H κατηγορηματική δήλωση του πρωθυπουργού στη χθεσινή τηλεοπτική του συνέντευξη στον Alpha ότι θα κοπεί «επιταγή ακρίβειας» για τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες «υποχρεώνει» το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης να εντοπίσει δημοσιονομικό χώρο τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ μέσα στον Μάρτιο προκειμένου να καταβληθεί ποσό της τάξεως των 200 ευρώ σε περίπου ένα εκατομμύριο δικαιούχους.
Η σκυτάλη περνάει πλέον στο οικονομικό επιτελείο το οποίο πρέπει να βρει τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο, να εξασφαλίσει ότι ο προϋπολογισμός θα μπορεί να σηκώσει τη στήριξη για τους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου και ότι όλα αυτά θα γίνουν χωρίς να απομακρυνθούμε πολύ από το πρωτογενές έλλειμμα του 1,4%. Σταθερά στην εξίσωση δεν υπάρχει.
Βέβαια, στο οικονομικό επιτελείο ευελπιστούν ότι στις 12 το μεσημέρι, θα υπάρξει μια πρώτη θετική είδηση μέσα στη «μαυρίλα» των τελευταίων ημερών: η εκτόξευση του ΑΕΠ για το 2021 σε επίπεδα που δεν είχαν προβλεφθεί. Στις 12 το μεσημέρι, η ΕΛΣΤΑΤ θα ανακοινώσει την πορεία του ΑΕΠ για το δ’ τρίμηνο του 2021 και για ολόκληρη την περυσινή χρονιά.
Αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για ρυθμό ανάπτυξης άνω του 9% τότε οι όποιοι υπολογισμοί για τη φετινή χρονιά –με τις αρνητικές αναθεωρήσεις λόγω του πολέμου- θα γίνουν επί εντελώς διαφορετικής βάσης. Για παράδειγμα, ένα υψηλότερο ΑΕΠ για το 2021 (εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει στα 180 δις. ευρώ) θα δημιουργήσει ένα περιθώριο να «απομακρυνθούμε» λίγο από το πρωτογενές έλλειμμα σε απόλυτο αριθμό εξασφαλίζοντας τον απαιτούμενο δημοσιονομικό χώρο για τα μέτρα στήριξης.
Οι τεράστιες μεταβολές στις διεθνείς αγορές –όπως αυτές που καταγράφηκαν χθες- καθιστούν οποιαδήποτε πρόβλεψη αυτή τη στιγμή εξαιρετικά παρακινδυνευμένη. Χθες, από την απόλυτη «μαυρίλα» που προκάλεσε η εκτόξευση της ευρωπαϊκής τιμής του φυσικού αερίου στα 199 ευρώ ανά μεγαβατώρα, περάσαμε το βράδυ στην κατακόρυφη πτώση που επανέφερε την τιμή στα 146 ευρώ. Από το +30% στο -11%.
Όχι ότι είναι χαμηλή η τιμή. Απλώς δείχνει ότι σε συνθήκες πολέμου, επικρατούν συνθήκες ακραίας κερδοσκοπίας χωρίς κανείς να μπορεί να προβλέψει που θα «κάτσει» η αγορά. Είναι δεδομένο πλέον ότι ο πληθωρισμός για τον Φεβρουάριο θα κλείσει στο 7% και ότι τον Μάρτιο ενδεχομένως να δούμε ακόμη υψηλότερα ποσοστά.
Είναι επίσης δεδομένο ότι ο πόλεμος θα επηρεάσει το ΑΕπ καθώς θα χαθούν και έσοδα από τον τουρισμό και από την ιδιωτική κατανάλωση, αν οι τιμές επιμείνουν στα υψηλά. Το κρίσιμο είναι πώς οι συνθήκες που διαμορφώνονται στην αγορά θα επηρεάσουν τις επενδύσεις αλλά και τα συνολικά έσοδα από τον τουρισμό. Θα λείψουν τα 500 εκατ. ευρώ από τους ρώσους τουρίστες, αυτό είναι το πιθανότερο.
Πώς όμως θα κινηθούν οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι την πρώτη χρονιά μετά από δύο χρόνια που δεν θα υπάρχει τόσο μεγάλη αβεβαιότητα όσον αφορά στην πανδημία. Και εν τέλει, ποια θα είναι η δυνατότητα των νοικοκυριών στην Ελλάδα να καταναλώσουν περισσότερο; Ο πληθωρισμός είναι βαρίδι για την κατανάλωση.
Υπάρχουν όμως και άλλοι παράγοντες που θα ληφθούν υπόψη όπως η αύξηση των μισθών, η διάθεση των αποταμιεύσεων που συσσωρεύτηκαν τα προηγούμενα δύο χρόνια αλλά και το «άνοιγμα» της αγοράς εξαιτίας του ότι η πανδημία δείχνει να τίθεται επιτέλους υπό έλεγχο.
