας. Είμαστε βέβαιοι πάντως, πως οι παραλήπτες της επιστολής ήδη γνωρίζουν πολύ καλά πόσο σημαντική είναι η ομαλή λειτουργία της αγοράς εμπορευμάτων και των χρηματιστηρίων εμπορευμάτων, και δεν έχουμε αμφιβολία πως σε κάποια από τα πάνω συρτάρια των γραφείων τους υπάρχουν ήδη τα απαραίτητα σχέδια έκτακτης ανάγκης.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
