Η Γερμανία αποτελούσε πάντοτε την ατμομηχανή της Ευρωζώνης, την οικονομία που με την ισχυρή της βιομηχανία, τις εξαγωγές και την κατανάλωση, «σήκωνε» στους ώμους της την ανάπτυξη της ζώνης του κοινού νομίσματος. Σήμερα, ωστόσο, και ενώ ΗΠΑ και Κίνα ανακάμπτουν με εντυπωσιακό ρυθμό, η Γερμανία αποτελεί «βαρίδι» για την ευρωπαϊκή οικονομία, αναδεικνύοντας ακόμη περισσότερο τους τουλάχιστον άστοχους χειρισμούς στη διαχείριση της πανδημίας και κυρίως των εμβολίων.
Όσο περνούν οι μήνες και η Ευρώπη βαδίζει αντί να τρέχει προς το στόχο της ανοσίας του πληθυσμού, τόσο μεγαλώνει η διαφορά με τις άλλες μεγάλες οικονομίες του πλανήτη. Μία διαφορά που πολύ δύσκολα θα κλείσει αφού η Ευρώπη ούτε μπορεί (ή μάλλον δεν θέλει) να φτάσει τη δημοσιονομική ισχύ των ΗΠΑ, ούτε έχει τα χαρακτηριστικά της κινεζικής οικονομίας.
Το πιθανότερο λοιπόν είναι το χάσμα που προϋπήρχε και μεγάλωσε μέσα στην πανδημία να γίνει ακόμη μεγαλύτερο.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Σύμφωνα με τα στοιχεία α’ τριμήνου 2021, η οικονομία της Ευρωζώνης βρίσκεται σε ύφεση τύπου «double dip», καθώς είναι η δεύτερη φορά μέσα σε ένα χρόνο που το ΑΕΠ συρρικνώνεται για δύο διαδοχικά τρίμηνα. Η πραγματικότητα βέβαια είναι και πέρα από τεχνικούς όρους ότι εδώ και 13 μήνες η Ευρώπη είναι εγκλωβισμένη σε οικονομική δυσπραγία.
Οι ελπίδες πλέον εναποθέτονται στην επιτάχυνση των εμβολιασμών, με στόχο προς τον Ιούνιο να επιτραπεί η άρση των περιορισμών, για τελευταία φορά.
Όμως οι ανακοινώσεις της Eurostat κρύβουν μία άκρως ενδιαφέρουσα εξέλιξη. Από τις μεγάλες οικονομίες, αυτές που έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα για την συνολική επίδοση της Ένωσης, τη σημαντικότερη πτώση στο ΑΕΠ κατέγραψε η Γερμανία με -1,7% σε επίπεδο τριμήνου, όταν το ισπανικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά μόλις 0,5% και το ιταλικό κατά 0,4%, ενώ η συνήθως ουραγός Γαλλία εμφάνισε ανάπτυξη 0,4%.
Είναι η πρώτη φορά που η Γερμανία αποτελεί «βαρίδι» για την Ευρωζώνη και όχι την οικονομική της ατμομηχανή, γεγονός που αναδεικνύει τη σοβαρότητα της τρέχουσας κρίσης αλλά και τα λάθη που έχουν γίνει. Συνολικά, το ΑΕΠ της Ευρωζώνης συρρικνώθηκε κατά 0,6% σε συνέχεια του -0,7% στο τρίμηνο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 2020, με αποτέλεσμα σήμερα να βρίσκεται κατά 5,5% χαμηλότερα από το προ πανδημίας επίπεδο.
Το πρώτο τρίμηνο του 2021 ήταν πολύ σημαντικό γιατί η Ευρώπη έμεινε πολύ πίσω σε εμβολιασμούς και όπως αναμενόταν και σε ανάπτυξη.
Για να γίνει αντιληπτό τι ακριβώς σημαίνουν όλα αυτά, αρκεί να πούμε ότι στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, η αμερικανική οικονομία έχει σχεδόν επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα, σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν προχθές στη δημοσιότητα.
Το ΑΕΠ των ΗΠΑ σημείωσε αύξηση 6,4% στο α’ τρίμηνο που είναι η 2η καλύτερη επίδοση από το 2003, μετά το ακραίο σε επίπεδο ανάπτυξης λόγω του ανοίγματος της οικονομίας γ’ τρίμηνο του 2020.
Η μεγάλη διαφορά μεταξύ Ευρώπη και ΗΠΑ είναι η κατανάλωση. Στις ΗΠΑ ενισχύεται στο τρίμηνο κατά 10,7% που είναι η 2η καλύτερη επίδοση από τη δεκαετία του 1960.
Αντιθέτως, στη Γερμανία η κατανάλωση των νοικοκυριών δέχθηκε ισχυρό πλήγμα και η εικόνα θα ήταν πολύ χειρότερη αν δεν είχαν αυξηθεί σημαντικά οι εξαγωγές προς Κίνα και ΗΠΑ. Η ανάκαμψη σε αυτές τις οικονομίες είναι σε πλήρη εξέλιξη και η Ευρώπη απλώς κοιτάζει και περιμένει να επιταχυνθούν οι εμβολιασμοί για να τις ακολουθήσει.
Οι γερμανικές αρχές αναμένουν τόνωση της κατανάλωσης από τον Ιούνιο, που σημαίνει ότι τα πρώτα σημάδια ισχυρής ανάκαμψης θα φανούν στο τρίμηνο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου.
Τα πάντα, ωστόσο, θα μπορούσαν να έχουν εξελιχθεί διαφορετικά αν η Ευρώπη, με πρώτη φυσικά τη Γερμανία, είχε κινηθεί έγκαιρα και αποτελεσματικά τόσο στην εξασφάλιση των απαιτούμενων εμβολίων όσο και στην πολιτική διαχείριση της κατάστασης.
