Του Γιώργου Φιντικάκη
Τίτλους τέλους για τις "πράσινες" εγγυημένες ταρίφες μέσω των οποίων αμείβονταν για μία και πλέον δεκαετία οι παραγωγοί των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), βάζει και επίσημα το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που κατατέθηκε χθες στη Βουλή
Το νομοσχέδιο που ψηφίζεται αύριο με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, καθώς αποτελεί μια από τις καθυστερημένες μνημονιακές δεσμεύσεις, φιλοδοξεί να ξεπαγώσει "πράσινες" ενεργειακές επενδύσεις πολλών εκατομμυρίων, αλλάζοντας σχεδόν όλα όσα ίσχυαν στο χώρο από τα μέσα του 2000 έως σήμερα.
- Αφενός καταργεί το καθιερωμένο εδώ και χρόνια μοντέλο στήριξης των ΑΠΕ που βασιζόταν σε σταθερές εγγυημένες ταρίφες, ανάλογα με την τεχνολογία, (feed in tariff), και οι οποίες είχαν πολλές φορές κατηγορηθεί ως υπεύθυνες για μεγάλες επιβαρύνσεις των καταναλωτών μέσω των χρεώσεων του ΕΤΜΕΑΡ.
- Αφετέρου, αντικαθιστά το παραπάνω μοντέλο, κατ'' επιταγή και των κατευθυντήριων γραμμών της Ε.Ε., με έναν πιο "εκλογικευμένο" μηχανισμό, που συνδέεται με τις αυξομειώσεις των τιμών στα ενεργειακά καύσιμα, τα οποία και προσδιορίζουν ως ένα βαθμό την αγορά χονδρικής στον ηλεκτρισμό.
Ειδικότερα, καθιερώνεται ανά τεχνολογία ΑΠΕ, μια ανώτατη τιμή διαφορικών προσαυξήσεων feed in premium (σ.σ.: προσδιορίζεται από την τρέχουσα Οριακή Τιμή της αγοράς συν ένα "μπόνους"), η οποία στη συνέχεια θα περιορίζεται όσο το δυνατόν, μέσω μειοδοτικών διαγωνισμών. Δηλαδή, από τις εκπτώσεις που θα προσφέρουν επί της ανώτατης ανά τεχνολογία καυσίμου, τιμής, οι συμμετέχοντες επενδυτές στους μειοδοτικούς αυτούς διαγωνισμούς, θα κρίνονται και τα έργα που θα προχωρήσουν.
Aνώτατο IRR στο 10%
Κλειδί του νέου τρόπου υπολογισμού αποπληρωμής των ΑΠΕ είναι ο καθορισμός της ανώτατης τιμής του feed-in-premium, που στηρίζεται σε ένα εύλογο IRR κάθε επένδυσης, και το οποίο κυμαίνεται μεταξύ 7%-10%, (όπως φαίνεται και στο σχετικό πίνακα).
Βάσει αυτής της παραδοχής, η ανώτατη τιμή που προβλέπει το νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ είναι για τα αιολικά 98 ευρώ η μεγαβατώρα, για τα μικρά υδροηλεκτρικά 100 ευρώ η μεγαβατώρα και για τη βιομάζα τα 193 ευρώ η μεγαβατώρα.
Στόχος όλων των παραπάνω είναι αφενός να προσαρμοσθεί το ελληνικό μοντέλο στα ευρωπαϊκά ισχύοντα, αφετέρου να αποφευχθούν τα φαινόμενα του παρελθόντος, όπου υπερκορεσμένα δίκτυα δεν μπορούσαν να σηκώσουν άλλα πράσινα μεγαβάτ, κ.ο.κ.
Επιβάρυνση για προμηθευτές-ΔΕΗ
Το δεύτερο ζήτημα που ρυθμίζει το νομοσχέδιο αφορά ένα χρονίζων πρόβλημα, με παράπλευρες συνέπειες σε όλη την αγορά ηλεκτρισμού, το έλλειμμα του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ.
Εδώ η βασική αλλαγή είναι ανάληψη μέρους του βάρους από τους προμηθευτές ρεύματος, γεγονός που αναμένεται να εγείρει νέες αντιδράσεις από τη ΔΕΗ.
Στο εξής, η αποπληρωμή του ελλείμματος του λογαριασμού ΑΠΕ μέχρι και το τέλος του 2017, θα γίνεται μέσω ενός τέλους που θα καταβάλουν οι προμηθευτές. Συγκεκριμένα, οι προμηθευτές θα καταβάλουν υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού αποζημίωση για την εκάστοτε διαφορά μεταξύ της οριακής τιμής στη χονδρική αγορά και της Οριακής Τιμής Συστήματος, όπως αυτή θα διαμορφωνόταν αν δεν εισέρχονταν οι ΑΠΕ στο Σύστημα. Το σκεπτικό της διάταξης είναι ότι οι προμηθευτές πρέπει να "επιστρέψουν" ένα μέρος του οφέλους που έχουν από τη μείωση της τιμής του ρεύματος στη χονδρεμπορική αγορά, λόγω των μαζικών πλέον ποσοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας που εγχέεται όλο και περισσότερο στο σύστημα.
Στην επιβολή του τέλους είχε αντιταχθεί σθεναρά η ΔΕΗ, με το επιχείρημα ότι αντιμετωπίζει σοβαρό ταμειακό πρόβλημα ρευστότητας, λόγω των πολλών ανεξόφλητων οφειλών που έχει.
Ακριβώς λοιπόν για να μην φορτωθεί με υπέρμετρα βάρη η ΔΕΗ, το νομοσχέδιο, έχει συμπεριλάβει μια ευνοϊκή για την ίδια, διάταξη. Προβλέπει ότι η αποζημίωση αυτή θα καταβληθεί σταδιακά και σε βάθος τριετίας, έως το 2018, ρύθμιση που "κουμπώνει" με την αναμενόμενη μείωση μεριδίου της επιχείρησης στην αγορά λιανικής, όπως προκύπτει από τις μνημονιακές δεσμεύσεις της χώρας (από 90% σήμερα σε κάτω του 50% ως το 2019). Σαν αποτέλεσμα, τα βάρη θα είναι μικρότερα για τη ΔΕΗ και μεγαλύτερα για τους εναλλακτικούς προμηθευτές, όχι όμως σε βαθμό που, σύμφωνα τουλάχιστον με τις εκτιμήσεις της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ, θα αποτελέσουν τροχοπέδη για τη περαιτέρω μείωση των τιμών στη λιανική.
Έτσι, η επίμαχη αποζημίωση που θα καταβάλουν οι προμηθευτές στον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ "σπάει" ως εξής: Για το 2016, θα αφορά το 50% του σχετικού ποσού (το ύψος του οποίου μένει να καθοριστεί), για το 2017 το 75% και για το 2018 το 100%. Βεβαίως και σε αυτή την περίπτωση ο "λογαριασμός" για τη ΔΕΗ παραμένει "τσουχτερός", καθώς θα υποχρεωθεί να πληρώσει για τη φετινή χρονιά περισσότερα από 150 εκατ. ευρώ.
Προσδοκίες για ξεπάγωμα επενδύσεων
Το νέο μοντέλο στήριξης των ΑΠΕ, δημιουργεί προσδοκίες ότι θα ξεπαγώσουν οι επενδύσεις στην αγορά της πράσινης ενέργειας.
Εδώ και πολλούς μήνες, ελάχιστα πράγματα κινούνται στην αγορά, όχι μόνο λόγω της περιρρέουσας κατάστασης στην οικονομία, και του παγώματος των τραπεζικών χρηματοδοτήσεων, αλλά και επειδή το προηγούμενο καθεστώς για την υπογραφή συμβάσεων και τον καθορισμό αμοιβής της πράσινης ενέργειας είχε λήξει, δίχως στο μεταξύ να έχει προετοιμαστεί και εγκριθεί από την ΕΕ ο μηχανισμός που θα το διαδεχθεί. Με άλλα λόγια, προέκυψε ένα νεκρό χρονικό διάστημα κατά το οποίο ακόμη και εάν μια εταιρεία ήθελε να επενδύσει, δεν μπορούσε.
Εδώ και καιρό, οι πληροφορίες μιλούν για ώριμα από το παρελθόν έργα, ύψους 200 έως 300 MW, τα οποία θα μπορούσαν να ξεκινήσουν άμεσα, εφόσον ψηφισθεί το νέο νομοθετικό πλαίσιο, και φυσικά δεν υπάρξουν προσεχώς νέες αρνητικές εκπλήξεις για την ελληνική οικονομία, καθώς επίσης σενάρια πολιτικής αστάθειας.
