Η Glencore (GLEN UK) είναι μία εταιρεία με πάρα πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία. Ιδρύθηκε στην Ελβετία το 1974 από τον Mark Rich, έναν πολύ επιτυχημένο χρηματιστή με ειδίκευση στο εμπόριο μετάλλων, ορυκτών και πετρελαίου. Για πολλά χρόνια ήταν στα «μαύρα κατάστιχα» των Αμερικανικών αρχών λόγω των κατηγοριών κατά του Rich για συμμετοχή σε 65 παράνομες ενέργειες. Η πιο σοβαρή κατηγορία ήταν ότι αγόρασε πετρέλαιο από το Ιράν κατά την διάρκεια της κράτησης των Αμερικανών ομήρων στην πρεσβεία των Η.Π.Α. στην Τεχεράνη το 1979. Δεν γύρισε ποτέ στις Η.Π.Α. παρά το ότι του δόθηκε χάρη από τον πρόεδρο Bill Clinton την τελευταία μέρα της θητείας του. Ο Rich αποχώρησε από την επιχείρηση το 1994 πουλώντας το μερίδιό του στους συνεργάτες του, αλλά το περιπετειώδες και ανήσυχο πνεύμα του παρέμεινε ζωντανό.
Όταν αποχώρησε ο Rich, ο Νοτιοαφρικανός Glasenberg, επικεφαλής του τομέα εμπορίου άνθρακα στην εταιρεία πρωτοστάτησε στην αλλαγή προσανατολισμού και την διαφοροποίησή της από τις ανταγωνίστριες, αγοράζοντας ανά τον κόσμο ορυχεία άνθρακα και μετάλλων, χυτήρια και άλλες εγκαταστάσεις επεξεργασίας μετάλλων και ορυκτών. Έτσι, από το 2002 που ανέλαβε την θέση του διευθύνοντος συμβούλου, η εταιρεία πέτυχε εξαιρετικές επιδόσεις εκμεταλλευόμενη την μεγάλη ζήτηση για πρώτες ύλες που προήλθε από την ανάπτυξη της Κίνας. Το 2011, ο Glasenberg και οι στενοί του συνεργάτες αποφάσισαν να εισαγάγουν τις μετοχές της Glencore στο χρηματιστήριο του Λονδίνου. Οι εξαιρετικές μέχρι τότε επιδόσεις της εταιρείας, εξασφάλισαν την επιτυχία του εγχειρήματος και η χρηματιστηριακή της αξία έφθασε τα περίπου 60 δισ. δολάρια με την τιμή εισαγωγής στις 5,3 λίρες ανά μετοχή.
Ο Glasenberg και οι στενοί του συνεργάτες, όπως ο γνωστός και στο ελληνικό επενδυτικό κοινό Telis Mistakidis, έγιναν δισεκατομμυριούχοι. Λίγο αργότερα, η Glencore εξαγόρασε και απορρόφησε την μεγάλη εταιρεία εξόρυξης μετάλλων και ορυκτών Xstrata, και καθιερώθηκε σαν μία από τις μεγαλύτερες δυνάμεις της μεταλλευτικής και εξορυκτικής βιομηχανίας.
Η παραμονή της στην κορυφή των επενδυτικών προτιμήσεων δεν κράτησε όμως πολύ. Η αγάπη του Glasenberg και των συνεργατών του για τις δύσκολες και ενίοτε παράτολμες συμφωνίες και συνεργασίες δεν συνέχισε να έχει τα ίδια αποτελέσματα.
Ο μεγάλος δανεισμός που ανέλαβε στα πλαίσια της συνεχούς επέκτασής της, την έφερε σε πολύ δύσκολη θέση στις αρχές του 2016 λόγω της σημαντικής πτώσης των τιμών των πρώτων υλών, με αποτέλεσμα την μεγάλη πτώση της τιμής της μετοχής και την αναγκαστική αύξηση κεφαλαίου.
Η μετοχή προσωρινά ανάσανε, σύντομα όμως εμφανίστηκαν δύο μεγάλα «αγκάθια» στις σχέσεις της Glencore με τους μεγάλους θεσμικούς επενδυτές:
Η μεγάλη εξάρτηση της εταιρείας από τον τομέα θερμικού άνθρακα και οι κατηγορίες κατά της εταιρείας για συμφωνίες με διεφθαρμένα καθεστώτα στην Αφρική και αλλού. Μέχρι το 2018, ο τομέας άνθρακα συνεισέφερε περίπου το 30% των κερδών της επιχείρησης και ο Glasenberg ήταν εξαιρετικά απρόθυμος να προχωρήσει σε μέτρα απαγκίστρωσης από την ρυπογόνο δραστηριότητα, προκαλώντας την οργή των συνεχώς αυξανόμενων θεσμικών επενδυτών που ακολουθούν τις αρχές του E.S.G. και δίνουν μεγάλη έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος, την κοινωνική ευθύνη και την εταιρική διακυβέρνηση. Οι κατηγορίες για διαφθορά και δωροδοκία αξιωματούχων, που ήρθαν στην επιφάνεια το 2018 από τις αρχές των Η.Π.Α., της Ελβετίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, έκαναν ακόμα μεγαλύτερο κακό στην φήμη της εταιρείας και βέβαια δεν βελτίωσαν καθόλου τις επιδόσεις της στον τομέα του E.S.G. Βλέποντας την αρνητική πορεία της μετοχής και αντιλαμβανόμενος πως το κλίμα δεν ήταν θετικό και για τον ίδιο, ο Glasenberg ανακοίνωσε πριν ένα περίπου χρόνο την πρόθεσή του να αποχωρήσει από την θέση του.
Την προηγούμενη Παρασκευή μάθαμε πως διάδοχός του θα είναι ο 45χρονος συμπατριώτης του Gary Nagle, αυτή την στιγμή επικεφαλής του τομέα άνθρακα της επιχείρησης, όπως κάποτε ο Glasenberg.
Το έργο του δεν θα είναι εύκολο. Για να πετύχει την ανάκαμψη της μετοχής και να σταματήσει την υστέρησή της απέναντι στις άλλες μεγάλες του κλάδου όπως η Rio Tinto και η BHP, θα πρέπει να παρουσιάσει πειστικό σχέδιο αντιμετώπισης των δύο μεγάλων προβλημάτων που προαναφέραμε.
Το γεγονός πως ο ίδιος ο Nagel δεν φέρεται να έχει συμμετοχή στις ύποπτες δραστηριότητες τον διευκολύνει να «καθαρίσει» το όνομα της εταιρείας. Δεδομένου πως ο Glasenberg θα αποχωρήσει από το Δ.Σ. και όλοι οι παλιοί του συνεργάτες έχουν ήδη φύγει, η αποχώρηση του προέδρου του Δ.Σ. Tony Hayward θα βοηθούσε πολύ την κατάσταση.
Όσον αφορά στον θερμικό άνθρακα, δύσκολα θα βρεθεί αγοραστής για τον τομέα, οπότε ίσως χρειαστεί η δημιουργική φαντασία κάποιας επενδυτικής τράπεζας για να βρεθεί λύση που θα ικανοποιεί τους θεσμικούς επενδυτές και δεν θα ζημιώνει την εταιρεία. Η αλήθεια είναι βέβαια πως ο τομέας αυτός δεν είναι πλέον τόσο σημαντικός για την κερδοφορία της Glencore, αφού λόγω της πτώσης της τιμής του άνθρακα συνεισφέρει πλέον λιγότερο από το 10%.
Ο Nagel θα αναλάβει τα νέα του καθήκοντα σε περίπου 6 μήνες. Μέχρι τότε θα έχει αρκετό χρόνο να σκεφθεί τον τρόπο αντιμετώπισης των δύο βασικών θεμάτων.
Αν παρουσιάσει γρήγορα κάποιο πειστικό σχέδιο και για τα δύο, το έργο του θα γίνει πολύ πιο εύκολο.
Η Glencore είναι πολύ ισχυρή στον τομέα του χαλκού, του κοβαλτίου, του νικελίου και άλλων μετάλλων που είναι απόλυτα απαραίτητα στην υλοποίηση των σχεδίων για την μετάβαση στην πράσινη οικονομία, την ηλεκτροκίνηση και την μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου.
Η άνοδος της τιμής αυτών των μετάλλων είναι που έδωσε την δυνατότητα στον οικονομικό διευθυντή της να δηλώσει πως από την άνοιξη του 2021 θα ξαναρχίσει η διανομή μερισμάτων, που είχε διακοπεί λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας. Αν οι θεσμικοί επενδυτές δώσουν στον Nagel «πράσινο διαβατήριο», η μετοχή θα ανεβεί σημαντικά από τα τωρινά επίπεδα (2,4 λίρες) και ο συνταξιούχος πλέον Glasenberg θα μπορεί να χαμογελάσει πλατιά, αφού κατέχει ακόμα το 9% των μετοχών της Glencore.
