Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Τα ζόρια ή διαφορετικά ο Γολγοθάς για εκατομμύρια φορολογούμενους ξεκίνησαν νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά.
Το ηλεκτρονικό σύστημα για την υποβολή των δηλώσεων άνοιξε και ως εκ τούτου 6 εκατ. φορολογούμενοι θα πρέπει μέχρι τις 15 Ιουλίου να υποβάλλουν τη φορολογική τους δήλωση μέσω της ηλεκτρονικής διεύθυνσης aade.gr (με τους ίδιους κωδικούς που διαθέτουν).
Σε σχέση με το προηγούμενο έτος οι φορολογούμενοι θα κληθούν να πληρώσουν επιπλέον φόρους και συγκεκριμένα ο φόρος εισοδήματος για τα νοικοκυριά θα φθάσει τα 9,2 δισ. ευρώ αυξημένα κατά 1,2 δισ. ευρώ σε σχέση με το προηγούμενου έτους.
Συγκεκριμένα, οι περισσότεροι μισθωτοί και συνταξιούχοι αμέσως μετά την υποβολή της φορολογικής τους δήλωσης θα διαπιστώσουν στο εκκαθαριστικό σημείωμα ότι έχει αυξηθεί ο φόρος εισοδήματος και η ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Και αυτό γιατί η εκκαθάριση θα γίνει με τα νέα «κουρεμένα» αφορολόγητα όρια και τις νέες κλίμακες για το σύνολο των αποδοχών του έτους 2016. Φέτος η μηνιαία παρακράτηση φόρου υπολογίστηκε κατά τους πρώτους πέντε μήνες του έτους (από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάιο) με το έμμεσο αφορολόγητο όριο των 9.550 ευρώ και τις πιο ευνοϊκές κλίμακες ενώ κατά τους επόμενους επτά μήνες, από τον Ιούνιο μέχρι τον Δεκέμβριο η παρακράτηση φόρου υπολογίστηκε με βάση τα μειωμένα αφορολόγητα όρια και τις νέες φορολογικές κλίμακες. Όμως η τελική εκκαθάριση του φόρου εισοδήματος θα γίνει αμέσως μετά την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων το 2017 με τις νέες κλίμακες επί του συνόλου των αποδοχών και για τους 12 μήνες του τρέχοντος έτους. Έτσι, οι περισσότεροι μισθωτοί και συνταξιούχοι, με τα νέα εκκαθαριστικά σημειώματα θα κληθούν να καταβάλουν πρόσθετους φόρους που θα αντιστοιχούν στις πρόσθετες διαφορές μεταξύ των ποσών των φόρων που προκύπτουν βάσει των παλαιών και των νέων κλιμάκων, για τους 5 πρώτους μήνες του 2016.
Για όσους προκύψει φόρος, η πρώτη δόση του φόρου θα καταβληθεί μέχρι τις 31 Ιουλίου, η δεύτερη μέχρι τις 29 Σεπτεμβρίου και η τρίτη έως τις 30 Νοεμβρίου, όπως προκύπτει από την απόφαση του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γ. Πιτσιλή.
Σημειώνεται ότι οι μισθωτοί που δεν εισέπραξαν δεδουλευμένες αποδοχές του έτους 2016, λόγω οικονομικής αδυναμίας του εργοδότη τους, ακόμα και αν δεν έχει γίνει επίσχεση εργασίας ή πτώχευση, και στους οποίους χορηγείται βεβαίωση αποδοχών στην οποία οι ανωτέρω ανείσπρακτες δεδουλευμένες αποδοχές αναγράφονται σε διακεκριμένη σειρά, θα υποβάλουν δήλωση φόρου εισοδήματος χωρίς να δηλώσουν τις ανείσπρακτες αυτές δεδουλευμένες αποδοχές
Το νέο έντυπο Ε1
- Στις σημαντικότερες συμπεριλαμβάνονται αυτές που αφορούν ζευγάρια τα οποία έχουν διαφορετική φορολογική έδρα. Στις περιπτώσεις αυτές η εκκαθάριση των εισοδημάτων τους θα γίνει ξεχωριστά για τον καθένα δηλαδή, θα εκδοθεί διαφορετικό εκκαθαριστικό σημείωμα για τον υπόχρεο και την σύζυγο.
- Συνενώθηκαν η διεύθυνση κατοικίας με τη διεύθυνση επαγγέλματος και υπάρχει πλέον μία φόρμα.
- Νέος κωδικός 320: Συμπληρώνεται στην περίπτωση που η σύζυγος ή το μέρος συμφώνου συμβίωσης είναι φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής.
- Νέος κωδικός 021-022: Συμπληρώνεται από όσους ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και είναι ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ.
- Νέος κωδικός 037-038: Συμπληρώνεται από τους κατ' επάγγελμα αγρότες.
- Νέος κωδικός 011-012: Αφορά βουλευτές και ευρωβουλευτές που διαθέτουν ποσά της αποζημίωσης ή των συντάξεων στα κόμματα ή σε συνασπισμούς κομμάτων.
- Καταργήθηκε ο κωδικός 007-008: Τον συμπλήρωναν όσοι κατοικούν μόνιμα σε νησί με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους, καθώς καταργήθηκαν οι φορολογικές εκπτώσεις που είχαν.
- Καταργήθηκε ο κωδικός 011-012: Αφορούσε όσους επιβαρύνονταν με ειδική εισφορά αλληλεγγύης 8% επί του συνολικού εισοδήματος (Πρόεδρος της Δημοκρατίας, βουλευτές, υπουργοί, γενικοί γραμματείς).
- Νέος κωδικός 395-396: Δηλώνεται το ασφάλισμα ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων που καταβάλλονται από αλλοδαπούς φορείς χωρίς μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα.
- Κωδικός 111-112: Στον κωδικό αυτόν, οι φορολογούμενοι θα συμπληρώσουν το ακαθάριστο εισόδημα από υπεκμίσθωση ακινήτων.
- Νέος κωδικός 115-116: Θα συμπληρωθεί από τους φορολογούμενους που το 2016 απέκτησαν εισόδημα από υπεκμίσθωση γαιών.
- Κωδικός 661-662: Ο κωδικός αυτός αφορά όσους εισέπραξαν επιδόματα ανεργίας.
- Νέος κωδικός 421-422: Στον κωδικό αυτόν θα συμπληρωθούν τα ενοίκια που καταβάλλονται σε ιερές μονές Αγίου Ορους.
- Νέος κωδικός 055-056: Ο κωδικός αυτός αφορά όσους χρηματοδότησαν το 2016 πολιτικό κόμμα ή συνασπισμό.
- Νέος κωδικός 057-058: Θα συμπληρωθεί από όσους έχουν χρηματοδοτήσει υποψήφιο ή/και αιρετό αντιπρόσωπο της Βουλής των Ελλήνων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στην περίπτωση αυτή, η ιδιωτική χρηματοδότηση μέχρι του ποσού των 5.000 ευρώ εκπίπτει εξ ολοκλήρου από το εισόδημα του φορολογουμένου.
Τι πρέπει να προσέξουν οι φορολογούμενοι
- Σύζυγοι: Οι σύζυγοι, υποχρεούνται να υποβάλουν κοινή δήλωση για τα εισοδήματα τους εφόσον υφίσταται έγγαμη σχέση κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης. Υπόχρεος υποβολής δήλωσης είναι ο σύζυγος και για τα εισοδήματα της συζύγου του. Ειδικότερα, οι σύζυγοι υποβάλλουν χωριστή φορολογική δήλωση, ο καθένας για τα εισοδήματα του, εφόσον έχει διακοπεί η έγγαμη συμβίωση κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης ή ο ένας από τους δύο συζύγους είναι σε κατάσταση πτώχευσης ή έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση. Το βάρος της απόδειξης για τη διακοπή φέρει ο φορολογούμενος. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η ενημέρωση του Τμήματος Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της αρμόδιας Δ.Ο.Υ με τις παραπάνω μεταβολές.
- Σύμφωνο συμβίωσης: Τα φυσικά πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, στην περίπτωση που ενημερώσουν το Τμήμα Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της αρμόδιας ΔΟΥ με δήλωση μεταβολής, δύνανται να υποβάλουν κοινή δήλωση για τα εισοδήματά τους. Στην περίπτωση αυτή έχουν την ίδια φορολογική αντιμετώπιση με τους έγγαμους και υπόχρεος υποβολής δήλωσης είναι εκείνο το μέρος του συμφώνου συμβίωσης το οποίο κατά την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος δηλώνεται ως υπόχρεος και για τα εισοδήματα του άλλου μέρους του συμφώνου συμβίωσης.
- Δηλώσεις αποβιωσάντων: Οι δηλώσεις των αποβιωσάντων υποβάλλονται αποκλειστικά σε χειρόγραφη μορφή στην αρμόδια ΔΟΥ εμπρόθεσμα έως 31/12/2017.
- Ε3 για ανήλικο τέκνο: Σε περίπτωση υποβολής εντύπου Ε3 για ανήλικο τέκνο, του οποίου τα εισοδήματα φορολογούνται στο όνομα του γονέα που ασκεί την γονική μέριμνα, η δήλωση του γονέα με το Ε3 του ανήλικου τέκνου θα υποβάλλεται σε χειρόγραφη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ..
- Ηλεκτρονική υποβολή εντύπων: Κατά την υποβολή της δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου, θα πρέπει πρώτα να καταχωρούνται τα έντυπα Ε2 και Ε3, όταν απαιτούνται και κατόπιν η δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων (Ε1). Η σειρά καταχώρησης των συνυποβαλλόμενων Εντύπων Ε2 και Ε3 επιλέγεται από το φορολογούμενο.
- ΑΜΚΑ: Αναγράφεται υποχρεωτικά ο ΑΜΚΑ του υπόχρεου και της συζύγου, με εξαίρεση τις περιπτώσεις που δεν υποχρεούνται σε απόκτηση Α.Μ.Κ.Α. Εξαιρούνται και οι υπόχρεοι, οι οποίοι, για λόγους που άπτονται ευαίσθητων προσωπικών τους δεδομένων, δεν επιθυμούν να αποκτήσουν Α.Μ.Κ.Α., ούτε για τους ίδιους, ούτε για τα εξαρτώμενα μέλη τους, καθώς και οι υπάλληλοι της Τράπεζας Εμπορίου και Ανάπτυξης Ευξείνου Πόντου.
- ΑΦΜ: Η αναγραφή του ΑΦΜ είναι υποχρεωτική μόνο για τα εξαρτώμενα μέλη άνω των 18 ετών, ενώ για τα εξαρτώμενα τέκνα κάτω των 18 ετών είναι προαιρετική.
- Εξαρτώμενα τέκνα: Θεωρείται ότι βαρύνουν τον φορολογούμενο εφόσον συνοικούν με αυτόν και το ετήσιο φορολογητέο εισόδημα τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 3.000 ευρώ ή το ποσό των 6.000 ευρώ αν αυτά παρουσιάζουν αναπηρία 67% και άνω.
- Εισοδήματα: Είναι υποχρεωτική η αναγραφή όλων των εισοδημάτων των υπόχρεων, ανεξάρτητα από τον τρόπο φορολόγησης τους, καθώς και των απαλλασσόμενων από το φόρο εισοδημάτων. Για τα αυτοτελώς ή με ειδικό τρόπο φορολογούμενα εισοδήματα αναγράφεται και ο παρακρατηθείς ή αποδοθείς κατά περίπτωση φόρος. Για ορισμένες κατηγορίες εισοδημάτων (όπως από μισθωτές υπηρεσίες, συντάξεις κ.λπ.) τα ποσά είναι προσυμπληρωμένα όπως και οι παρακρατηθέντες φόροι στους αντίστοιχους κωδικούς των πινάκων της δήλωσης. Προσυμπληρωμένα είναι και άλλα στοιχεία της δήλωσης (π.χ. δάνεια).
- Τόκοι καταθέσεων: Στις περιπτώσεις κοινών τραπεζικών λογαριασμών σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (κάθε μορφής στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό) υπάρχει υποχρέωση δήλωσης των ποσών των τόκων καταθέσεων που αναλογούν στους πραγματικούς δικαιούχους, οι οποίοι καθορίζονται με βάση τις πραγματικές περιστάσεις. Ο Προϊστάμενος της ΔΟΥ έχει, σε κάθε περίπτωση, τη διακριτική ευχέρεια να κρίνει διαφορετικά.
Εισοδήματα από ακίνητα
Στο έντυπο Ε2 οι φορολογούμενοι θα δηλώσουν τα εισοδήματα που απέκτησαν από ακίνητα αλλά και τα ανείσπρακτα ενοίκια. Ειδικότερα:
Για τη συμπλήρωση της στήλης 4 θα γίνεται επιλογή της κατηγορίας του δηλούμενου ακινήτου σύμφωνα με την ακόλουθη κατηγοριοποίηση των ακινήτων, που ισχύει για τη συμπλήρωση του εντύπου Ε9: Κατοικία, Μονοκατοικία, Επαγγελματική Στέγη, Οικόπεδο, Αποθήκη, Θέση Στάθμευσης, Σταθμός Αυτοκινήτων ΔΧ, Βιομηχανικό Κτίριο, Ξενοδοχείο, Νοσηλευτήριο, Εκπαιδευτήριο, Αθλητική Εγκατάσταση, Άλλο Κτίριο (Θέατρο, Κινηματογράφος, Μουσείο κ.λπ.), Αγροτεμάχιο, Άλλη Χρήση. Αντίστοιχη συμπλήρωση θα γίνεται και σε περίπτωση χειρόγραφης υποβολής της δήλωσης.
Οι στήλες 13, 14 και 15 συμπληρώνονται με το ακαθάριστο εισόδημα των ακινήτων που αναλογεί στον υπόχρεο κατά κατηγορία όπως εμφανίζεται στους τίτλους των στηλών. Στις στήλες αυτές συμπληρώνονται και τα ανείσπρακτα εισοδήματα από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας που δηλώθηκαν στο προηγούμενο φορολογικό έτος στους κ.α. 125-126 και εισπράχθηκαν κατά το έτος 2016.
Ανείσπρακτα ενοίκια
Η στήλη 16 συμπληρώνεται με τα ποσά των ανείσπρακτων εισοδημάτων από την εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας, εφόσον έως την προθεσμία υποβολής της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος έχει εκδοθεί εις βάρος του μισθωτή διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης μίσθιου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων. Εξαιρετικά και προκειμένου να δηλωθούν ανείσπρακτα εισοδήματα για το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την έκδοση της απόφασης αποβολής ή της διαταγής απόδοσης χρήσης μισθίου μέχρι την εκτέλεση αυτής, ή οποία έλαβε χώρα μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, αρκεί η υποβολή υπεύθυνης δήλωσης και έκθεσης αποβολής και εγκατάστασης που έχει συνταχθεί από το δικαστικό επιμελητή, ότι για το ανωτέρω διάστημα τα μισθώματα δεν έχουν εισπραχθεί. Επισημαίνεται ότι τα απαραίτητα δικαιολογητικά προσκομίζονται στην αρμόδια ΔΟΥ όπου ελέγχονται και καταχωρίζονται πριν από την υποβολή της δήλωσης.
Φωτογραφία: SOOC
