Καθώς εδώ στην Ελλάδα οι φορολογικές αρχές προσπαθούν να υποχρεώσουν τους influencers που αποκτούν σημαντικά έσοδα μέσω των κοινωνικών δικτύων να πληρώσουν τους φόρους που τους αναλογούν, στην Κίνα τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά.
Η πίεση προς αυτή την κατηγορία χρηστών των κοινωνικών δικτύων που αποκτούν μεγάλο αριθμό ακολούθων οι οποίοι παρακολουθούν τα λεγόμενά τους, τις συνήθειές τους και όλη τους τη ζωή, δεν έχει σχέση τόσο με το αν αποκτούν κρυφά ή φανερά έσοδα προωθώντας προϊόντα και υπηρεσίες προς τους «ακολούθους» τους.
Όπως καταλαβαίνουμε διαβάζοντας τα ρεπορτάζ του διεθνούς και κινεζικού Τύπου, αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο τις αρχές και -θέλουν δεν θέλουν- και τις εταιρείες που διαχειρίζονται τα κοινωνικά δίκτυα είναι η πραγματική ταυτότητα των influencers και το τι λένε μέσω του διαδικτύου.
Βλέποντας τους τίτλους που μας δίνει μία αναζήτηση στο Google όταν βάλουμε την έκφραση «China influencer crackdown» (σε ελεύθερη μετάφραση «το κυνηγητό των κινέζων influencers») αντιλαμβανόμαστε πως εδώ και μερικούς μήνες είναι σε εξέλιξη μία εκστρατεία καθαρισμού των κοινωνικών δικτύων από «βλαβερά» και «επικίνδυνα» στοιχεία.
Σε ένα άρθρο του Bloomberg από το τέλος Μαρτίου γίνεται σαφής αναφορά στην επιθυμία των εποπτικών αρχών του κινεζικού διαδικτύου για την αντιμετώπιση του φαινομένου της διάδοσης βλαπτικού περιεχομένου, κυρίως μέσα από βίντεο πολύ μικρής διάρκειας που διακινούνται μέσω διαφόρων κοινωνικών δικτύων.
Οι συντάκτες του άρθρου εκτιμούσαν πως στο στόχαστρο των αρχών βρίσκονταν όχι μόνο όσοι διακινούν περιεχόμενο που δημιουργεί εθισμό σε εφήβους ούτε όσοι σκόπιμα και συχνά επ' αμοιβή διαδίδουν ψευδείς ειδήσεις με σκοπό να πλήξουν τη φήμη προσώπων ή επιχειρήσεων (οι αποκαλούμενοι water armies) αλλά και σε αυτούς που είναι γνωστοί ως influencers.
Σε άρθρα που δημοσιεύθηκαν τον Σεπτέμβριο σε ιστοσελίδες που ειδικεύονται σε ειδήσεις σχετικές με τα κρυπτονομίσματα γινόταν λεπτομερής αναφορά στις προσπάθειες των κοινωνικών δικτύων όπως το [κατά κάποιο τρόπο αντίστοιχο με το X (πρώην Twitter)] Weibo να καθαρίσουν τα δίκτυά τους από την παρουσία influencers που προωθούσαν τις σχετικές δραστηριότητες.
Στις 5 Σεπτεμβρίου, σε ρεπορτάζ του cointelegraph.com αναφερόταν πως το Weibo είχε εκδώσει ανακοίνωση στην οποία επιβεβαίωνε πως στην ουσία είχε διώξει 80 λογαριασμούς από crypto influencers οι οποίοι είχαν συνολικά πάνω από 8 εκατ. ακολούθους.
Οι ειδήσεις των τελευταίων ημερών δείχνουν όμως πως οι εταιρείες που διαχειρίζονται τα κοινωνικά δίκτυα έχουν βάλει πια στο στόχαστρό τους όλους τους σημαντικούς influencers ανεξάρτητα από το τι λένε και το τι κάνουν. Η αρχή έγινε στις 23 Οκτωβρίου, όπως βλέπουμε στα ρεπορτάζ του Bloomberg και της South China Morning Post.
Σύμφωνα με το Bloomberg, ο διευθύνων σύμβουλος του Weibo (WB NASDAQ, 9898 HONG KONG) ανακοίνωσε προς τους χρήστες του δικτύου του πως σχεδίαζε να ζητήσει από όσους influencers έχουν πάνω από ένα εκατομμύριο ακολούθους ο καθένας ή η καθεμία, να αποκαλύψουν τις πραγματικές ταυτότητές τους σε όλους τους χρήστες του δικτύου.
Μάλιστα ο Wang Gaofei ξεκίνησε την εφαρμογή του νέου κανόνα αποκαλύπτοντας πως ο ίδιος κρυβόταν πίσω από έναν δημοφιλή λογαριασμό.
Ο Wang πρόσθεσε πως το όριο ακολούθων θα μπορούσε να κατεβεί στις 500.000, χωρίς να δεσμευτεί πως τελικά δεν θα γίνει ακόμα πιο χαμηλό. Το ρεπορτάζ της South China Morning Post επιβεβαίωνε τις πληροφορίες του Bloomberg και πρόσθετε πως αρκετοί γνωστοί influencers είχαν αρχίσει να κλείνουν τους λογαριασμούς τους φοβούμενοι πως η αποκάλυψη της πραγματικής τους ταυτότητας θα τους εξέθετε σε μεγάλους κινδύνους, όπως τη δημοσιοποίηση προσωπικών τους στοιχείων στο διαδίκτυο και την στοχοποίησή τους από ομάδες χρηστών.
Στο ίδιο άρθρο υπήρχε και η εκτίμηση πως την κίνηση της Weibo θα ακολουθούσαν σύντομα και άλλες εταιρείες κοινωνικών δικτύων. Όπως αποδεικνύεται, η εκτίμηση αυτή ήταν σωστή, όπως μάθαμε από χθεσινό ρεπορτάζ του Bloomberg. Σύμφωνα με το διεθνές πρακτορείο, την κίνηση της Weibo ακολούθησαν πολλές άλλες επιχειρήσεις του κλάδου. Ανάμεσα σε αυτές περιλαμβάνονται και οι γνωστότερες όπως η υπηρεσία WeChat της Tencent (0700 HONG KONG), η υπηρεσία Douyin (παρόμοιο με το Tik Tok) της Byte Dance (ιδιοκτήτριας του Tik Tok) και η υπηρεσία μικρών βίντεο της Kuaishou Technology (1024 HONG KONG).
Σύμφωνα με το διεθνές πρακτορείο, χθες άρχισαν να φθάνουν στους χρήστες αυτών των υπηρεσιών με πάνω από 500.000 ακόλουθους σχεδόν πανομοιότυπα μηνύματα με τα οποία απαιτούσαν από αυτούς την αποκάλυψη των πραγματικών ονομάτων τους.
Η αποκάλυψη των ονομάτων πρέπει να γίνει με μηνύματα των χρηστών/influencers μέσα στα κοινωνικά δίκτυα. Όπως επισημαίνει το ρεπορτάζ, το γεγονός πως τα μηνύματα ήταν σχεδόν πανομοιότυπα και εστάλησαν σχεδόν ταυτόχρονα δείχνει πως είναι πολύ πιθανόν να είναι αποτέλεσμα κυβερνητικών «νουθεσιών».
Χωρίς να είμαστε ειδικοί επί των κινεζικών θεμάτων, μας φαίνεται εντελώς απίθανο να μην πρόκειται για κυβερνητική πρωτοβουλία, καθώς καμία επιχείρηση δεν αποφασίζει μόνη της να «αυτοκτονήσει» κάνοντας τέτοια ζημιά στη δουλειά της. Ούτως ή άλλως, οι αρχές της χώρας προσπαθούν εδώ και χρόνια να ελέγξουν όσο πιο αποτελεσματικά μπορούν το διαδίκτυο, οπότε η κίνηση αυτή δεν μας κάνει καμία εντύπωση.
Το τι ακριβώς θέλουν να πετύχουν με αυτό δεν είναι απολύτως σαφές. Πέρα από το προφανές για ένα όχι και τόσο δημοκρατικό καθεστώς, δηλαδή την επιθυμία του να μπορεί να ανακαλύψει και να διώξει όσο το δυνατόν πιο εύκολα τους ανθρώπους που μπορεί να εκφράσουν τάσεις που δείχνουν «ανυπακοή» είναι πολύ πιθανόν να κρύβεται και η πραγματική ανησυχία για τα «παρατράγουδα» του διαδικτύου.
Όταν λέμε παρατράγουδα εννοούμε φαινόμενα όπως η διασπορά ψευδών ειδήσεων -σκόπιμη ή μη- η προσπάθεια εξαπάτησης χρηστών του διαδικτύου και οι σκόπιμες επιθέσεις εναντίον χρηστών από οργανωμένες ομάδες προσώπων. Δύσκολο να πούμε τι έχει βαρύνει περισσότερο στις αποφάσεις των αρχών.
Ακόμα όμως και αν η μόνη τους ανησυχία είναι αυτή σχετικά με αυτά που χαρακτηρίσαμε παρατράγουδα, είναι βέβαιο αν κάποιοι influencers σκέφτονταν που και που να αναρτήσουν κάτι που θα ήταν επικριτικό για την ηγεσία της χώρας, τώρα θα το σκέφτονται πολύ πιο σπάνια, ή μάλλον καθόλου. Με ένα σμπάρο δυό τρυγόνια λοιπόν, σύμφωνα με τη λαϊκή σοφία.
