Ήγγικεν η ώρα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δια στόματος Κριστίν Λαγκάρντ θα προχωρήσει σήμερα στις 14:45 σε ιστορικές ανακοινώσεις που θα επηρεάσουν τον κόσμο του χρήματος αλλά και την οικονομική δραστηριότητα. Στη συνέντευξη τύπου που θα ακολουθήσει στις 15:30 η επικεφαλής της ΕΚΤ θα ανακοινώσει την αλλαγή πλεύσης σε ό,τι αφορά τη νομισματική πολιτική και την ποσοτική χαλάρωση, αυξάνοντας τα επιτόκια μετά από 11 ολόκληρα χρόνια και τερματίζοντας το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων μετά από 7 χρόνια. Επιπλέον, θα «δείξει» το τέλος των αρνητικών επιτοκίων μετά από 10 χρόνια.
Η άνοδος των επιτοκίων και η απόσυρση του APP με στόχο την καταπολέμηση του πληθωρισμού και την επίτευξη της σταθερότητας των τιμών που είναι και η βασική επιδίωξη της ΕΚΤ, αναπόφευκτα θα έχουν πολύ σοβαρές επιπτώσεις για την πραγματική οικονομία. Συν τοις άλλοις, υπάρχει και το φλέγον ζήτημα της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας από τη στιγμή που υφίσταται ο κίνδυνος «κατακερματισμού», ήτοι μεγάλης ανόδου των spreads.
Εκ των πραγμάτων, η ΕΚΤ έχει παγιδευτεί το δίλημμα μεταξύ του να δράσει σύμφωνα με την αποστολή της που είναι η διατήρηση του πληθωρισμού στο 2% και του να αποτρέψει τη χρηματοπιστωτική αποσταθεροποίηση. Το θέμα αφορά πάρα πολύ την Ελλάδα αλλά και ολόκληρη την Ευρωζώνη, διότι σε μία περίοδο που μαίνεται ο πόλεμος στην Ουκρανία, η Ευρώπη πρέπει να αποφύγει άλλα προβλήματα. Η δημιουργία ενός εργαλείου που θα καταπολεμά τον κατακερματισμό σε περιβάλλον αύξησης των επιτοκίων είναι μία πολύ δύσκολη εξίσωση. Και μπορεί σήμερα η Λαγκάρντ να θέλει από το Άμστερνταμ να μοιάσει στον Μάριο Ντράγκι αλλά σήμερα το whatever it takes δεν αρκεί.
Σύμφωνα με πληροφορίες του liberal.gr, η Κριστίν Λαγκάρντ θα προαναγγείλει την κατά 25 μονάδες βάσης (0,25%) αύξηση του επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων στις συνεδριάσεις της 21ης Ιουλίου και 8ης Σεπτεμβρίου και παράλληλα θα αφήσει ανοιχτή την πόρτα για ακόμα μία πιο επιθετική κίνηση στην περίπτωση που το απαιτήσουν οι περιστάσεις.
Αν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες του Liberal, τότε θα διαψευστούν οι προσδοκίες των αγορών που έχουν αρχίσει να προεξοφλούν μία αύξηση 50 μονάδων βάσης τον Ιούλιο. Είναι βέβαια τόσο ρευστά τα πράγματα που δεν αποκλείεται τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ να αποφασίσουν τελικά να πάνε… με τα νερά των αγορών και να δούμε μία πιο δραστική κίνηση τον Ιούλιο, αλλά σήμερα δεν διαφαίνεται κάτι τέτοιο.
Το θέμα που αφορά περισσότερο την Ελλάδα είναι η αντιμετώπιση και προστασία των ελληνικών ομολόγων, καθώς οι αποδόσεις των κρατικών τίτλων άγγιξαν χθες το 4%, θυμίζοντας άλλες εποχές και κάνοντας πιο ακριβή την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας. Τα δημοσιεύματα ξένων μέσων και οι αναφορές αναλυτών κάνουν λόγο για ένα νέο πρόγραμμα που θα αφορά τα ομόλογα των υπερχρεωμένων χωρών. Όμως οι πηγές του Liberal επιμένουν ότι η Λαγκάρντ θα υιοθετήσει τη στρατηγική της «εποικοδομητικής ασάφειας» σε ό,τι αφορά την πολιτική επανεπένδυσης των ομολόγων και τα εργαλεία με τα οποία θα αντιμετωπίσει τον «κατακερματισμό».
Αν δεν ανακοινώσει συγκεκριμένα μέτρα και απλά αρκεστεί σε ένα ακόμη «whatever it takes», είναι πολύ πιθανό οι αγορές να δοκιμάσουν τις αντοχές και τα όρια της ΕΚΤ, στέλνοντας ακόμη υψηλότερα τις αποδόσεις των ελληνικών, ιταλικών και των υπόλοιπων ομολόγων της περιφέρειας. Τι θα κάνει, λοιπόν, η ΕΚΤ αν σε ένα ή δύο μήνες από σήμερα το επιτόκιο δανεισμού του ελληνικού δημοσίου έχει ξεπεράσει το 5%, όταν πριν από 6 μήνες ήταν λίγο πάνω από το 1%;
Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάποιο εργαλείο για την αντιμετώπιση του κατακερματισμού, εκτός από τις αγορές ομολόγων που όλα αυτά τα χρόνια ακόμα και κατά τη διάρκεια της πανδημίας κράτησε τα spreads σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Η Λαγκάρντ θα πει ότι η ΕΚΤ διαθέτει τα εργαλεία και θα δράσει «αν χρειαστεί». Είναι ένας τρόπος να αποφύγει ερωτήσεις που δε θέλει να απαντήσει όπως το πότε και υπό ποιες προϋποθέσεις θα αποφασίσει η ΕΚΤ να σταματήσει να επανεπενδύει στο μέγιστο το χαρτοφυλάκιο που απόκτησε μέσω του προγράμματος APP.