Του Θανάση Κουκάκη
Πελάτης εστιατορίου σε δημοφιλή τουριστικό προορισμό ζητεί να πληρώσει τον λογαριασμό. Ο σερβιτόρος του φέρνει την απόδειξη. Ο πελάτης βγάζει την κάρτα του, αλλά όταν την αντικρίζει ο σερβιτόρος του λέει ότι υπάρχει πρόβλημα με το POS και πως θα πρέπει να πληρώσει με μετρητά. Στην ερώτηση τι πρόβλημα υπάρχει με το POS, ο σερβιτόρος μπορεί να δώσει διαφορετικές απαντήσεις: δεν υπάρχει σύνδεση στο internet, περιμένουμε νέο τερματικό, περιμένουμε τη σύμβαση με τον πάροχο του POS, το μηχάνημα κολλάει, το POS έπεσε και έσπασε (!) κ.ά.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο πελάτης βλέποντας πως ο σερβιτόρος του έφερε κανονικά την απόδειξη, καλόπιστα πληρώνει με μετρητά τον λογαριασμό (κάποιες φορές τρέχει στο πλησιέστερο ΑΤΜ για να κάνει ανάληψη). Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις κατά τις οποίες πελάτες επικαλούνται το γεγονός ότι το κατάστημα έχει σήμανση πως δέχεται πληρωμές με κάρτες και ότι εφόσον αυτό δεν ισχύει τότε δεν είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν. Στις περιπτώσεις αυτές ως εκ θαύματος το POS λειτουργεί λίγο αργότερα.
Ο φόβος της κατάσχεσης
Η πρακτική αυτή των επιχειρήσεων που, αν και κόβουν αποδείξεις, στην πράξη καταργούν τα POS και τις πληρωμές με κάρτες είναι γνωστή στην εφορία. Γιατί το κάνουν; Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις έχουν ληξιπρόθεσμες μη ρυθμισμένες οφειλές προς την εφορία και ανά πάσα στιγμή και ώρα οι τραπεζικοί λογαριασμοί τους μπορεί να κατασχεθούν. Έτσι είτε δεν δέχονται είτε αποφεύγουν με διάφορες δικαιολογίες τις πληρωμές με κάρτες, προκειμένου να μην τροφοδοτούν τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους με ποσά που μπορεί να κατασχεθούν από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.
Οι οφειλέτες με ληξιπρόθεσμα χρέη στην εφορία έφτασαν στις αρχές Ιουλίου τους 3.727.416. Οι δε οφειλέτες που υπέστησαν κατασχέσεις έφθασαν τους 1.137.235 έναντι 1.128.203 έναν μήνα νωρίτερα. Πρακτικά μέσα σε έναν μήνα, ενεργοποιήθηκαν κυρίως κατασχέσεις αλλά και δεσμεύσεις περιουσιακών στοιχείων εις βάρος επιπλέον 9.032 φορολογουμένων.
Η φορολογική διοίκηση έχει διαπιστώσει πως η συγκεκριμένη πρακτική του παροπλισμού των POS έχει λάβει μεγάλη έκταση. Προς τον σκοπό αυτό, ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής έχει δώσει αυστηρές οδηγίες στα κλιμάκια ελεγκτών όταν εντοπίζουν επιχειρήσεις με ληξιπρόθεσμες μη ρυθμισμένες οφειλές προς την εφορία να δρομολογούν τις διαδικασίες για την επιτόπια κατάσχεση των εισπράξεων ή των επιταγών της επιχείρησης προς ικανοποίηση του Δημοσίου. Το μήνυμα που θέλει να περάσει η φορολογική διοίκηση είναι πως το συμφέρον των επιχειρήσεων είναι να έχουν ρυθμισμένες οφειλές, διαφορετικά θα βρίσκονται αντιμέτωπες με περιπέτειες.
Ακόμη και στη Μύκονο
Ιδιοκτήτης γνωστού ιταλικού εστιατορίου στο κέντρο της Μυκόνου διαπίστωσε από πρώτο χέρι πως η εφορία δεν παίζει στο συγκεκριμένο θέμα. Στο πλαίσιο του επιχειρησιακού σχεδίου με την ονομασία «Τρίαινα» η ΑΑΔΕ κυριολεκτικά «οργώνει» από προχθές Κυριακή την Μύκονο για την αποκάλυψη περιπτώσεων φοροκλοπής.
Σε έναν από τους εκατοντάδες ελέγχους που διενήργησε εντόπισε το εν λόγω ιταλικό εστιατόριο, το οποίο είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές στην εφορία που δεν είχαν ρυθμιστεί. Η διαπίστωση ύπαρξης οφειλών εκτός ρύθμισης ενεργοποίησε τις ισχύουσες διατάξεις, οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα στον ελεγκτικό μηχανισμό να προχωρήσει σε επιτόπια κατάσχεση όσων χρημάτων ή επιταγών βρεθούν στο ταμείο της επιχείρησης.
Δεδομένου ότι η ΑΑΔΕ γνώριζε ότι θα βρεθεί αντιμέτωπη με τέτοιες περιπτώσεις, τους εφοριακούς συνοδεύουν στη Μύκονο και δικαστικοί επιμελητές (η διαδικασία επίδοσης μέσω δικαστικού επιμελητή ή χρησιμοποιείται μόνο όταν πρόκειται για κατασχέσεις στις οποίες δεν παρεμβαίνουν οι τράπεζες). Έτσι η ημερήσια είσπραξη του ιταλικού εστιατορίου βρέθηκε στα χέρια των εφοριακών.
Ανενεργά POS
Στοιχεία εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ηλεκτρονικών πληρωμών και ειδικότερα στην αποδοχή και διαχείριση συναλλαγών με κάρτες, δείχνουν ότι αν και τα POS στην αγορά αυξάνονται, δεν ισχύει το ίδιο με τη χρήση τους.
Σήμερα τα POS στην ελληνική αγορά ξεπερνούν τα 750.000 τερματικά, όταν στο τέλος του 2016 ο αριθμός ήταν στις 300.000 τερματικά. Ωστόσο, στοιχεία από τους παρόχους των τερματικών δείχνουν πως ένα μεγάλο μέρος των POS είτε έχουν μηδενικό τζίρο, δηλαδή δεν πέρασε καμία κάρτα από αυτά, είτε δεν βγήκαν ποτέ από τα κουτιά τους, δηλαδή δεν συνδέθηκαν ποτέ στο σύστημα.
Οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι περίπου 60.000 POS που τοποθετήθηκαν από το 2017 έως σήμερα δεν έχουν τζιράρει καθόλου και πως ένα 10% των μηχανημάτων που προμηθεύτηκαν οι επαγγελματίες πέρυσι δεν συνδέθηκε ποτέ με το σύστημα κάποιας τράπεζας.
Η κατάσταση αυτή είναι ανησυχητική και δείχνει ότι θα πρέπει μεταξύ άλλων να υπάρξει ένας μηχανισμός καταγραφής των τερματικών, είτε μέσα από το Taxis είτε από τα στοιχεία που έχουν οι πάροχοι και οι τράπεζες στη διάθεσή τους, ώστε να ελέγχονται σε πραγματικό χρόνο οι επιχειρήσεις με ανενεργά ή «τεμπέλικα» POS.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο στις 8 Αυγούστου.
