Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Είναι εφικτό να ρυθμιστούν - και να αρχίσουν να εξυπηρετούνται ομαλά -δάνεια ύψους 75 δισ. ευρώ μέσα στα επόμενα χρόνια; Αυτό είναι το τιτάνιο έργο που καλούνται να φέρουν εις πέρας οι ελληνικές τράπεζες, καθώς αρμοδίως εκτιμάται ότι για να είναι βιώσιμο το ποσοστό των «κόκκινων» δανείων, θα πρέπει να υποχωρήσει από άνω του 40% σήμερα, στο επίπεδο του 10%-15%.
Πόσος χρόνος θα χρειαστεί; Τι θα δούμε μέσα στους επόμενους μήνες; Ισχύουν όλα αυτά που ακούγονται για την εμπλοκή ξένων funds και ποια στάση θα κρατήσουν οι «διαχειριστές» των «κόκκινων» δανείων απέναντι σε ιδιοκτήτες ακινήτων και επιχειρήσεις;
Στα συγκεκριμένα ερωτήματα απαντά στο liberal.gr επικεφαλής τράπεζας, συνιστώντας παράλληλα ψυχραιμία καθώς όπως τονίζει η διαδικασία έχει ήδη ξεκινήσει όμως τα πιο κρίσιμα στάδια είναι τα επόμενα και γι' αυτό το λόγο «δεν θα πρέπει να περιμένουμε... θαύματα μέσα στο 2016».
Δεν γίνονται όλα… αύριο
Τουλάχιστον μια πενταετία αποτελεσματικής διαχείρισης θα χρειαστούν οι τράπεζες για να μειώσουν τον όγκο των κόκκινων δανείων σε βιώσιμο επίπεδο, δηλαδή σε ποσοστό της τάξης του 10%-15%. Υπό την προϋπόθεση, πάντα, ότι θα «βοηθήσει» και η οικονομία, μπαίνοντας επιτέλους σε σταθερή τροχιά ανάκαμψης.
Με δεδομένο δε, ότι συνολικά στο σύστημα, τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPE) σήμερα διαμορφώνονται περί τα 107 δισ. ευρώ θα πρέπει να «αναβιώσουν» δάνεια άνω των 75 δισ. ευρώ για να φτάσουμε στο σημείο αυτό. Μπορεί το συγκεκριμένο ποσό να ακούγεται απίστευτα υψηλό, όμως δείχνει το μέγεθος του προβλήματος.
«Χρειάζεται ένας συνδυασμός σωστής διαχείρισης και ενίσχυσης της ψυχολογίας στην αγορά για να πούμε ότι τα δάνεια που θα ρυθμίσουμε θα εξυπηρετηθούν χωρίς προβλήματα», προσθέτει ο τραπεζίτης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό που θα δούμε μέσα στους επόμενους μήνες δεν είναι τίποτα άλλο από την επιτάχυνση μίας διαδικασίας που έχει ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια και έχει φέρει ήδη κάποια αποτελέσματα.
«Πρόκειται για μία διαδικασία μακροχρόνια που δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποδώσει τα επιθυμητά αποτελέσματα μέσα σε λίγους μήνες ή σε 2-3 χρόνια. Πάντως ο κόσμος δεν θα πρέπει να ανησυχεί και να φοβάται αλλά να έρθει σε συνεννόηση με τις τράπεζες», προσθέτει.
Είναι εντυπωσιακή επίσης η εκτίμηση ότι ακόμη και 50 δισ. ευρώ δανείων να επιστρέψουν τα επόμενα χρόνια σε συνθήκες ομαλής εξυπηρέτησης, δεν είναι αρκετή συνθήκη για να θεωρηθεί βιώσιμο το επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Ο διττός ρόλος των distressed funds
Σε ότι αφορά την πολυσυζητημένη εμπλοκή των distressed funds, οι τράπεζες δεν εμφανίζονται διατεθειμένες να προχωρήσουν σε μαζικές πωλήσεις χαρτοφυλακίων.
Ο νέος νόμος που επιτρέπει την πώληση δανείων σε ξένα funds και τη διαχείρισή τους από μη πιστωτικά ιδρύματα αλλάζει τα δεδομένα, ωστόσο είναι πολύ πιθανό να μην δούμε τελικά ακραίες καταστάσεις. Πληροφορίες του liberal.gr, αναφέρουν ότι ο συγκεκριμένος νόμος επιβλήθηκε από τους δανειστές έτσι ώστε να υπάρχει ένας θεσμοθετημένος μοχλός πίεσης που θα συμβάλλει στον εντοπισμό των στρατηγικών κακοπληρωτών.
Τα πιστωτικά ιδρύματα είναι πολύ πιθανό να έχουν όφελος από την πώληση κάποιων επιχειρηματικών δανείων στα εξειδικευμένα funds, όμως «η αντίληψη ότι οι τράπεζες θέλουν να 'ξεφορτωθούν' μεγάλο όγκο δανείων δεν ισχύει», εξηγεί ο επικεφαλής τράπεζας.
«Όλες οι εξελίξεις των επόμενων μηνών, όπως η επαναφορά του waiver, η ολοκλήρωση της αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος, η συμμετοχή της Ελλάδας στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ και η σταδιακή άρση των capital controls είναι κρίσιμες και ελπίζουμε όλοι να ανεβάσουν την ψυχολογία στην αγορά. Γιατί μόνο τότε θα μπορούμε να πούμε ότι ξεφεύγουμε από το τέλμα. Σήμερα, υπάρχουν κεφάλαια και επιχειρηματικά πλάνα όμως δεν υπάρχει διάθεση, καθώς τίποτα δεν έχει ξεκαθαρίσει. Η αγορά χρειάζεται τόνωση και αυτή θα έρθει μόνο μέσα από θετικές ειδήσεις”, συμπληρώνει.
«Κόκκινα» και… πολύ κόκκινα δάνεια
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς, δάνεια της τάξης των 30 δισ. ευρώ έχουν ρυθμιστεί τα τελευταία χρόνια και πολλά από αυτά κινδύνευσαν να επιστρέψουν... στο κόκκινο μέσα στο 2015 και κυρίως μετά την επιβολή των capital controls. Υπάρχει, επίσης, ένα μικρότερο ποσοστό που συγκαταλέγεται στα προβληματικά δάνεια, για τα οποία θα προτιμηθούν πιο επιθετικές λύσεις, καθώς είναι οι περιπτώσεις που δύσκολα μπορούν να αναβιώσουν. Ήδη έχουν γίνει οι απαραίτητοι υπολογισμοί για τα κεφάλαια χρειάζονται για να «καλυφθούν» οι διαγραφές δανείων.
Οι στρατηγικοί κακοπληρωτές θα είναι οι πρώτοι που θα δεχτούν ισχυρές πιέσεις έτσι ώστε να… φύγουν τα δάνειά τους από το κόκκινο. Υπολογίζεται ότι αν γίνει σωστή διαχείριση των «κατά συνείδηση κακοπληρωτών», τότε το σύστημα μπορεί να «κερδίσει» έως και 20 δισ. ευρώ. Ακόμη και τα μισά από τα αυτά να επιστρέψουν σε καθεστώς ομαλής εξυπηρέτησης μέσα στην επόμενη διετία, εκτιμάται ότι θα έχει γίνει ένα πολύ ουσιαστικό βήμα για την εξομάλυνση του φαινομένου.
Αυτό που επιδιώκουν οι τράπεζες είναι η χρηστή διαχείριση των δανείων έτσι ώστε να έχουν αυξημένες πιθανότητες να εξυπηρετηθούν. Όμως και αυτό εξαρτάται από την ψυχολογία που θα επικρατήσει το επόμενο διάστημα στην αγορά και τις θετικές ειδήσεις που θα δουν το φως της δημοσιότητας.
Τέλος, η ανάκτηση δανείων θα έχει τεράστιο κεφαλαιακό όφελος για τις τράπεζες καθώς η μείωση των δεξαμενών των προβλέψεων θα έχει ως αποτέλεσμα την περαιτέρω ενίσχυση των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας.
