Η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την υποβολή αιτήσεων από τους καταπατητές δημοσίων εκτάσεων που πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου για την εξαγορά αυτών των εκτάσεων αναμένεται να ανοίξει αμέσως μετά τις ευρωεκλογές. Αλλαγές στο υφιστάμενο πλαίσιο επήλθαν από την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών για την επιτάχυνση των διαδικασιών εξαγοράς των 89.928 καταπατημένων εκτάσεων. Προβλέπουν (σ.σ οι αλλαγές), πρόσθετα μπόνους για τους κατόχους ακινήτων που βρίσκονται σε δικαστική διαμάχη με το δημόσιο, κατάργηση της προϋπόθεσης ύπαρξης κτίσματος και έξτρα πίστωση χρόνου για τις περιπτώσεις με ελλιπή δικαιολογητικά.
Δυνατότητα εξαγοράς έχουν όσοι κατέχουν καταπατημένα κτήματα ή κτίσματα για πάνω από 30 έτη αλλά με ειδικούς περιορισμούς ενώ το ύψος του τιμήματος καθορίζεται με βάση την αντικειμενική τιμή ενώ μειώνεται έως και 80% ανάλογα με το χρόνο κατοχής, την «κοινωνική ταυτότητα», το ύψος του εισοδήματος και το είδος του ακινήτου. Η εξόφληση μπορεί να γίνει σε έως 60 μηνιαίες δόσεις με ελάχιστο ποσό τα 100 ευρώ.
Αναλυτικότερα οι δικαιούχοι, οι διαδικασίες το ύψος του τιμήματος πληρωμής και ο τρόπος πληρωμής είναι οι ακόλουθες:
- Εξαγορά ακινήτων του Δημοσίου μπορεί να γίνει εφόσον ο ιδιώτης έχει στην κατοχή του το ακίνητο τουλάχιστον για 30 χρόνια η αν υπάρχουν τίτλοι αγοράς ή ιδιοκτησίας και κτίσματα προ του 1992. Επίσης με κατοχή τουλάχιστον 40 χρόνια εφόσον υπάρχει κτίσμα (που αποτελεί και μοναδική κατοικία ή εμπορική εκμετάλλευση –πχ βιοτεχνία- του ιδιώτη) πριν από το 1982. Ο ιδιώτης μπορεί να αποκτήσει τίτλους ιδιοκτησίας μέχρι ένα άρτιο οικόπεδο (για εντός σχεδίου) ή 10 στρέμματα γης (για εκτός σχεδίου). Προβλέπονται και περιπτώσεις που οι ιδιώτες θα μπορούν να λάβουν και ακόμα μεγαλύτερες εκτάσεις (πχ 20 στρέμματα ή τυχόν μικρό υπόλοιπο που απομένει ανεκμετάλλευτο). Μπορούν να εξαγοράσουν όμως και ακίνητα που περιλαμβάνουν (όχι παραπάνω όμως από το 20% της συνολικής επιφάνειας) εκτάσεις χαρακτηρισμένες ως δασικές ή natura, υπογράφοντας ταυτόχρονα και ρήτρα προστασίας τους. Αν επιχειρήσουν να κτίσουν ή παρέμβουν στις ευαίσθητες αυτές εκτάσεις, τότε η εξαγορά ακυρώνεται και αποβάλλονται από το ακίνητο. Από την εξαγορά εξαιρούνται από τη ρύθμιση δάση, αρχαιολογικοί χώροι, αιγιαλοί-παραλίες ή παρόχθιες και παραποτάμιες περιοχές που έχουν περιέλθει στην ΕΤΑΔ- Υπερταμείο. Εξαιρέσεις μπορεί να υπάρξουν και μετά από υπόδειξη φορέων υπουργείων, για λόγους εθνικής ή δημόσιας ασφάλειας κλπ. Η υπόδειξη εξαιρέσεων μπορεί να διαρκέσει έως και 6 μήνες από την έναρξη του νόμου.
- Ως τίμημα εξαγοράς ορίζεται η αντικειμενική αξία του ακινήτου μετά των κτισμάτων του. Εξοφλείται είτε εφάπαξ με έκπτωση 10%, ή τμηματικά σε έως 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις, με ελάχιστο ποσόν τα 100 ευρώ μηνιαίως. Σε περίπτωση που ο ιδιώτης εγγραφεί ήδη ως ιδιοκτήτης στο Κτηματολόγιο η έκπτωση ανέρχεται στο 50%. Για κατοχή πάνω από τα τουλάχιστον 30 ή 40 χρόνια μείωση κατά 1% ανά έτος ενώ για ευάλωτα νοικοκυριά και πολύτεκνους παρέχεται πρόσθετη έκπτωση 15%-20%
- Αν το τίμημα εξαγοράς δεν εξοφληθεί εφάπαξ η δεν καταβληθεί η πρώτη δόση δεν εκδίδεται απόφαση εξαγοράς και η υπόθεση τίθεται στο αρχείο, ενώ αν ο αιτών δεν διατηρήσει την κύρια και μοναδική του κατοικία ή την άσκηση της δραστηριότητας για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 5 ετών από την έκδοση της απόφασης εξαγοράς, τότε επέρχεται η αυτοδίκαιη λήξη ισχύος.
