Του Γιάννη Δημητριάδη
«Εγώ σαν υπουργός Οικονομικών να είστε βέβαιοι ότι θα διεκδικήσω το ποσό που αναλογεί στην Αυστρία» δήλωσε στη Μπρατισλάβα, ο Αυστριακός υπουργός Χαν Γιοργκ Σέλλινγκ, αναφερόμενος στην επιβολή προστίμου 12 δις ευρώ στην αμερικανική εταιρία ηλεκτρονικών Αpple. Την αντίθετη άποψη εξέφρασε ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν.
Το τεράστιο πρόστιμο που επιβλήθηκε στην αμερικανική εταιρία με το σκεπτικό ότι χρησιμοποιώντας μια ειδική φορολογική συμφωνία με την Ιρλανδία, κατάφερε να αποφύγει τους φορολογικούς ελέγχους της ΕΕ, έχει δημιουργήσει ποικίλες αντιδράσεις στις Βρυξέλλες, στις ΗΠΑ, αλλά και πρωτεύουσες των χωρών-μελών.
Η απόφαση της Δανής Επιτρόπου Μαγκρέτε Βεστάγκερ, προκάλεσε αρχικά την σοβαρή αντίδραση των ΗΠΑ, που την θεώρησαν μέτρο σε βάρος των Αμερικανικών εξαγωγών. Προκάλεσε επίσης την μήνιν του Δουβλίνου καθώς η οριστικοποίησή της ενδέχεται να επηρεάσει την παραμονή στην Ιρλανδία κι άλλων μεγάλων εταιριών, που την προτιμούν για τη χαμηλή φορολογία της.
Υπάρχει όμως και μια «λεπτομέρεια» που η Ιρλανδική κυβέρνηση απορρίπτει και την οδήγησε να αποφασίσει πιθανά δικαστικά μέτρα κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Γιατί η σκέψη που κυριαρχεί στην έδρα της ΕΕ, είναι να εξαναγκαστεί το Δουβλίνο να ζητήσει την επιστροφή διαφυγόντων φόρων αξίας 12 δις ευρώ.
Ωστόσο, παρά την αρχική ανακοίνωση δημιουργούνται και διαφορετικού τύπου ζητήματα. Το ένα, είναι πως σε περίπτωση που η Apple εξαναγκαστεί να καταβάλει αυτό το ποσόν, υπάρχουν χώρες που ζητούν το μερίδιο τους από τους διαφυγόντες φόρους, όπως ο κ. Σέλλινγκ που δηλώνει έτοιμος να τους διεκδικήσει.
Ένα δεύτερο θέμα είναι πως η εταιρία δεν εμφανίζεται ενιαία στην Ιρλανδία. Υπάρχει η Apple Operations Europe και η Apple Sales International. Κάθε μια τους προωθεί τα γνωστά προϊόντα της εταιρίας όχι μόνο στις χώρες-μέλη της ΕΕ αλλά και στις Ινδίες, την Αφρική και αλλού. Το να ξεμπερδέψουν αυτό το κουβάρι, για να γίνει σαφές τι και πόσο θα φορολογηθεί τελικά, υπολογίζεται ότι μπορεί να πάρει αρκετά χρόνια και πάντως δεν θεωρούν ότι μπορεί να τελειώσει υπό τη σημερινή Επιτροπή ως το 2020.
Αλλά μια Ευρώπη που μάχεται ν΄ αποκτήσει ενιαία αγορά, δεν μπορεί να επιτρέπει την εξέλιξη και πολλαπλασιασμό αυτών των φαινομένων. Αυτό το κατέστησε σαφές ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών και Πρόεδρος της Ευρωομάδας, Γερούν Ντάισεμπλουμ που επίσης στη Μπρατισλάβα το περασμένο Σάββατο τόνισε ότι «το μήνυμά μου σε όλες αυτές τις διεθνείς εταιρίες είναι πως δίνουν μια κακή μάχη… οι καιροί αλλάζουν, είναι αναγκαίο να πληρώνετε τους φόρους σας».
Ο «πονοκέφαλος του Ομπάμα»
Η υπόθεση της Apple στο μεταξύ έχει προκαλέσει «πονοκέφαλο» στον Αμερικανό Πρόεδρο Ομπάμα και στο επιτελείο των Δημοκρατικών την ώρα που η χώρα οδηγείται σε εκλογές. Γιατί τόσο ο Ρεπουμπλικάνος υποψήφιος Ντ. Τραμπ προέβη σε καταγγελίες, όσο και κύκλοι της Αμερικάνικης βιομηχανίας ένοιωσαν να απειλούνται από την απόφαση της Επιτροπής.
Μια πρώτη αντίδραση του Αμερικανού Προέδρου ήταν ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να πάρει πίσω την απόφαση. Μια δεύτερη κίνηση ήταν να διαρρεύσουν ότι επίκειται αντιστοίχου ύψους πρόστιμο στην Γερμανική τράπεζα Deutsche Bank, που δραστηριοποιείται στις ΗΠΑ. Η στόχευση της συγκεκριμένης τράπεζας οφείλεται τόσο σε πραγματικούς λόγους αλλά κυρίως σε πολιτικούς, καθώς επιδιώκουν να εξαναγκάσουν την Άγκελα Μέρκελ να παρέμβει προσωπικά στην υπόθεση της Αpple.
Προς το παρόν πάντως αξιωματούχοι της Επιτροπής τονίζουν πως ενδεχομένως η διερεύνηση σε βάθος του θέματος της συγκεκριμένης εταιρίας να οδηγήσει σε μείωση του ποσού, αλλά όχι ουσιαστική, και πως το μήνυμα που οι βρυξέλλες στέλνουν είναι σαφές: παιχνίδια με τις διαφορές φορολογικών νομοθεσιών στην Ε.Ε., με το χρόνο θα πάψουν να είναι ανεκτά…
