Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Σε δύο κόσμους με διαφορετικούς κανόνες και νόμους κινδυνεύουν να χωρίσουν τον πλανήτη ΗΠΑ και Κίνα, αν συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τα πιο δυνατά τους όπλα στον εμπορικό πόλεμο καθώς αναπόφευκτα οι υπόλοιπες – μεγάλες στην αρχή και μικρότερες στη συνέχεια – οικονομίες θα κληθούν να επιλέξουν «στρατόπεδο». Η κατάρρευση της Wall Street σε δύο συνεδριάσεις και η ανταλλαγή… νομισματικών πυρών μεταξύ Ουάσινγκτον και Πεκίνου διαμορφώνουν ένα ομιχλώδες τοπίο σε όλα τα επίπεδα.
Και μπορεί τα χρηματιστηριακά ταμπλό να… πρασίνισαν μετά την καταιγίδα της Δευτέρας, ωστόσο ο φόβος είναι έκδηλος. Εύλογα, λοιπόν, οργιάζει η… φαντασία των αναλυτών για την έκβαση του πολέμου και τις επιπτώσεις που αυτή θα έχει στην παγκόσμια οικονομία. Η χειρότερη συνεδρίαση της Wall Street για το 2019 και οι επιθετικές κινήσεις ΗΠΑ-Κίνας στη σκακιέρα διεθνούς εμπορίου και της αγοράς συναλλάγματος έχουν ήδη αναγκάσει τους ειδικούς να τρέξουν μοντέλα για όλα τα ενδεχόμενα, ακόμη και για την πιο ακραία κρίση.
Βλέπετε, οι αναλυτές τουλάχιστον έχουν πάρει το μάθημά τους από την κρίση του 2008 και κάθε φορά που εμφανίζονται σύννεφα στον ορίζοντα αρχίζουν τις προβολές και των πιο απαισιόδοξων εξελίξεων. Προχθές ήταν οι αμερικανικές τράπεζες Citi, Morgan Stanley και Bank of America Merrill Lynch, οι οποίες αναφέρθηκαν στον κίνδυνο να μην περιοριστεί ο Τραμπ σε δασμούς 10% αλλά να επιβάλλει τελικά δασμούς 25% σε κινεζικά προϊόντα ύψους 300 δισ. δολαρίων.
Είναι προφανές ότι μία τέτοια εξέλιξη θα έπληττε σε τρομακτικό βαθμό την κινεζική οικονομία. Γι' αυτό το Πεκίνο δεν κάθεται με σταυρωμένα χέρια Και αντεπιτίθεται, αφήνοντας το έτσι κι αλλιώς ευάλωτο γουάν να διολισθήσει. Μπορεί ο Τραμπ να κατηγορεί επισήμως την Κίνα για χειραγώγηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας, ωστόσο η κίνηση αυτή δείχνει πόσο εύκολο είναι να ξεφύγουν τα πράγματα πέρα από κάθε έλεγχο.
Αυτή την πιθανότητα ανέλυσε η Morgan Stanley για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αν δούμε νέους δασμούς 25% τότε σε 9 μήνες η παγκόσμια οικονομία θα παρασυρθεί σε ύφεση. Στο ίδιο μήκος κύματος και η ανάλυση της Nomura, σύμφωνα με την οποία το επόμενο κύμα απωλειών στη Wall Street θα είναι πολύ χειρότερο από την περασμένη «μαύρη Δευτέρα» και δεν αποκλείεται να θυμίζει… Lehman Brothers. Ο ιαπωνικός οίκος, μάλιστα, εκτιμά ότι το δεύτερο κύμα θα μπορούσε να σημειωθεί προς το τέλος Αυγούστου.
Το δυσμενές σενάριο του οίκου προβλέπει ότι το δεύτερο κύμα θα είναι πολύ πιο ισχυρό από το πρώτο και θα μοιάζει με έναν μετασεισμό τόσο δυνατό που επισκιάζει την αρχική σεισμική δόνηση. Ο «χρησμός» της Nomura είναι ίσως ο πιο απαισιόδοξος αυτή τη στιγμή καθώς στην πλειονότητά τους οι αναλυτές κάνουν λόγο για διόρθωση στη Wall της τάξης του 10%. Ο ιαπωνικός οίκος στηρίζει την εκτίμησή του στο γεγονός ότι τα hedge funds αρχίζουν να εγκαταλείπουν τη Wall σε μία τάση που θα… χτυπήσει κόκκινο όταν αυξηθεί η μεταβλητότητα.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, αντιστράφηκε και η καμπύλη των αποδόσεων των αμερικανικών ομολόγων, σε ένα σημάδι που αν συνεχιστεί μπορεί να αποτελέσει προπομπό νέας ύφεσης. Δεν είναι η πρώτη φορά που η απόδοση του αμερικανικού 10ετούς ομολόγου είναι χαμηλότερη από των εντόκων γραμματίων ούτε η σύντομη αντιστροφή της καμπύλης προκαλεί πανικό. Όμως έχουμε μία ακόμη ένδειξη ότι η κατάσταση στις αγορές είναι έκρυθμη. Χθες η απόδοση του αμερικανικού 10ετούς διαμορφώθηκε στο 1,73%, όταν στην Ευρώπη η πτώση των αποδόσεων είναι πρωτοφανής.
Στα του εμπορικού πολέμου, σήμερα το Πεκίνο δείχνει να είναι πιο ψύχραιμο, πιο συγκεντρωμένο και πιο πλούσιο όσον αφορά το «οπλοστάσιο» που διαθέτει, ενώ η Ουάσινγκτον αντιδρά πιο σπασμωδικά. Και οι δύο, ωστόσο, πλευρές κινδυνεύουν να προκαλέσουν ακόμη μεγαλύτερο πανικό στις αγορές και να επαναφέρουν τον πλανήτη σε μία κρίση που αυτή τη φορά δεν θα οφείλεται σε ανθρώπινα λάθη και κακές πρακτικές αλλά σε πόλεμο μεταξύ των δύο μεγαλύτερων δυνάμεων, έστω εμπορικό.
Μετά τις επίσημες κατηγορίες του Τραμπ, η κεντρική τράπεζα της Κίνας προχώρησε σε μία ζοφερή προφητεία, προβλέποντας ότι η απόφαση του Τραμπ να της βάλει την… ταμπέλα του «χειραγωγού συναλλάγματος» θα επιφέρει σημαντικό πλήγμα στη διεθνή χρηματοπιστωτική τάξη και θα προκαλέσει χάος στις αγορές. Ο πραγματικός πόλεμος μόλις ξεκίνησε…
