Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κάτω από το στρες των μειωμένων ροών από τον Nord Stream 1 μετά την λήξη της ετήσιας συντήρησης και την επανέναρξη της λειτουργίας του έχουν αρχίσει να καταστρώνουν σχέδια εναλλακτικών πηγών εφοδιασμού, αλλά και μείωσης της χρήσης του φυσικού αερίου.
Αυτή την Τρίτη στις 26 Ιουλίου, θα συζητηθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το σχέδιο μείωσης της χρήσης του φυσικού αερίου κατά 15% με τις χώρες του Νότου όμως -Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία και Ιταλία- να έχουν ήδη απορρίψει την έκκληση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για εθελοντική μείωση της ζήτησης του φυσικού αερίου τους επόμενους οκτώ μήνες.
Ως εκ τούτου, θα έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον αυτή την εβδομάδα να δούμε τα μέτρα που θα πέσουν στο τραπέζι με σκοπό να βοηθήσουν την ΕΕ να αντιμετωπίσει μια ενδεχόμενη διακοπή του ρωσικού εφοδιασμού που θα έφερνε τις ευρωπαϊκές χώρες μπροστά στον κίνδυνο της παροχής ρεύματος με δελτίο και την ευρωπαϊκή βιομηχανία σε πραγματικό παροπλισμό.
Η επικείμενη διαβούλευση των κρατών θα είναι ένα πρώτο crash test τόσο σε επίπεδο αλληλεγγύης όσο και σε επίπεδο ορθολογικής προσέγγισης, καθώς τα οριζόντια μέτρα μεταξύ χωρών με διαφορετικό ενεργειακό μίγμα και ανάγκες θα ήταν αν μη τι άλλο «άδικα» και αντιπαραγωγικά.
Η Ευρώπη αυτή τη στιγμή χρειάζεται ένα ρεαλιστικό σχέδιο εξοικονόμησης ενέργειας μέσω της ορθολογικότερης κατανάλωσης, το οποίο όμως θα είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες και τις προτεραιότητες κάθε χώρας, τη διόρθωση των παθογενειών που εμφανίζουν οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη- περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ - και την επιτάχυνση μέσω της απρόσκοπτης χρηματοδότησης των εναλλακτικών λύσεων που θα μας εξασφαλίσουν την ενεργειακή μας επάρκεια. Μια τέτοια λύση είναι και οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί.
Το τιτάνιο υδροηλεκτρικό έργο της Iberdrola
Το νέο ενεργειακό έργο που κατασκευάστηκε στον ποταμό Tamega στη βόρεια Πορτογαλία κοντά στα σύνορα με την Ισπανία και θα αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, είναι ακριβώς ένα παράδειγμα των εναλλακτικών λύσεων που θα βοηθήσουν τη Γηραιά Ήπειρο να επιτύχει την ενεργειακή της επάρκεια και να εξασφαλίσει ένα σταθερό ενεργειακό εφοδιασμό.
Η ισπανική πολυεθνική εταιρεία ενέργειας Iberdrola, εγκαινίασε πριν λίγες ημέρες ένα από τα μεγαλύτερα υδροηλεκτρικά συγκροτήματα, ολοκληρώνοντας την κατασκευή τριών φραγμάτων και τριών σταθμών παραγωγής ενέργειας με εγκατεστημένη ισχύ 1.158 MW και με δυνατότητα παραγωγής 1.766 GWh ετησίως.
Το υδροηλεκτρικό συγκρότημα θα παράγει ηλεκτρική ενέργεια που θα επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες όλων των γειτονικών δήμων και των πόλεων Μπράγκα και Γκιμαράες, σε περισσότερα από 440.000 σπίτια.
Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον όμως έχει ο αναστρέψιμος σχεδιασμός αυτού του υδροηλεκτρικού έργου που θα επιτρέπει την αποθήκευση νερού στην άνω δεξαμενή Gouvaes, με ένα σύστημα άντλησης που παίρνει νερό από το Daivoes, εξοικονομώντας ύψος 650 μέτρων.
Αυτό επιτρέπει τη χρήση της πλεονάζουσας ενέργειας σε περιόδους χαμηλής ζήτησης και υψηλής παραγωγής για να αντληθεί το νερό στο ανώτερο επίπεδο, ώστε όταν θα είναι απαρραίτητο να είναι εφικτή η ανάκτηση αυτής της ενέργειας.
Η δυνατότητα αυτή θα επιτρέπει στη νέα μονάδα της Iberdrola να αποθηκεύει αρκετή ενέργεια ώστε να τροφοδοτήσει με ρεύμα δύο εκατομμύρια σπίτια για μια ολόκληρη μέρα ή να ικανοποιήσει τις ανάγκες του Πόρτο και όλης της μητροπολιτικής περιοχής για το ίδιο διάστημα.
Η Iberdrola ανακοίνωσε επίσης την κατασκευή δύο αιολικών πάρκων που θα συνδεθούν με το συγκεκριμένο υδροηλεκτρικό συγκρότημα, εγκατεστημένης ισχύος περίπου 300 MW. Με αυτόν τον τρόπο, το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας θα διαχειρίζεται τη λειτουργία παραγωγής ή άντλησης των υδροηλεκτρικών σταθμών Tamega με βάση την απόδοση που θα προσφέρουν τα αιολικά πάρκα και τα υπόλοιπα συστήματα παραγωγής του πορτογαλικού δικτύου.
H δυναμική των «εναλλακτικών λύσεων» στην Ελλάδα
Το 2018, πολύ πριν την τρέχουσα ενεργειακή κρίση, η στήλη είχε παρουσιάσει τη δυναμική του γεωφυσικού ανάγλυφου της χώρας μας στο μεγάλο κεφάλαιο της αποθήκευσης ενέργειας μέσω της αντλησιοταμίευσης. (σ.σ: Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Η αποθήκευση ενέργειας εξελίχθηκε πράγματι σε μια εκ των αναγκαίων συνθηκών τόσο για την έναρξη του ενεργειακού μετασχηματισμού της Ελλάδας όσο και για την ευστάθεια του project που αποκαλούμε «πράσινη μετάβαση».
Η Τέρνα Ενεργειακή έχει αναλάβει την κατασκευή της ναυαρχίδας των έργων αντλησιοταμίευσης στην Ελλάδα, με την εμβληματική επένδυση στην Αμφιλοχία.
Πρόκειται για ένα έργο που έχει χαρακτηρισθεί ως Έργο Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος και Επένδυση Στρατηγικής Σημασίας, οι μελέτες του συγχρηματοδοτήθηκαν από το Πρόγραμμα Connecting Europe Facility και είναι επιτέλους έτοιμο από τεχνική και αδειοδοτική άποψη και πλήρως ώριμο για άμεση έναρξη κατασκευής.
Με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 680 MW (παραγωγή) και 730 MW (άντληση), περιλαμβάνει δύο ανεξάρτητους άνω ταμιευτήρες -Άγιο Γεώργιο και Πύργο με όγκους περίπου 5 εκατ. κυβικά μέτρα και 2 εκατ. κυβικά μέτρα αντίστοιχα-ενώ ως κάτω ταμιευτήρα χρησιμοποιεί την υπάρχουσα λίμνη Καστρακίου της ΔΕΗ. Η επένδυση ξεπερνά τα 500 εκατ. ευρώ και η ετήσια παραγωγή ενέργειας θα κινηθεί πέριξ των 816.00 GWh.
Ο Όμιλος έχει εξασφαλίσει άδειες για ανάλογα έργα στο Αμάρι της Κρήτης, στη Βέροια και την Πελοπόννησο με στόχο να παρέχει στο διασυνδεδεμένο δίκτυο την απαιτούμενη ευελιξία και σταθερότητα για ασφαλή και αποδοτική μεταφορά και διανομή του ηλεκτρικού ρεύματος, συμβάλλοντας παράλληλα στη σταθεροποίηση των τιμών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και στην ταχεία ανταπόκριση στις μεταβολές της ζήτησης.
Η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας που προσφέρει η μέθοδος της αντλησιοταμίευσης, με προεξέχουσα επένδυση το έργο στην Αμφιλοχία, είναι μαζί με τις διασυνδέσεις το κλειδί όχι μόνο για τον ενεργειακό μετασχηματισμό της Ελλάδας, αλλά και για την μετατροπή της σε έναν δυνατό και υπολογίσιμο περιφερειακό ενεργειακό παίκτη.
Πώς λειτουργεί η αντλησιοταμίευση;
Με πολύ απλά λόγια, μια αντλία ανεβάζει το νερό, τρεχούμενο ή αποταμιευμένο, σε έναν δεύτερο ταμιευτήρα σε μεγαλύτερο υψόμετρο.
Η αντλία λειτουργεί χρησιμοποιώντας ενέργεια που παράγει το αιολικό πάρκο ή το φωτοβολταϊκό σύστημα όταν φυσάει ή έχει ήλιο και ταυτόχρονα οι ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας του συστήματος έχουν καλυφθεί.(σ.σ η ενέργεια αυτή στην ουσία θα χανόταν).
Όταν τώρα εισερχόμαστε σε περίοδο αιχμής όπου η ζήτηση υπερβαίνει την προσφορά, τα αποθηκευμένα νερά ελευθερώνονται προς τον κάτω ταμιευτήρα και παράγουν ηλεκτρική ενέργεια προσφέροντας ευστάθεια στο σύστημα και μη επιτρέποντας αύξηση των τιμών.
Πρόκειται για μια «φυσική» επαναφορτιζόμενη μπαταρία, που μας γλυτώνει από τις ακριβές εισαγωγές ρεύματος και από τις αμειβόμενες υπηρεσίες επαγρύπνησης από θερμικούς σταθμούς, ώστε το σύστημα να μπορεί να ανταποκριθεί στις περιόδους αιχμής.
Η Ελλάδα, λόγω του γεωφυσικού της αναγλύφου που χαρακτηρίζεται από μεγάλες υψομετρικές διαφορές που συνδυάζονται σε πολλές τοποθεσίες με μεγάλους υδάτινους όγκους, υψηλό αιολικό δυναμικό και ηλιοφάνεια, μέσω της αντλησιοταμίευσης και των υβριδικών θα μπορέσει να επιτύχει υψηλότερη συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, να διασφαλίσει την ευστάθεια του συστήματος και να εκμεταλλευτεί το πολύ υψηλό υδροηλεκτρικό δυναμικό της χώρας μας, το οποίο αξιοποιείται σήμερα μόλις κατά το ένα τρίτο!
Εν ολίγοις, η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει ως παραγωγός και αποταμιευτής στην επανάσταση της καθαρής ενέργειας, με την έμπρακτη βούληση της Ευρώπης να προωθήσει τα έργα αυτά στην χώρα μας προκειμένου να συμβάλλει ενεργά στην επάρκεια του ενεργειακού εφοδιασμού της.
Στο σημείο αυτό να υπενθυμίσουμε ότι η Γερμανία εδώ και δεκαετίες επιλέγει τις αντλησιοταμιευτικές υποδομές της Σκανδιναβίας και των Άλπεων, μιας και το κόστος των αναγκαίων επεκτάσεων μαζί με το κόστος νέων υποθαλάσσιων καλωδίων μεταφοράς από και προς τη Γερμανία, είναι σημαντικά χαμηλότερο από αυτό των μπαταριών.
Κάτω από το βάρος των προβλημάτων της επάρκειας του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης, ήρθε η ώρα τα έργα αυτά να πολλαπλασιαστούν και η Ελλάδα είναι ο ιδανικός χώρος για αυτόν τον πολλαπλασιασμό.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
