Του Γιώργου Φιντικάκη
Οι ευσεβείς πόθοι της κυβέρνησης για θεαματική άνοδο του ΑΕΠ, ενόψει και των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς που καταφτάνουν τη Δευτέρα, δεν επιβεβαιώθηκαν.
Η ανάπτυξη «κατέβασε ταχύτητα», η κατανάλωση παραμένει μηδενική και οι επενδύσεις αποτελούν την αχίλλειο πτέρνα στο αφήγημα, καθώς υποχωρούν για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο, με αποτέλεσμα οι αποδόσεις του ελληνικού 10ετούς, αφού υποχώρησαν κάποια στιγμή σήμερα στο 4,41%, να εκτοξευθούν στη συνέχεια στο 4,56% (υψηλό διμήνου), με το χρηματιστήριο να «βολοδέρνει» στις 710 μονάδες.
Τα παραπάνω στερούν από την κυβέρνηση ένα από τα διαπραγματευτικά όπλα της για τις αλλαγές στο μείγμα των δημοσιονομικών μέτρων του 2019, και τις παροχές που θέλει να εξαγγείλει. Αναδεικνύουν όλα τα «τρωτά» σημεία της οικονομίας, στο πεδίο των επενδύσεων, της κατανάλωσης, αλλά και των εισαγωγών, που αποτελούν πλέον τη νέα εστία κινδύνου.
Το γεγονός ότι η οικονομία κινείται εντός των στόχων, όπως αυτοί έχουν αποτυπωθεί στο μεσοπρόθεσμο, δεν μπορεί να κρύψει τις σκιές. Αντί η ανάπτυξη να προέρχεται από μαζική προέλευση ελληνικών και ξένων επενδύσεων, αυτή συνεχίζει να εξαρτάται από τον τουρισμό και τις εξαγωγές, δηλαδή από το διεθνές περιβάλλον, κυρίως αυτό της Ευρωζώνης, όταν το τελευταίο επιβραδύνεται διαρκώς.
Το τι μπορεί να συμβεί με την ανάπτυξη τους επόμενους μήνες, όσο το φθηνό χρήμα θα τελειώνει, ο εμπορικός πόλεμος του Ντ. Τραμπ θα εντείνεται, και στο πιθανό σενάριο μιας επιδείνωσης της κρίσης στην Ιταλία και στις αναδυόμενες αγορές, κανείς δεν θέλει να το σκέφτεται.
Εκτός της βουτιάς στις επενδύσεις που κινούνται μακριά από τους στόχους - το μεσοπρόθεσμο προέβλεπε αύξηση 11% φέτος, όταν στο α'' εξάμηνο έχουμε σωρευτική μείωση 15%- το έτερο σοβαρό καμπανάκι προέρχεται από τις εισαγωγές, που δείχνουν να ανακάμπτουν, απειλώντας το εμπορικό ισοζύγιο.
Σε μια στιγμή όπου όλοι αναγνωρίζουν ότι μία από τις επιτυχίες των μνημονίων ήταν ο δραστικός περιορισμός του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου, τώρα το φάντασμα δείχνει να επιστρέφει. Τα στοιχεία για το β'' τρίμηνο του έτους δείχνουν σημαντική αύξηση 4,8% των εισαγωγών σε σχέση με το α'' τρίμηνο, και άνοδο 4,3% σε σχέση με το β'' τρίμηνο πέρυσι.
Το κακό πρόσωπο της ελληνικής οικονομίας δεν είναι ο σύμμαχος που θα ήθελε να έχει ο πρωθυπουργός, ενόψει των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς που ξεκινούν τη Δευτέρα.
Αν η ανάπτυξη έγραφε μπροστά 2, αυτό θα διευκόλυνε το οικονομικό επιτελείο να υπερασπιστεί τη θέση του ότι το πλεόνασμα τόσο του 2018 όσο και του 2019 θα κινηθεί με χαρακτηριστική άνεση πάνω από το 4% του ΑΕΠ. Αυτό ωστόσο δεν έγινε, οπότε αυξάνεται ο βαθμός δυσκολίας της κυβέρνησης να πείσει τους δανειστές ότι φέτος θα δημιουργηθεί ένα δημοσιονομικό περιθώριο της τάξεως των 900 εκατ. ευρώ, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η καταβολή έκτακτου μερίσματος μέσα στον Δεκέμβριο.
Αντίστοιχα, αν τα στοιχεία για το ΑΕΠ έδειχναν θεαματικές επιδόσεις, η κυβέρνηση θα επιχειρηματολογούσε με μεγαλύτερη ευκολία προς τους δανειστές ότι και το 2019 θα δημιουργηθεί ένας δημοσιονομικός χώρος 800-900 εκατ. ευρώ, επομένως θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει το περίφημο «κοινωνικό πακέτο» με μέτρα μόνιμου χαρακτήρα, το οποίο θέλει φέτος να ανακοινώσει.
