Του Γιώργου Φιντικάκη
Τον κίνδυνο μπλακ-άουτ στην Κρήτη μέσα στο 2019 και το 2020, εξαιτίας των κυβερνητικών ολιγωριών γύρω από την προώθηση των διασυνδέσεων του νησιού, αναδεικνύει η απόφαση να μεταφερθούν στο νησί, με το χαρακτήρα του επείγοντος, μονάδες ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ.
Σε τροπολογία που ψηφίζεται σήμερα με το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Ενέργειας για τον επαναληπτικό διαγωνισμό πώλησης των μονάδων της ΔΕΗ, περιλαμβάνεται πρόβλεψη για τη μεταφορά, και εγκατάσταση νέων μονάδων στη Κρήτη με διαδικασίες "fast track", προκειμένου να διασφαλισθεί η ενεργειακή της επάρκεια.
Και αυτό, καθώς όπως έχει διαμηνύσει εδώ και καιρό στην κυβέρνηση ο Επίτροπος Ενέργειας Αρίας Κανιέτε, δεν τίθεται θέμα νέας παράτασης στη διάρκεια ζωής των παλαιών, ρυπογόνων πετρελαϊκών μονάδων της ΔΕΗ στη Κρήτη, οι οποίες πρέπει να πάψουν να λειτουργούν στις 31 Δεκεμβρίου 2019.
Ταυτόχρονα, η μικρή υποβρύχια διασύνδεση της Κρήτης με τη Πελοπόννησο, ισχύος 150-180 MW, που αναμένεται να καλύψει τις ανάγκες του νησιού μέχρι να κατασκευαστεί η μεγάλη, κάπου μέσα στο 2022 - για την οποία, όμως κυβέρνηση και Βρυξέλλες ερίζουν καιρό τώρα ως προς το αν θα γίνει ως εθνικό ή κοινοτικό έργο- δεν είναι βέβαιο ότι θα έχει ολοκληρωθεί, όπως προβλέπεται, ως την 1η Ιανουαρίου 2020.
Τυχαίο δεν είναι ότι η τροπολογία που ψηφίζεται σήμερα με το πολυνομοσχέδιο χορηγεί άδεια εγκατάστασης έως και 2 χρόνια στις νέες μονάδες που θα μεταφέρει η ΔΕΗ στο νησί, προφανώς για λόγους ασφάλειας μέχρι να καταστεί βέβαιο ότι η ενεργειακή του τροφοδοσία θα καλύπτεται πλέον αποκλειστικά με υποβρύχια καλώδια.
Τα παραπάνω δημιουργούν ερωτηματικά για την ενεργειακή ασφάλεια της Κρήτης ειδικά τους θερινούς μήνες όπου αυτή βουλιάζει από τουρίστες και η κατανάλωση ρεύματος αυξάνεται ραγδαία, με τη ζήτηση να ανέρχεται σε 630 MW, την πρόβλεψη για το 2020 να μιλά για πάνω από 700 MW, και τη ΔΕΗ να αναγκάζεται τα τελευταία χρόνια να νοικιάζει πρόσθετα ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη.
Το πρόβλημα είναι ότι τα πράγματα από φέτος αλλάζουν επί τα χείρω, καθώς στα τέλη του 2019 οφείλουν να σταματήσουν να λειτουργούν οι υφιστάμενες πετρελαϊκές μονάδες της ΔΕΗ, Αθερινόλακκος ισχύος 195 MW, Λινοπεράματα (243 MW) και Χανίων (290 MW). Τα παραπάνω αθροίζουν συνολικά 728 MW, και το ερώτημα είναι αν οι εμβαλωματικές λύσεις που συζητούνται, είναι ικανές για να καλύψουν το κενό.
Στην τροπολογία που ψηφίζεται σήμερα, περιλαμβάνεται ειδική διάταξη για την "κατά παρέκκλιση" μεταφορά, εγκατάσταση και λειτουργία μονάδων σε υφιστάμενους σταθμούς της ΔΕΗ στη Κρήτη, "προκειμένου να διασφαλίσουν την ενεργειακή της επάρκεια για το 2019", όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, μέχρι να τεθεί σε λειτουργία η μικρή διασύνδεση μέσω Πελοποννήσου.
Εξάλλου ακόμη και μετά τη λειτουργία του μικρού καλωδίου και στο διάστημα μέχρι την ολοκλήρωση του έργου της μεγάλης διασύνδεσης με την Αττική το 2022, θα προκαλείται στο σύστημα ένα έλλειμμα ισχύος έως και 200 MW, σύμφωνα με κοινή μελέτη των ΑΔΜΗΕ - ΔΕΔΔΗΕ.
Σε αυτήν ακριβώς την λογική, η ρύθμιση αποσκοπεί στην επιτάχυνση των διαδικασιών, προβλέποντας ότι κατά παρέκκλιση των ισχυουσών διατάξεων, δεν θα απαιτείται η έκδοση οικοδομικής άδειας για τις εργασίες αποξήλωσης και εγκατάστασης των μεταφερόμενων μονάδων και του βοηθητικού τους εξοπλισμού.
Από τη δική της πλευρά, η ΔΕΗ υποχρεούται εντός 6 μηνών από την ψήφιση του νόμου, να υποβάλλει στην αρμόδια πολεοδομική αρχή όλα τα απαραίτητα έγγραφα των νέων εγκαταστάσεων.
Στη διάταξη δεν προσδιορίζονται οι τύποι των νέων μονάδων που θα μεταφερθούν, παρά αφήνεται ανοικτό ως προς το κατά πόσο αυτές θα είναι αεριοστρόβιλοι, ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη, κλπ.
Ταυτόχρονα παρέχεται περιθώριο στη ΔΕΗ εντός 6 μηνών από την εγκατάσταση των νέων μονάδων, να υποβάλλει αίτημα στις αρμόδιες αρχές για την τροποποίηση των αποφάσεων έγκρισης περιβαλλοντικών όρων των παλαιών σταθμών, στους οποίους και θα εγκατασταθούν οι καινούργιοι.
Στη συνέχεια, 3 μήνες μετά την απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, η ΔΕΗ υποχρεούται να υποβάλλει όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την τροποποίηση της άδειας λειτουργίας των σταθμών όπου θα εγκατασταθούν οι προστιθέμενες μονάδες.
Κατά το παρελθόν, προκειμένου να διασφαλισθεί η ενεργειακή ασφάλεια της Κρήτης, είχαν πέσει στο τραπέζι σενάρια, για τη δημιουργία μικρών σταθμών με καύσιμο το φυσικό αέριο που θα έρχεται στο νησί με φορτία LNG. Τέτοιες λύσεις είχαν παρουσιάσει πέρυσι οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η Socar και η εταιρεία του Κατάρ.
