Το 71% των ελεύθερων επαγγελματιών δηλώνει σήμερα ετήσιο εισόδημα μικρότερο από εκείνο του μισθωτού που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό.
Και το 4% των επαγγελματιών πληρώνει το 50% των φόρων του κλάδου. Δηλαδή 29.000 φορολογούμενοι πληρώνουν το μισό φόρο όλων των ατομικών επιχειρήσεων της Ελλάδας! Τα πάντα στο εξής αλλάζουν και κάθε ελεύθερος επαγγελματίας θα πρέπει για τα φετινά εισοδήματα να δηλώσει από το 2024, ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα 10.920 ευρώ, όσο ακριβώς το εισόδημα μισθωτού του ιδιωτικού τομέα που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό.
Σήμερα ο μεικτός κατώτατος μισθός ανέρχεται στα 780 ευρώ μηνιαίως και σε 10.920 ευρώ ετησίως (780×14). Αυτό σημαίνει ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες δε θα μπορούν να δηλώνουν κάτω από 10.920 ευρώ τον χρόνο.
Το νέο καθεστώς θα είναι πιο ευνοικό για τα πρώτα πέντε χρόνια δραστηριότητας των νέων επαγγελματιών, ενώ το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα θα είναι μαχητό, όπως είπε ο υπ. Εθνικής Οικονομίας Κ.Χατζηδάκης, και το ύψος του μπορεί να περιορίζεται για ατομικές επιχειρήσεις με λίγα έτη λειτουργίας, αντίθετα μπορεί να αυξάνεται για ατομικές επιχειρήσεις με περισσότερα χρόνια λειτουργίας, περισσότερους υπαλλήλους και τζίρο αρκετά μεγαλύτερος από τον μέσο τζίρο του συγκεκριμένου κλάδου.
Το υπουργείο υπολογίζει ότι θα έχει σημαντική αποκάλυψη της φοροδιαφυγής, που θα οδηγήσει σε αύξηση εσόδων του Δημοσίου από τη φορολογία των αυτοαπασχολούμενων, κατά 874 εκατ. ευρώ, ενώ το τελικό ποσό μετά την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος θα είναι 606 εκατ.
Το πεδίο εφαρμογής είναι οι ατομικές επιχειρήσεις, ενώ εξαιρούνται οι αγρότες και τα μπλοκάκια με μέχρι δύο εργοδότες. Ένα μοντέλο, που όπως είπε ο υπουργός εφαρμόζεται στη Γαλλία, την Ιταλία, το Βέλγιο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Και το τέλος επιτηδεύματος, δηλαδή τα 650 ευρώ ανά επαγγελματία; Αυτό μειώνεται κατά 50% για όσους είναι πάνω από το τεκμαρτό εισόδημα των 10.920 ευρώ και κατά 25% για όσους είναι κάτω από αυτό, προκειμένου να έχουν κι εκείνοι ένα κίνητρο να δηλώσουν περισσότερα. Επομένως, οι πιο συνεπείς φορολογούμενοι θα πληρώνουν λιγότερα.
«Το ερώτημα που θέσαμε εξαρχής είναι πως μπορεί να ζει επί χρόνια ένας επαγγελματίας που εμφανίζει εισόδημα κατώτερο και από τον χαμηλότερα αμειβόμενο εργαζόμενο;», διερωτήθηκε ο κ. Χατζηδάκης. Και ποια αποτελέσματα προσδοκά η κυβέρνηση από το νέο αυτό μοντέλο φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών; Το αποτέλεσμα θα είναι ένα πιο δίκαιο σύστημα φορολόγησης, με επιπλέον έσοδα 870 εκατ ευρώ και καθαρά 606 εκατ. ευρώ ετησίως μετά την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τον προϋπολογισμό.
Σημειωτέον ότι για λόγους φορολογικής δικαιοσύνης θα υπάρχουν και μειώσεις. «Στους επαγγελματίες που ξεκινούν τώρα τη δραστηριότητα τους καταργείται το τεκμήριο για τα 3 πρώτα έτη. Στα επόμενα τρία έτη προβλέπεται έκπτωση. Και το τεκμήριο ενεργοποιείται πλήρως από το 6ο έτος και μετά, μέσα από ένα σύστημα δίκαιο και αναλογικό, το οποίο αποκαλύπτει την κρυμμένη φορολογητέα ύλη», όπως εξήγησε ο υφυπ. Χ.Θεοχάρης.
Τα ψηφιακά εργαλεία είναι το κλειδί των φιλόδοξων στόχων που έχει θέσει η κυβέρνηση για τη σύλληψη της φοροδιαφυγής, με τον διοικητή της ΑΑΔΕ Γ. Πιτσιλής να αναφέρεται στην νέα πλατφόρμα για καταγγελίες φοροδιαφυγής που έχει ανοίξει από χθες στo myAADE, οι οποίες θα μπορούν να γίνονται τόσο επώνυμα, όσο και ανώνυμα.
Φόρος 1.000 - 3.000 ευρώ για το 54%
Στο νέο σύστημα, το 54% των φορολογουμένων θα καταβάλει φόρο από 1.000 έως 3.000 ευρώ. Το 17% φόρο από 0-1.000 ευρώ και το 5% θα καταβάλει μηδενικό φόρο. Επομένως, οι υπολογισμοί του υπ. Οικονομικών, τους οποίους παρέθεσε ο υφυπ Χάρης Θεοχάρης δείχνουν ότι το 76% των επαγγελματιών θα πληρώνει φόρο από 0- 3.000 ευρώ και μόνο το 24% επαγγελματιών φόρο πάνω από 3.000 ευρώ. Και τώρα πια το 50% της φορολογίας των ατομικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα θα αφορά το 12% των φορολογούμενων, αντί για το 5% που ισχύει σήμερα.
Παραδείγματα
1. Νέος αυτοαπασχολούμενος με 3.000 δηλωθέν εισόδημα. Είχε 270 ευρώ φόρο και θα συνεχίσει να έχει τον ίδιο φόρο χωρίς αλλαγή
2. Αυτοαπασχολούμενος με δηλωθέν 50.000 ευρώ, θα έχει σταδιακά μείωση από την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος 650 ευρώ
3. Παλιός αυτοαπασχολούμενος με δηλωθέν 1.500 ευρώ, είχε 135 ευρώ φόρο και 650 ευρώ τέλος. Σύνολο 785 ευρώ. Με το νέο σύστημα θεωρούμε 14.196 ως εισόδημα και θα έχει αύξηση επιβάρυνσης κατά 1.038 ευρώ
4.Αυτοαπασχολούμενος με μηδέν δηλωθέν εισόδημα και μεγάλο τζίρο. Σήμερα πληρώνει μόνο τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ. Με τις προσαυξήσεις του εργοδοτικού κόστους και του μεγάλου τζίρου πηγαίνει σε 25.833 ευρώ φορολογητέο εισόδημα και έχει αύξηση στη φορολογία κατά 4.083 ευρώ.
5. Αυτοαπασχολούμενος με δηλωθέν 7.000 ευρώ και 200.000 τζίρο, είχε 630 ευρώ φόρο και 650 ευρώ τέλος. Σύνολο 1.280 ευρώ. Με το νέο σύστημα θεωρούμε 14.196 ως εισόδημα και επειδή έχει μεγάλο τζίρο θα προσαυξηθεί κατά 70% σε 24.133 ευρώ φορολογητέο εισόδημα. Συνολικά θα έχει μια αύξηση στη φορολογική επιβάρυνση κατά 2.977 ευρώ.
Πως υπολογίζεται η ελάχιστη αμοιβή
Σημείο αναφοράς του νέου συστήματος είναι ο κατώτατος μισθός. Το νέο μοντέλο φορολόγησης στηρίζεται στο σκεπτικό ότι τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα των αυτοαπασχολούμενων μαζί με τυχόν εισοδήματα από μισθωτή εργασία, δεν μπορεί να είναι μικρότερα από μια ελάχιστη αμοιβή. Πως προσδιορίζεται αυτή; Με αντικειμενικό τρόπο σε σημείο που αντανακλά την ελάχιστη εισφερόμενη αξία της προσωπικής εργασίας του αυτοαπασχολούμενου στην επιχείρησή του. Συγκεκριμένα:
1. Η ελάχιστη αμοιβή δεν μπορεί να υπολείπεται του μεγαλύτερου μεταξύ: α) του ελάχιστου (βασικού) μισθού προσαυξημένου κατά 10% για κάθε 3 χρόνια εργασίας ως αυτοαπασχολούμενος, μετά τα 3 πρώτα έτη και β) του ανώτερου ετήσιου μισθού (έως 30.000 ευρώ) που ο ελεύθερος επαγγελματίας καταβάλλει στο προσωπικό του
2.Η ελάχιστη αμοιβή, όπως αυτή προσδιορίζεται πιο πάνω, προσαυξάνεται με 2 τρόπους, σωρευτικά:
Α. Με ένα ποσό ίσο με το 10% του ετήσιου κόστους μισθοδοσίας (μισθός, εργοδοτικές εισφορές, παροχές σε είδος) του προσωπικού που ο αυτοαπασχολούμενος απασχολεί στην επιχείρησή του, με ανώτατο όριο τις 15.000€.
Β. Με ένα συντελεστή όταν ο ετήσιος τζίρος του αυτοαπασχολούμενου είναι σημαντικά μεγαλύτερος από το μέσο όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ:
• 35% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 100% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων
• 70% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 150% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων
• 100% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 200% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων, με ανώτατο όριο τις 50.000 ευρώ.
Πως θα αξιοποιηθούν τα 600 εκατ
Το πιο σημαντικό φυσικά είναι τα χρήματα από τον εντοπισμό της φοροδιαφυγής, δηλαδή τα εκτιμώμενα 600 εκατ ευρώ, να επιστρέψουν πίσω στην κοινωνία. Είναι δημόσιος πλούτος, όπως είπε ο κ. Χατζηδάκης και γι’ αυτό πρέπει να μεταφραστούν σε καλύτερη υγεία, βελτίωση καθημερινότητας πολιτών, καλύτερη δημόσια ασφάλεια και άμυνα. Το όφελος για τον προϋπολογισμό θα κατευθυνθεί ξανά σε αυτά τα επιδόματα
Αναφερόμενος στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα ο υφυπ. Οικονομικών ο Χ.Θεοχάρης, ανέφερε ότι πέραν των προσδοκώμενων εσόδων 606 εκατ ευρώ το τέλος επιτηδεύματος θα πέσει στα 200 εκατομμύρια, τονίζοντας ότι θα δηλωθούν εισοδήματα από τα ελάχιστα τεκμαρτά.
Πεδίο εφαρμογής
Το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί στις ατομικές επιχειρήσεις, εξαιρουμένων των αγροτών και των αυτοαπασχολούμενων με ΑΠΥ («μπλοκάκια»).
-Για τον υπολογισμό του ελάχιστου (βασικού) μισθού λαμβάνονται υπόψη τυχόν τριετίες που έχει συγκεντρώσει ο φορολογούμενος από την πρώτη έναρξη των εργασιών του ανεξαρτήτως του ΚΑΔ. Ο ελάχιστος (βασικός) μισθός αυξάνεται κατά 10% για κάθε 3 χρόνια εργασίας ως αυτοαπασχολούμενος, μετά τα 3 πρώτα έτη, με ένα ανώτατο όριο τις τρεις τριετίες
- Κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής, λαμβάνονται υπόψη τυχόν εισοδήματα από μισθωτή εργασία του αυτοαπασχολούμενου.
- Ο χρόνος κατά τον οποίο ο ελεύθερος επαγγελματίας είχε παύση εργασιών δεν λογίζεται κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής.
-Οι ελεύθεροι επαγγελματίες με νεοσύστατη επιχειρηματική δραστηριότητα θα έχουν τις ακόλουθες μειώσεις της ελάχιστης αμοιβής: 100 % για τα τρία πρώτα χρόνια, 67 % για τον 4ο χρόνο και 33 % για τον 5ο χρόνο.
- Όταν ο ελεύθερος επαγγελματίας ασκεί τη δραστηριότητά του και έχει την κύρια κατοικία του σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους, η ελάχιστη αμοιβή θα μειώνεται κατά 50%.
- Όταν ο ελεύθερος επαγγελματίας έχει αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%, θα μειώνεται κατά 50%.
-Η ελάχιστη αμοιβή αποτελεί μαχητό τεκμήριο που μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία (π.χ. στρατιωτική θητεία, νοσηλεία σε νοσοκομείο, κράτηση σε φυλακή, κ.λπ.).
Μείωση του τέλους επιτηδεύματος
Για όσους δηλώνουν πραγματικά εισοδήματα υψηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή, θα εφαρμοστεί άμεσα, από το 2024 μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50%. Ενώ όσοι δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή, θα έχουν μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 25 %. Το τέλος επιτηδεύματος θα καταργηθεί σε ορίζοντα διετίας.
Σε σύνολο 735.320 ελεύθερων επαγγελματιών:
-Οι 138.000 θα έχουν μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης κατά 560 ευρώ κατά μέσο όρο ο καθένας.
-Οι 124.000 δεν θα έχουν επιβάρυνση ή ελάφρυνση.
-Οι 473.000 θα πληρώσουν μεγαλύτερο φόρο, κατά μέσο όρο +1.444 ευρώ ο καθένας.
Πρωτοβουλίες για περιορισμό της χρήσης μετρητών και φορολόγηση Airbnb
Ο υφυπουργός Χάρης Θεοχάρης αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες για περιορισμό της χρήσης μετρητών που ήδη λαμβάνονται και είναι:
- Υποχρέωση αγοραπωλησίας ακινήτων μόνο με τραπεζικά μέτρα πληρωμής. Θα θεωρείται ότι το συμβόλαιο που έχει μερική ή ολική καταβολή τιμήματος με μετρητά, θα θεωρείται άκυρο και θα απαγορεύεται η μεταγραφή του, ενώ θα επιβάλλεται και πρόστιμο», πρόσθεσε.
- Καταβολή επιδομάτων μέσω χρεωστικής κάρτας.
- Αυστηρές κυρώσεις για συναλλαγές άνω των 500 ευρώ.
- Υποχρεωτικές συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων για προϊόντα που σχετίζονται με την κατανάλωση.
Γνωστοποίησε την παρέμβαση για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, για την οποία -μεταξύ άλλων- προβλέπεται αντικατάσταση του φόρου διαμονής με τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση. Από αυτό το ποσό, ύψους 1,5 ευρώ την ημέρα, θα χρηματοδοτηθεί το Ταμείο Ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση.
Ως προς το μέτρο καταπολέμησης της φοροδιαφυγής των ελεύθερων επαγγελματιών «συνιστά ένα διπλό μήνυμα αδικίας, απέναντι στους μισθωτούς και τους συνταξιούχους αφενός», είπε και πρόσθεσε ότι «εντός της τάξεως των ελευθέρων επαγγελματιών αφετέρου», καθώς το βάρος της φορολογίας πέφτει δυσανάλογα στις πλάτες λίγων.
Διευκρίνισε δε ότι από το μέτρο εξαιρούνται οι αγρότες και τα μπλοκάκια «που είναι υποκρυπτόμενοι μισθωτοί».
Για τον προσδιορισμό της ελάχιστης αμοιβής προβλέπεται ότι δεν μπορεί να υπολείπεται του μεγαλύτερο μεταξύ του ελάχιστου βασικού μισθού με προσαύξηση μετά το έκτο έτος, ενώ θα λαμβάνεται υπόψη η αμοιβή των υπαλλήλων του.
Αλλάζει ο τρόπος καταβολής των επιδομάτων
Αλλαγές προβλέπονται και στην πληρωμή των επιδομάτων, προβλέποντας την υποχρεωτική χρήση προπληρωμένων καρτών για τα επιδόματα ΔΥΠΑ και ΟΠΕΚΑ. Ταυτόχρονα μπαίνει όριο αναλήψεων μέχρι 50% του κάθε επιδόματος. Με προπληρωμένη κάρτα θα καταβάλλεται η πλειοψηφία των επιδομάτων της ΔΥΠΑ και του ΟΠΕΚΑ.
Για τη χρήση της κάρτας και για το υπόλοιπο 50%, προβλέπεται η παροχή κινήτρων κατά τα πρότυπα της φορολοταρίας της ΑΑΔΕ (κοινό έργο με το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, ενταγμένο στο Ταμείο Ανάκαμψης).
Με αυτόν τον τρόπο, απλοποιείται η διαδικασία πληρωμής από διαφορετικούς φορείς και αυξάνονται οι ηλεκτρονικές συναλλαγές προς όφελος των δημοσίων εσόδων.
Πλέγμα παρεμβάσεων
Οι παρεμβάσεις για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής που ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση το Σεπτέμβριο και υλοποιούνται με το νομοσχέδιο είναι:
1. Υποχρεωτική ανάρτηση εσόδων και δαπανών στο MyData εντός του 2024.
2. Απαγόρευση της χρήσης μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων – το τίμημα θα καταβάλλεται αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής.
3. Αύξηση του προστίμου για χρήσης μετρητών σε συναλλαγές άνω των 500 ευρώ, σε ποσό διπλάσιο της συναλλαγής
4. Καταβολή της πλειονότητας των επιδομάτων μέσω χρεωστικών καρτών.
5. Ρύθμιση της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων
6. Διακοπή συνεργασίας των εταιριών εμπορίας καυσίμων με παραβάτες λαθρεμπορίας.
Οι υπόλοιπες τέσσερις παρεμβάσεις προχωρούν κανονικά και δεν περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο γιατί δεν χρειάζονται νομοθετική παρέμβαση. Είναι :
1. Η ολοκλήρωση της διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών με τα POS τους πρώτους μήνες του 2024
2. Η επέκταση της υποχρέωσης κατοχής συστήματος ηλεκτρονικών πληρωμών (EFT/POS) στους υπόλοιπους κλάδους της λιανικής αγοράς που σήμερα δεν έχουν
3. Η ενεργοποίηση του ψηφιακού δελτίου αποστολής, πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως έως το τέλος του έτους.
4. Τα υποχρεωτικά ηλεκτρονικά τιμολόγια εντός του 2024 (έχει υποβληθεί σχετικό αίτημα στην ΕΕ).
