Ένα από τα χαρακτηριστικά του β’ τριμήνου στα αποτελέσματα των τραπεζών που πέρασε σχετικά κάτω από το ραντάρ ήταν η ποιότητα των εσόδων από τόκους. Το καθαρό έσοδο από τόκους μαζί με τα έσοδο από προμήθειες αποτελούν το βασικό επαναλαμβανόμενο οργανικό εισόδημα των τραπεζών. Η ποιότητα των δύο αυτών κονδυλίων καθορίζει και την προβλεπτική επιτυχία των προβολών στο μέλλον με βάση τις εκτιμήσεις για την αύξηση της κερδοφορίας των τραπεζών.
Το 2015 τα έσοδα από τόκους των τεσσάρων συστημικών τραπεζών ήταν 8,1 δισ. ευρώ σε ένα σύνολο δανειακού χαρτοφυλακίου 233,4 δις ευρώ. Η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) και η έναρξη μείωσης των 110 δις ευρώ από δάνεια που ήταν σε καθυστέρηση επηρέασε την παραγωγή των εσόδων από τόκους. Αυτό συνέβει διότι από τα δάνεια που ήταν σε καθυστέρηση συνέχιζαν να «δίνουν» έσοδο από τόκους για κάποιο μικρότερο μέρος του δανείου. Πρακτικά η τράπεζα παύει να εγγράφει έσοδα από τόκους από ένα δάνειο που είναι σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών μόνο όταν το πουλήσει ή το διαγράψει.
Η μεγάλη μείωση στο β’ τρίμηνο του 2022 στα κόκκινα χαρτοφυλάκια των τραπεζών οδήγησε σε σημαντική ποιοτική βελτίωση του εισοδήματος από τόκους. Η Eurobank έχει την καλύτερη εικόνα σε απόλυτα και σχετικά μεγέθη καθώς το έσοδο από ΜΕΔ είναι 15 εκατ. ευρώ σε ένα σύνολο εσόδων από τόκους 361 εκατ. ευρώ ή 4,2%. Το συγκεκριμένο μέγεθος στο β’ τρίμηνο του 2021 ήταν 29 εκατ. ευρώ ή 8,7% ως ποσοστό επί των καθαρών εσόδων από τόκους.
Η Εθνική Τράπεζα για το δανειακό χαρτοφυλάκιο που αφορά τις χορηγήσεις στην Ελλάδα εμφανίζει 23 εκατ. ευρώ έσοδα από τόκους από μη εξυπηρετούμενα δάνεια ή 7,8% επί των εσόδων. Η συνεισφορά αυτή ήταν 17% στο β’ τρίμηνο του 2021. Η Τράπεζα Πειραιώς βρίσκεται στο 13,7% (39 εκατ. ευρώ) από 26,5% (131 εκατ. ευρώ) πέρυσι. Η Alpha Bank στις παρουσιάσεις του β’ τριμήνου σχηματικά δείχνει ότι το έσοδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων έχει μειωθεί κατά 60% σε σχέση με το Q2:21 (NII: 367 εκατ. ευρώ) και αφορά το 10% (εκτίμηση) των 303 εκατ. ευρώ που η τράπεζα κατέγραψε στο Q2:22.
Με βάση το τέσσερα τελευταία τρίμηνα οι τέσσερις συστημικές τράπεζες εμφανίζουν ετήσια έσοδα από τόκους 5 δις ευρώ. Είναι η χαμηλότερη κυλιόμενη μέτρηση τεσσάρων τριμήνων από το 2015 η οποία όμως συγκεντρώνει μεγάλες πιθανότητες να είναι και ο «πυθμένας» των εσόδων από τόκους. Τα NPEs πλέον έχουν φθάσει σε μονοψήφια ποσοστά και στις τέσσερις τράπεζες ενώ οι νέες χορηγήσεις αναμένεται να βελτιώσουν και την ποσότητα αλλά και τους δείκτες «ποιότητας» των εσόδων από τόκους.
Ένας ακόμα λόγος για τον οποίο το β’ τρίμηνο είναι το σημείο καμπής, είναι και η αύξηση του επιτοκίου της ΕΚΤ από το οποίο εκτιμάται ότι τα έσοδα των τεσσάρων τραπεζών θα αυξηθούν κατά 750 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση στις επόμενες 100 μονάδες αύξησης των επιτοκίων. Το ζητούμενο ωστόσο είναι η αύξηση αυτή να γίνεται οργανικό κεφάλαιο και να υποστηρίζει το υγιές πλάνο επέκτασης των τραπεζών και την κερδοφορία τους. Πλέον το σενάριο ουσιαστικής ανάκαμψης της τραπεζικής κερδοφορίας υποστηρίζεται με πιο ρεαλιστικό και κυρίως επαναλαμβανόμενο τρόπο.
