H φοροδιαφυγή δεν αφορά μόνο τους «λαμπερούς», τους ζάπλουτους και τις γαμήλιες υπερπαραγωγές. Ούτε πρέπει να υπάρχει φοροδιαφυγή διάσημων και μη, είναι μια συλλήβδην αντικοινωνική συμπεριφορά και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται.
Και εκτός από τους διάσημους, όπως οι εμπλεκόμενοι στη γνωστή υπόθεση με το γαμήλιο πάρτι, υπάρχει και η φοροδιαφυγή της διπλανής πόρτας. Αυτών που δηλώνουν 500 ευρώ το μήνα, αλλά ξοδεύουν τα πολλαπλάσια, εκείνων που «ζουν» με λιγότερα από τον κατώτατο μισθό, αλλά η αντιπαραβολή με όσα ξοδεύουν, βγάζει μάτι. Και δείχνει κόστη διαβίωσης 100.000, 200.000 και 300.000 ευρώ το χρόνο.
Ανάμεσά τους συνάνθρωποί μας που επιδοτούνται από την κυβέρνηση, με το φόρο των συνεπών, για να ανταπεξέλθουν στη δύσκολη καθημερινότητά τους. Σε αυτούς αποτυπώνεται, ακόμη καλύτερα από το περίφημο γάμο, η κάτοψη της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα. Τους προδίδουν οι δαπάνες που κάνουν.
Η ώρα του ελέγχου για τους πρώτους 800 φορολογούμενους, έρχεται ήδη. Για εκατοντάδες ακόμη ετοιμάζονται ειδοποιητήρια, ραβασάκια για εξηγήσεις και όλη η γνωστή διαδικασία. Από την άλλη, θα πει κάποιος, ότι οι 800 αυτοί φορολογούμενοι φαντάζουν πίνατς μπροστά στα 50 δισεκατομμύρια του μαύρου χρήματος που διαχέονται στην αγορά, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Τράπεζας της Ελλάδας.
Από την έρευνα πάντως της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων προκύπτουν «ζουμερά» στοιχεία. Από τα 3,8 εκατομμύρια φορολογικών δηλώσεων για εισοδήματα κάτω των 10.000 ευρώ με δαπάνες από κάθε διαθέσιμη πηγή, προέκυψαν 440.000 συμπολίτες μας με αξιοσημείωτες διαφορές ανάμεσα στο τι δηλώνουν και πόσα ξοδεύουν.
Ένα πρώτο ενδιαφέρον στοιχείο από τα παραπάνω είναι ότι η έρευνα της ΑΑΔΕ εστιάζει στη λεγόμενη μεσαία τάξη. Τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν στις διασταυρώσεις –πληρωμές μέσω καρτών, κινήσεις στεγαστικών δανείων, αγορές αυτοκινήτων και ακινήτων, λογαριασμοί για φως, νερό, τηλέφωνο, εφόσον τα ποσά υπερβαίνουν τα 1.000 ευρώ, έξοδα νοσηλειών σε ιδιωτικά θεραπευτήρια και δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία– αποτυπώνουν τον τρόπο ζωής αυτής της κατηγορίας.
Οι μεταβλητές που συμπεριέλαβαν οι διασταυρώσεις αποτυπώνουν ένα προφίλ ανθρώπων που ανήκουν σε αυτό το χώρο. Ένα κομμάτι της μεσαίας τάξης, δηλαδή ψηφοφόροι της ΝΔ, θα ξεβολευτούν, θα αναγκαστούν να πληρώσουν φόρους για εισοδήματα τα οποία σήμερα δεν εμφανίζουν. Κάποια στιγμή η κυβέρνηση θα τους βρει απέναντι. Η καταπολέμηση όμως της φοροδιαφυγής είναι από τα ζητήματα στα οποία θα κριθεί η κυβέρνηση.
Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι εξ αυτών των 440.000, ένας αριθμός περίπου 20.000 τα φέρνει βόλτα με δήθεν «μηνιάτικο» 500-600 ευρώ (έως 10.000 ευρώ ετησίως). Αλλά οι κινήσεις στην κάρτα τους, οι τραπεζικοί τους λογαριασμοί και γενικά ο τρόπος ζωής τους δείχνουν αγορές αυτοκινήτων, ποσά για ταξίδια και δαπάνες που φτάνουν και τα 300.000 ευρώ το χρόνο.
Τι δείχνουν όλ' αυτά ; Καταρχήν ότι οι έλεγχοι έχουν αλλάξει ριζικά. Κάποτε καλούνταν ο ελεγχόμενος για εξηγήσεις και μετά ξεκινούσαν οι διασταυρώσεις και η αναζήτηση περιουσιακών στοιχείων, που μπορεί να κρατούσαν για μήνες. Η Εφορία ανέμενε από τις τράπεζες να αποστείλουν στοιχεία, αυτά μπορεί να έφθαναν με καθυστέρηση μηνών ή και ποτέ, καθώς κάποιες τράπεζες μπορεί και να μην απαντούσαν.
Τώρα, όπως έδειξε και η πρόσφατη υπόθεση με το γαμήλιο πάρτι, οι ελεγκτές αντλούν στοιχεία από τις τράπεζες για καταθέσεις και εμβάσματα, από την κεφαλαιαγορά, στοιχεία από εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, από τις ΔΕΚΟ για να διαπιστώσουν το ύψος των λογαριασμών που πληρώνουν.
Κυρίως όμως έχουν αρχίσει να αξιοποιούν τα προηγμένα ψηφιακά εργαλεία που υπάρχουν στη διάθεσή τους, διερευνούν υπόνοιες φοροδιαφυγής, διασταυρώνουν στοιχεία, προσπαθούν να μην αφήνουν καμία πληροφορία ανεκμετάλλευτη. Επιχειρούν να τα αξιοποιούν όλο και πιο εντατικά, όλο και πιο αποτελεσματικά. Και οι μονάδες κρούσης υποστηρίζονται από μονάδες υποστήριξης, μια επιτελική ομάδα στο κέντρο επιχειρήσεων που λαμβάνει τα στοιχεία από το πεδίο, τα επεξεργάζεται, τα διασταυρώνει και βοηθάει σε real time τους ελεγκτές με δεδομένα ώστε να προχωρήσει πιο βαθιά ο έλεγχος.
Ενδιαφέρον επίσης είναι ότι από τις διασταυρώσεις απ' όπου και προέρχονται τα ευρήματα για τους 440.000 συμπολίτες μας, αξιοποιήθηκε ένας τεράστιος όγκος 80 εκατομμυρίων δεδομένων και πληροφοριών. Το ακόμη πιο ενδιαφέρον ότι αυτός ο νέος γύρος μαζικών ελέγχων της ΑΑΔΕ εστιάζει σε φορολογούμενους που με βάση τον τρόπο ζωής τους αυτοπροσδιορίζονται ως μεσαία τάξη. Δεν υπάρχει φοροδιαφυγή διασήμων και μη, όσο κι αν οι περιπτώσεις που έρχονται στη δημοσιότητα προσελκύουν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης. Η φοροδιαφυγή είναι μια.
