Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζει η μεγαλύτερη τράπεζα της Γερμανίας Deutsche Bank και η πρόσφατη ανακοίνωση της κατάρρευσης των συνομιλιών για την συγχώνευση με την Commerzbank, επαναφέρουν στο προσκήνιο την… κατάντια στην οποία έχουν περιέλθει οι ευρωπαϊκές τράπεζες, αδυνατώντας να συνέλθουν από την διπλή κρίση του 2008 και του 2012. Η μετοχή της DB έχει ανακάμψει κατά μόλις 9,5% από τα χαμηλά των 6,678 ευρώ που κατέγραψε στα τέλη Δεκεμβρίου ωστόσο παραμένει περίπου 20% χαμηλότερα από τον «πάτο» του Ιανουαρίου του 2009 στον απόηχο της παγκόσμιας κρίσης, ενώ χάσει πάνω από το 90% της αξίας της από τα υψηλά του 2007.
Στον αντίποδα, οι αμερικανικές τράπεζες ανθίζουν. Αφού βίωσαν τη μεγαλύτερη κρίση της σύγχρονης ιστορίας τους το 2008, οι κολοσσοί της Wall Street δέχθηκαν το χρήμα που τύπωσε η κυβέρνηση των ΗΠΑ και αντί να… κλειστούν στο καβούκι τους, επεκτάθηκαν ακόμη περισσότερο εκμεταλλευόμενοι την κρίση χρέους στην Ευρώπη και «κατάπιαν» τον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της συμβουλευτικές εταιρείας Oliver Wyman και της Morgan Stanley, κατά την περίοδο 2012-2018, το μερίδιο αγοράς των μεγάλων τραπεζών των ΗΠΑ στην περιφέρεια ΕΜΕΑ (Ευρώπη, Μέση Ανατολή, Αφρική) αυξήθηκε από το 31% στο 40%, ενώ το μερίδιο αγοράς των ευρωπαϊκών τραπεζών στις ΗΠΑ υποχώρησε στο 20% από 29%.
Την ίδια ώρα, η κερδοφορία των αμερικανικών μεγαθηρίων ενισχύθηκε σημαντικά. Επομένως, οι ευρωπαϊκές τράπεζες νικήθηκαν κατά κράτος και στις πλευρές του Ατλαντικού, χάνοντας μερίδια αγοράς, επιβεβαιώνοντας παράλληλα την των αμερικανικών κολοσσών στον κλάδο επιχειρηματικής και επενδυτικής τραπεζικής, ο οποίος παγκοσμίως αποφέρει κέρδη της τάξης των 530 δισ. δολαρίων.
Σήμερα, οι ευρωπαϊκές τράπεζες ετοιμάζονται να σημειώσουν μία ακόμη ήττα, αυτή τη φορά σε… κινεζικό έδαφος. Την ώρα που προσπαθούν να εξυγιάνουν τους ισολογισμούς τους και αναζητούν λύσεις σε όλα τα επίπεδα, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την Deutsche Bank, το Πεκίνο ανοίγει την πόρτα σε παγκόσμιες τράπεζες στον τομέα της διαχείρισης κεφαλαίων. Ενώ οι Ευρωπαίοι τραπεζίτες προσπαθούν να… βγάλουν άκρη με τα «κόκκινα» δάνεια και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, οι Αμερικανοί ετοιμάζονται να αρπάξουν την τεράστια ευκαιρία που προσφέρει η Κίνα.
Για να γίνει αντιληπτό το πόσο μεγάλη ευκαιρία αποτελεί το άνοιγμα της κινεζικής αγοράς, αρκεί να πούμε ότι ήδη τα κέρδη του τομέα επιχειρηματικής και επενδυτικής τραπεζικής στην Κίνα είναι αντίστοιχα με τα κέρδη του ευρωπαϊκού κλάδου, ενώ αναμένεται ετήσια ανάπτυξη της τάξης του 3%, όταν στην Ευρώπη αναμένεται συρρίκνωση 1%.
Αυτός είναι ένας από τους λόγους που ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας προωθούσε τη συγχώνευση μεταξύ της Deutsche Bank και της Commerzbank έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένας εθνικός τραπεζικός πρωταθλητής που θα μπορεί να ανταγωνιστεί αμερικανικές και κινεζικές τράπεζες. Ο Όλαφ Σολτς, είχε εξασφαλίσει το πράσινο φως ακόμη και από την Άνγκελα Μέρκελ, όμως οι συνομιλίες δεν συνεχίστηκαν αφού οι δύο τράπεζες έκριναν ότι ο «γάμος» τους θα δημιουργούσε επιπρόσθετα προβλήματα.
Αν, μάλιστα, ισχύουν οι πληροφορίες της Wall Street Journal, τότε το νέο στρατηγικό σχέδιο που ετοιμάζει ο Κρίστιαν Σούινγκ, διευθύνων σύμβουλος της Deutsche Bank, βασίζεται στη δημιουργία μιας «bad bank» στην οποία θα ξεφορτωθεί όλα τα προβληματικά στοιχεία του ενεργητικού της. Όμως, θα προλάβει το «τοτέμ» της γερμανικής οικονομίας να εξυγιανθεί ή θα την προλάβουν τα μπλεξίματα με τη Δικαιοσύνη και τα πρόστιμα; Η εμπλοκή της Deutsche Bank στο μέγα σκάνδαλο με το ξέπλυμα μαύρου χρήματος Ρώσων ολιγαρχών έχει ήδη πλήξει τη φήμη της, ενώ συνολικά η τράπεζα έχει πληρώσει πάνω από 14 δισ. ευρώ σε πρόστιμα την τελευταία δεκαετία.
Η γερμανική κυβέρνηση δεν θέλει σε καμία περίπτωση να εξαγοραστεί η DB από ξένη τράπεζα, ενώ πολύ συχνά βλέπουν το φως της δημοσιότητας περιπτώσεις κατά τις οποίες αμερικανικά, αραβικά ακόμη και κινεζικά κεφάλαια θέλουν να προχωρήσουν σε επιθετική εξαγορά. Πάντως, όσον αφορά την Commerzbank, αυτή φαίνεται πως θα καταλήξει πιο εύκολα σε… ξένα χέρια με την ιταλική UniCredit να εμφανίζεται έτοιμη να αποκτήσει σημαντικό μερίδιο στη γερμανική τράπεζα στην οποία ποσοστό κατέχει και το γερμανικό δημόσιο.
Άλλωστε, τα μεγάλα ψάρια τρώνε τα μικρότερα και αυτή τη στιγμή οι μεγάλες τράπεζες είναι οι αμερικανικές και οι κινεζικές και οι μικρές οι ευρωπαϊκές και μέσα σε αυτές και η Deutsche Bank…
