Συνολικές επενδύσεις ύψους 18,2 δισ. ευρώ για την πράσινη ανάπτυξη και ύψους άνω των 6 δισ. για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας αναμένεται να περιλάβει το Εθνικό Ταμείο Ανάκαμψης. Oι επενδύσεις αυτές περιλάβουν τη δημιουργία νέων ενεργειακών και τηλεπικοινωνιακών δικτύων, το ηράκλειο έργο της ψηφιοποίησης των αρχείων του δημοσίου τομέα, την ενεργειακή και ψηφιακή «θωράκιση» κατοικιών και επιχειρήσεων, νέες μορφές παραγωγής ενέργειας και διαχείρισης απορριμμάτων κ.ά.
Παράλληλα θα σηματοδοτηθεί και μια σειρά μεταρρυθμίσεων που θα εκσυγχρονίσουν την χώρα και την αποτελεσματικότητα όλων των προαναφερόμενων επενδύσεων. Όπως άλλωστε τόνισε προχθές στη Βουλή o επικεφαλής του ταμείου Ανάκαμψης, Θόδωρος Σκυλακάκης, για πρώτη φορά μια κυβέρνηση έχει την ευκαιρία να πραγματοποιήσει υπενδύσεις συνοδευόμενες με μεταρρυθμίσεις. Όπως είπε ο αν. υπουργός Οικονομικών, στην περίοδο των μνημονίων, μεταρρυθμίσεις χωρίς επενδύσεις και προ των μνημονίων, είχαμε πολλές επενδύσεις χωρίς τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, για αυτό και πήγαν «άκλαυτες» όπως είπε χαρακτηριστικά. «Πρώτη φορά», κατέληξε ο αν. υπουργός, «έχουμε την ευκαιρία -τίποτε δεν έχει κερδηθεί ακόμη- να αλλάξουμε πραγματικά πορεία».
Μαζί με το ελληνικό κράτος και την ελληνική κοινωνία, αναμφίβολα στους κερδισμένους θα είναι μια σειρά επιχειρήσεων, που θα αναλάβουν να υλοποιήσουν αυτή την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση. Μεταξύ αυτών η ΔΕΗ, η ΓΕΚ Τέρνα, ο ΑΔΜΗΕ, η Μυτιληναίος, ο ΟΤΕ, η Microsoft, κ.ά. που καλούνται να συμβάλουν στον ενεργειακό και ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας. Σύμφωνα με το σχέδιο Εθνικής Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που παρουσιάστηκε χθες, οι δύο προαναφερόμενοι τομείς θα διεκδικήσουν τουλάχιστον 9,5 δισ. ευρώ, μόνον από τις επιχορηγήσεις που θα παράσχει στη χώρα μας το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης
Οι συνολικές επιχορηγήσει ανέρχονται σε 16,4 δις. ευρώ εκ των οποίων, τα 6,2 δισ. ευρώ αφορούν στην πράσινη ανάπτυξη και 3,3 δισ. ευρώ στον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας. Τα κονδύλια αυτά ωστόσο δεν περιλαμβάνουν τις επενδύσεις που θα πραγματοποιηθούν μέσω των δανείων.
Τα χαμηλότοκα δάνεια που θα λάβει το Εθνικό Ταμείο Ανάκαμψης, θα ανέλθουν σε 12,3 δισ. ευρώ, τα οποία εκτιμάται ότι θα ελκύσουν άλλα τόσα ιδιωτικά κεφάλαια. Το σύνολο δηλαδή θα ανέλθει σε 25 δισ. ευρώ. Και αν σε αυτά συμπεριληφθούν οι πόροι ύψους 3 δις ευρώ, του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, του Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης κ.λπ., τότε η πράσινη ανάπτυξη και ο ψηφιακός μετασχηματισμός της χώρας, μπορούν να διεκδικήσουν επιπλέον ποσά των 14 δισ. ευρώ που τους αναλογούν.
Σημειώνεται ότι τα έργα που εντάσσονται στο Ταμείο Ανάκαμψης με βάση τους κανόνες επιλεξιμότητας των δαπανών, θα πρέπει σε ποσοστό 38% να αφορούν Πράσινη Ανάπτυξη και σε ποσοστό 20% σε ψηφιακό μετασχηματισμό. Και σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες η επιλεξιμότητα αυτή, όπως και μια σειρά άλλων κανόνων, θα τηρηθούν αυτή τη φορά με θρησκευτική ευλάβεια καθώς οι πόροι πλέον δεν περισσεύουν με μια κάμψη του ΑΕΠ στην Ε.Ε. που για φέτος εκτιμάται τουλάχιστον στο 8%.
Επενδύσεις ενέργειας και πληροφορικής
Παράγοντες του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης βλέπουν στο Ταμείο Ανάκαμψης πόρους τουλάχιστον 4 δισ. ευρώ, τα οποία θα διαχειριστεί άμεσα το ίδιο του υπουργείο. Επίσης βλέπουν «επενδύσεις ύψους δυο δισ. ευρώ που είναι «κρυμμένες» σε άλλα μεγαλύτερα έργα (π.χ. Smart Cities, αποδοτική διαχείριση ενέργειας, κατάρτιση σε θέματα πληροφορικής κ.ά.).
Από την άλλη πλευρά οι ενεργειακές επενδύσεις μπορεί κάλλιστα να ξεπεράσουν τα 18 δισ. ευρώ μέσω του ταμείου Ανάκαμψης. Ας μη ξεχνάμε ότι το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) περιλαμβάνει συνολικές επενδύσεις ύψους 43,8 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2030. Επομένως θεωρείται εύλογο τα 18 δισ. ευρώ να προέλθουν από το Εθνικό Ταμείο Ανάκαμψης.
Σύμφωνα με το σχέδιο Εθνικής Ανάκαμψης που παρουσιάστηκε χθες, οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με την πράσινη ανάπτυξη περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:
- την ενεργειακή διασύνδεση των ελληνικών νησιών, η οποία θα μειώσει σημαντικά το ενεργειακό κόστος
- την εγκατάσταση εκατομμυρίων έξυπνων τηλεμετρητών ενέργειας με στόχο την ενεργειακή εξοικονόμηση
- εκτεταμένο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών, κτιριακών υποδομών επιχειρήσεων και δημοσίων κτιρίων και υποδομών,
- ανάπτυξη προσβάσιμων σταθμών φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα
- τη μεταρρύθμιση του πολεοδομικού σχεδιασμού με την εισαγωγή πολεοδομικών σχεδίων που θα πληροφορούν έγκυρα και αμέσως για τις δυνατότητες χρήσης γης για σχεδόν τα 4/5 της χώρας
- τη προώθηση στρατηγικών αστικών αναπλάσεων υψηλής αναπτυξιακής και περιβαλλοντικής αξίας.
Επίσης το σχέδιο θα περιλάβει μεγάλες επενδύσεις σε αρδευτικά και αντιπλημμυρικά έργα μέσω ΣΔΙΤ, συνοδευόμενα από αλλαγές στην χρήση των δικτύων άρδευσης και εγκατάσταση τηλεμετρητών για τον εντοπισμό διαρροών και την έξυπνη διαχείριση του νερού, το νέο Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης σε συνδυασμό με αναμόρφωση των δασικών χαρτών, δράσεις προστασίας της βιοποικιλότητας (ίδρυση Εθνικού Συστήματος Μόνιμης Παρακολούθησης ειδών και βιοτόπων) και επιτήρησης των προστατευόμενων περιοχών, τη δημιουργία Περιφερειακών Κέντρων Πολιτικής Προστασίας μέσω ΣΔΙΤ, κ.ο.κ.
Αναφορικά με την ψηφιακή μετάβαση, οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις του Σχεδίου περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:
- προεγκατάσταση υποδομής οπτικών ινών στα κτίρια για τη διευκόλυνση της μετάβασης στην χρήση δικτύων οπτικών ινών από επιχειρήσεις και νοικοκυριά
- ανάπτυξη «διαδρόμων» δικτύου 5G (5G corridors) στους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους,
- το ψηφιακό μετασχηματισμό επιχειρήσεων (απόκτηση εξοπλισμού, υπηρεσιών cloud κ.λπ.)
- ευρείες επενδύσεις σε ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες (π.χ. αναβάθμιση των ψηφιακών υπηρεσιών των υπουργείων, το ψηφιακό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης (ΕΦΚΑ), ψηφιοποίηση πολεοδομιών δήμων, της δικαιοσύνης (e-justice) , τις «έξυπνες» πόλεις (smart cities) κ.ο.κ.
Έργα μεγάλου προϋπολογισμού την επόμενη 5ετία ή και περισσότερο θα είναι το πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», με προϋπολογισμό που εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 3 δισ. ευρώ, η δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων που θα ξεπεράσουν τα 2 δισ. ευρώ, ο ψηφιακός μετασχηματισμός ΜΜΕ που στη διάρκεια ζωής του Ταμείου Ανάκαμψης θα πλησιάσει το 1 δισ. ευρώ, η εγκατάσταση τηλεμετρητών σε διάφορες παροχές καταναλωτών θα ξεπεράσει το 1 δις, ευρώ κ.ά.
