Την αναγκαιότητα επιτάχυνσης των μεταρρυθμίσεων σε τομείς όπως της δικαιοσύνης, της εκπαίδευσης και της αγροτικής οικονομίας τονίζει με συνέντευξη που παραχώρησε στο Liberal ο Μάνθος Ντελής, καθηγητής Χρηματοοικονομικής στο Montpellier Business School. O ίδιος σημειώνει πως θα υπάρξει σημαντική ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, αναλύει τη σημασία απομείωσης του χρέους από την ΕΕ που δημιουργήθηκε από την πανδημία και υπογραμμίζει «πως τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης πρέπει να διοχετευθούν και στη μεσαία-χαμηλότερη εισοδηματική τάξη.
Συνέντευξη στον Νικόλα Ταμπακόπουλο
Κύριε Ντελή, οι πρόδρομοι δείκτες δείχνουν αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης και αυξημένα τουριστικά έσοδα. Πώς επηρεάζεται ο ρυθμός ανάπτυξης και τι αναμένεται για το μέλλον;
Αναμένουμε να υπάρξει σοβαρή ανάκαμψη, καθώς πρώτον ο τουρισμός πήγε καλύτερα από ότι περιμέναμε και δεύτερον θα προκύψουν τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα οποία απ’ ότι παρατηρούμε, με την παρούσα κυβέρνηση, υπάρχει μια αποτελεσματικότητα στη διαχείριση των κονδυλίων. Αρκετά καλύτερη από αυτό που υπήρξε τα προηγούμενα χρόνια. Από μόνα τους αυτά τα στοιχεία δείχνουν πως θα οδηγήσουν σε μία ανάπτυξη πάνω από 5-6% τα επόμενα δύο χρόνια. Αυτή είναι η εκτίμησή μου, αλλά για να έχουμε ακριβή εικόνα πρέπει να αναμένουμε τα επίσημα στοιχεία για τον τουρισμό και για την κατανάλωση.
Σε ποια κατεύθυνση πρέπει να κινηθεί η κυβέρνηση προκειμένου να καταγράψουμε σταθερούς και βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης;
Είμαι ενήμερος για την έκθεση Πισσαρίδη. Πρόκειται για ένα σχέδιο πρωτοφανές για τα ελληνικά δεδομένα, στο οποίο εργαστήκαμε μια σειρά από καταξιωμένους οικονομολόγους διεθνώς. Θα πρέπει όλα αυτά που προβλέπονται στην έκθεση Πισσαρίδη, σε όλους τους τομείς, να υλοποιηθούν. Ξεκινώντας από την δημόσια διοίκηση και περνώντας στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, όπου η μεταρρύθμιση που προωθείται δεν είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Άλλοι τομείς όπως η υγεία και η δικαιοσύνη για τη γρήγορη απονομή της, παρατηρώ πως δεν έχουν γίνει βήματα γρήγορα και αποφασιστικά βήματα. Σε άλλους τομείς όπως η δημόσια διοίκηση και η διακυβέρνηση υπάρχει καλύτερη εικόνα. Ένας κλάδος που δεν έχει γίνει τίποτα είναι η αγροτική οικονομίας. Πρέπει να επιταχυνθεί το μεταρρυθμιστικό έργο και ως τεχνοκράτες αναμένουμε να δούμε όσα προβλέπονται στην έκθεση Πισσαρίδη να εφαρμοστούν στην πράξη.
Περνώντας στο χρέος, υπάρχουν δύο τάσεις στην ΕΕ. Η μία να συνδεθεί με το ύψους του ως ποσοστό του ΑΕΠ και η άλλη ως προς τη βιωσιμότητά του. Ποια θεωρείτε πως θα επικρατήσει; Πρέπει να μας φοβίζει το διογκωμένο χρέος;
Υπάρχουν πολλές τάσεις στην ΕΕ και αυτό είναι το δυστύχημα από συστάσεώς της. Το βασικό ζητούμενο είναι πως αν η ΕΕ δεν αποφασίσει κάποια στιγμή ότι ένα κομμάτι του χρέους που προέκυψε από τον κορονοϊό να διαγραφεί, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλες τις χώρες, τότε όλοι θα σέρνονται πίσω από τις υπόλοιπες χώρες. Δεν γίνεται λόγος για μια άμεση διαγραφή. Θα μπορούσε το χρέος να αποπληθωριστεί. Προς αυτή την κατεύθυνση υπάρχει μια κίνηση από την ΕΚΤ, η οποία αποτελεί τον πιο σοβαρό ευρωπαϊκό θεσμό, σύμφωνα με την οποία θα μείνει ανοιχτή η στρόφιγγα της ρευστότητας. Αυτό είναι πολύ καλό για τις χώρες της ΕΕ, γιατί δημιουργώντας πληθωρισμό, πληθωρίζεται το χρέος και το κάνει να εμφανίζεται μακροπρόθεσμα μικρότερο.
Ένας άλλος τρόπος που θα μπορούσε να υιοθετηθεί είναι μέσω της μη επιστροφής κάποιου μέρους των δανείων που αποτελούν το πακέτο στήριξης. Να πει δηλαδή η ΕΕ, πως είτε τα τοκίζω με αρνητικό επιτόκιο, είτε δεν αναμένω είσπραξη μέρος των δανείων. Σε κάθε περίπτωση αν δεν συμβεί τίποτα από αυτά, πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όχι μόνο του Νότου θα αντιμετωπίσουν σημαντικά προβλήματα για τη χρηματοδότηση των οικονομιών τους.
Άρα εκεί είναι το στοίχημα της ΕΕ, να διαγραφεί μέρος των χρειών με έμμεσο τρόπο.
Τέλος, είστε ικανοποιημένο από τα αντανακλαστικά της ΕΕ στη στήριξη των οικονομιών για να αντιμετωπίσουν την πανδημία;
Η ΕΕ είναι πάντα πιο αργή από τις φεντεραλιστικές οικονομίες. Αυτό είναι δεδομένα και είναι κάτι που θα συνεχιστεί στο μέλλον, καθώς θα πρέπει να συνεννοηθούν πολλοί φορείς. Ακόμη και όργανα που έχουν άμεση σχέση με την πανδημία, είναι πολύ πιο αργά από τον FDA ή από άλλους φορείς του Ηνωμένου Βασιλείου. Στο κομμάτι στήριξης των οικονομιών έχει ήδη καθυστερήσει. Είμαστε ήδη στο δεύτερο χρόνο της πανδημικής κρίσης και πιστεύουμε πως η πανδημία θα διαρκέσει έναν ακόμη χρόνο, και τώρα…βλέπουμε στήριξη της ΕΕ. Σε πλήρη αντιδιαστολή βρίσκεται η παροχή ρευστότητα από την ΕΚΤ, η οποία λειτούργησε πολύ γρήγορα.
Αυτό που θα ήθελα να καταθέσω και πιστεύω πως είναι πολύ σημαντικό είναι πως αν και έχουμε στήριξη από την ΕΚΤ, συμβαίνει το εξής παράδοξο. Ναι μεν υπάρχει άπλετη ρευστότητα στις οικονομίες, αλλά αυτή κατανέμεται στο χρηματοπιστωτικό κλάδο και στις τράπεζες. Αυξάνονται οι τιμές των μετοχών, αλλά δεν κατανέμεται στη μεσαία τάξη και στα χαμηλότερα εισοδήματος. Έτσι λοιπόν, μαζί με την κρίση που συνεπάγεται η πανδημία ,αυξάνονται οι ανισότητες. Αυτό το γεγονός, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, οι οικονομίες θα το βρουν μπροστά τους.
