Του Γιάννη Κουτσομύτη
Η πολυδιαφημισμένη και προπαγανδισμένη από τον Σύριζα ελάφρυνση του ελληνικού χρέους ήταν τελικά μια λειψή 10ετής επιμήκυνση των δανείων του EFSF και μια 10ετής περίοδος χάριτος στην πληρωμή των σχετικών τόκων.
Θα μπορούσε κανείς να πει βέβαια «ακόμη και αυτό, λίγο μας πέφτει;», αλλά το τελικό συμπέρασμα θα πρέπει να εξαχθεί αφού συνυπολογίσει κάποιος όλα τα στοιχεία και τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνει η χώρα μέχρι τουλάχιστον το 2060. Το σίγουρο πάντως είναι ότι η λύση που συμφωνήθηκε τη νύχτα στο Eurogroup απέχει πολύ ακόμη και από αυτές τις υποσχέσεις που είχε δώσει η Ευρωζώνη στην Ελλάδα στα Eurogroup του Μαΐου του 2016 και του Ιουνίου του 2017.
- Κατ'' αρχήν αποχαιρετούμε, τουλάχιστον μέχρι το 2032, τη γαλλικής εμπνεύσεως «ρήτρα ανάπτυξης», σύμφωνα με την οποία, αν κάποια χρονιά ή χρονιές η ελληνική Οικονομία δεν αναπτυσσόταν με τους ρυθμούς που αναμένεται λόγω κάποιας διεθνούς κρίσης πχ, τότε θα ενεργοποιούνταν αυτόματα μειώσεις στα επιτόκια των δανείων και επιπλέον επεκτάσεις στις λήξεις τους.
- Μετά το Eurogroup της 15ης Ιουνίου 2017 ο Αλέξης Τσίπρας είχε σπεύσει να απευθύνει διάγγελμα στον ελληνικό λαό πανηγυρίζοντας για τη ρήτρα ανάπτυξης: “Πήραμε ... και ρήτρα ανάπτυξης, με την υιοθέτηση της Γαλλικής πρότασης, που θα καθιστά τους εταίρους μας συνεταίρους στις προσπάθειές μας από εδώ και στο εξής να βάλουμε την οικονομία σταθερά και μόνιμα σε αναπτυξιακή τροχιά”. Άνθρακες ο θησαυρός.
Ο Τσίπρας πανηγύριζε επίσης τον Ιούνιο του 2017 και για δήθεν “15ετή επιμήκυνση των ωριμάνσεων των ελληνικών ομολόγων και ισόποσο πάγωμα των επιτοκίων”. Τελικά ούτε σε αυτό επιβεβαιώθηκε ο κ. Πρωθυπουργός και η επιμήκυνση των ωριμάνσεων και το πάγωμα των επιτοκίων είναι τελικά 10ετής και όχι 15ετής.
- Καμία μείωση των επιτοκίων δεν συμφωνήθηκε χθες, παρά τη ρητή αναφορά στα προηγούμενα Eurogroup ότι η μείωσή τους θα είναι από τα μέτρα που θα εξετασθούν. Το σημείο αυτό γίνεται περισσότερο σοβαρό και επίκαιρο με την προβλεπόμενη για το αργότερο το 2020 αύξηση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κέντρική Τράπεζα, άρα και του Euribor.
- Ελάχιστο τέλος είναι το ποσό που δόθηκε στην Ελλάδα για να επαναγοράσει παλαιότερα ακριβά δάνεια του ΔΝΤ, των διακρατικών του πρώτου μνημονίου, όπως και των ομολόγων που διακατέχει η ΕΚΤ και άλλες κεντρικές Τράπεζες της Ευρωζώνης.
Από τα 15 δισεκατομμύρια ευρώ της τελευταίας δόσης που θα λάβει η χώρα, τα 9,5 δις θα είναι κλειδωμένα σε ειδικό λογαριασμό και θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο ως «μαξιλάρι ρευστότητας» και μόνο με τη σύμφωνη γνώμη των θεσμών, «σε περίπτωση που παρουσιαστεί ανάγκη». Τα υπόλοιπα 5,5 δισ. είναι ουσιαστικά όλα κι όλα τα χρήματα που θα μπορέσει να χρησιμοποιήσει η ελληνική Κυβέρνηση για να αποπληρώσει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της χώρας και τα τοκοχρεολύσια και υποθετικά να εξαγοράσει μέρος των δανείων του ΔΝΤ. Πρακτικά αυτό θα έχει πολλά ρίσκα, καθώς αν η Ελλάδα δεν καταφέρει να δανείζεται από τις αγορές, εξαντλήσει τα 5,5 δις συν τα υπόλοιπα του μαξιλαριού και υποβάλλει αίτημα στους θεσμούς για να ξεκλειδώσουν τα 9,5 δις, είναι προφανές ότι θα προκαλέσει σοβαρή ανησυχία στις αγορές, με πολύ πιθανή μετά την ραγδαία αύξηση των ελληνικών επιτοκίων.
10 χρόνια παράταση και ό,τι καταφέρουμε μόνοι μας
Η χθεσινή συμφωνία αποτελεί το ελάχιστο πακέτο μέτρων ελάφρυνσης του χρέους που θα μπορούσε να συμφωνηθεί ώστε η Ελλάδα να βγει με ένα μικρό σωσίβιο σε πολύ βαθιά και φουρτουνιασμένα νερά. Είναι εντυπωσιακό πως, ενώ η Κυβέρνηση των Συριζανέλ εφάρμοσε όλα τα προαπαιτούμενα με ελάχιστες αντιρρήσεις σε επιμέρους θέματα, η Ευρωζώνη δεν ενέκρινε ούτε καν τα μέτρα τα οποία είχε σχεδόν υποσχεθεί το 2016 και το 2017.
Είναι γεγονός βέβαια ότι η Άνγκελα Μέρκελ είναι εξαιρετικά πιεσμένη από την αντιευρωπαϊκή ακροδεξιά αντιπολίτευση του AfD αλλά και τους Βαυαρούς Χριστιανοκοινωνιστές, αλλά το μεγαλύτερο μερίδιο της ευθύνης για αυτήν την εξευτελιστική οπισθοδρόμηση οφείλεται στην αναξιοπιστία του Αλέξη Τσίπρα και των στελεχών του Σύριζα, τα οποία έβγαιναν εδώ και μήνες στα κανάλια προαναγγέλοντας παροχές.
Τώρα η χώρα θα πρέπει να πορευθεί για την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεών της όπως η ίδια μπορεί για τα επόμενα 14 (!) χρόνια. Εκτός και αν υλοποιηθεί η προχθεσινή συμφωνία Μέρκελ-Μακρόν να αποκτήσει ο ESM τη δυνατότητα να παρέχει προληπτικές πιστωτικές γραμμές χωρίς αυτές να αποτελούν κανονικά μνημόνια. Μακάρι να ισχύσει τελικά κάτι τέτοιο, διότι με τη λειψή χθεσινή συμφωνία είναι πολύ πιθανό να το χρειαστούμε.
