Του Γιώργου Φιντικάκη
Σε μια εποχή που όλος ο πλανήτης, κινείται στους ρυθμούς της βιοτεχνολογίας, της τεχνητής νοημοσύνης, της ρομποτικής και της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, εμείς στην Ελλάδα παλεύουμε ακόμη με τα αυτονόητα, όπως με το υψηλό ενεργειακό κόστος. Το μήνυμα ότι η ελληνική βιομηχανία παράγει, εξάγει, είναι εδώ, ωστόσο οι όποιες θετικές επιδόσεις της, οφείλονται στο ένστικτο επιβίωσης του επιχειρείν, και όχι επειδή η πολιτεία έβαλε το χέρι της, έστειλαν για μια ακόμη φορά σήμερα οι Ευάγγελος Μυτιληναίος και Μιχάλης Στασινόπουλος σε ημερίδα που διοργάνωσε για την βιομηχανία, ο αναπληρωτής υπ. Οικονομίας Στ. Πιτσιόρλας.
Το στίγμα ήταν για ακόμη φορά, ότι το ελληνικό επιχειρείν είναι παρών, ωστόσο σε αντίθεση με άλλες γειτονικές και ανταγωνιστικές χώρες, παλεύει μόνο του, και ότι χωρίς ισχυρή βιομηχανία η χώρα δεν έχει καμία τύχη στο νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον. «Ας το συνειδητοποιήσουμε, δεν είμαστε Γερμανία, ούτε Νορβηγία, ενώ ως βιομηχανία, σε πολλά πράγματα μπορεί να ζηλεύουμε ακόμη και τη γειτονική Βουλγαρία ή την Τουρκία», ανέφερε ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒ Ευ. Μυτιληναίος, μιλώντας ταυτόχρονα για θεσμούς που υπολειτουργούν, και σε ορισμένες περιπτώσεις, παρακωλύουν τις επενδύσεις.
Στην ουσία, επτά μήνες μετά την έξοδο από το μνημόνιο, δεν έχουμε ακόμη αποφασίσει πως θα είναι η επόμενη ημέρα της χώρας, δεν ξέρουμε προς τα που θέλουμε να πάμε. «Θέλουμε μια βιομηχανία που να παράγει πλούτο για την κοινωνία και να δημιουργεί σιγουριά για το μέλλον ή να συνεχίσουμε τις πρακτικές του παρελθόντος, αδιαφορώντας για την καινοτομία και την εξωστρέφεια;», διερωτήθηκε από το βήμα της ίδιας εκδήλωσης, ο Μ. Στασινόπουλος, μέλος του ΔΣ της Βιοχάλκο, και πρόεδρος της Ελληνικής Παραγωγής.
Στην ουσία, το μήνυμα που στέλνει για μια ακόμη φορά η υγιής μερίδα του επιχειρηματικού κόσμου είναι ότι σε ένα νέο κόσμο, πολύ πιο σύνθετο από τον παλιό, δεν έχουν καμία θέση χώρες που δεν μπορούν να ακολουθήσουν πολιτικές φιλικές προς τις επιχειρήσεις. Στην παρέμβαση που κάνει η υγιής επιχειρηματική ελίτ, το μήνυμα είναι ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν να επιβιώσουν και να θριαμβεύσουν στο διεθνή ανταγωνισμό, «αρκεί να παίζουν επί ίσοις όροις με τους ευρωπαίους και τους ανταγωνιστές τους από τρίτες χώρες», όπως ανέφερε ο κ. Μυτιληναίος, φέρνοντας ως παράδειγμα το χρονίζον ζήτημα του ενεργειακού κόστους. «Στον τομέα του ενεργειακού κόστους λ.χ. ο υπουργός, κύριος Πιτσιόρλας, τόλμησε να αναλάβει μία γενναία πρωτοβουλία για να βοηθήσει εντός και εκτός Ελλάδος την ενεργοβόρο βιομηχανία μας, όμως έχει πέσει σε τοίχο», προσέθεσε ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒ.
Σε αυτό το ολοένα και πιο δύσκολο διεθνώς περιβάλλον, είναι προφανές ότι δεν αρκούν μόνο αυτές οι εγγενείς δυνάμεις ώστε το καράβι να αλλάξει πορεία, παρά χρειάζονται και παρεμβάσεις για να ενεργοποιηθεί αυτή η αργούσα δυναμικότητα της ελληνικής επιχειρηματικότητας. «Υπάρχουν στην Ελλάδα επιχειρήσεις που ήδη καινοτομούν, ψηφιοποιούνται, προσαρμόζονται στις νέες τεχνολογίες, όντας εκτεθειμένες στις διεθνείς αγορές, όμως χωρίς σχέδιο η χώρα συνολικά θα μείνει πίσω, γιατί ο μεγάλος όγκος των επιχειρήσεων και κυρίως οι μικρομεσαίες δυσκολεύονται να βρουν το βηματισμό τους», ανέφερε ο Μ. Στασινόπουλος.
Ας απενεχοποιηθούμε
Τα μηνύματα των δυο επιχειρηματιών, ότι συνεχίζουμε να ακολουθούμε τη λάθος συνταγή και ότι ο λογαριασμός δεν βγαίνει χωρίς ισχυρή βιομηχανία, έχουν αποδέκτες τους πάντες : Τόσο το πολιτικό σύστημα όσο και τον επιχειρηματικό κόσμο, κυρίως δε εκείνο το κρατικοδίαιτο τμήμα του που διατηρεί στενές επαφές με το Δημόσιο.
«Το κοινωνικό μοντέλο άλλαξε, η εικόνα του ευτραφούς βιομηχάνου με το πούρο και το παπιγιόν δεν υπάρχει πια», ανέφερε ο κ. Μυτιληναίος, προσθέτοντας με νόημα ότι «είναι καιρός σε εμάς που έτυχε να διευθύνουμε μικρότερες ή μεγαλύτερες επιχειρήσεις να απενοχοποιηθούμε και μαζί με τους εργαζόμενους και τους επιχειρηματικούς εταίρους να αποκαταστήσουμε το κοινωνικό προφίλ της υγιούς επιχειρηματικότητας».
Οι προϋποθέσεις για να ξεφύγουμε από την εθνική μας παραζάλη, υπάρχουν, όπως όμως και τα «εάν» τα οποία είναι ακόμη πολλά. «Εάν αρθούν οι χρόνιες παθογένειες που κρατούν τη μεταποίηση καθηλωμένη, εάν διασφαλίσουμε ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας, εάν διαμορφώσουμε μια ενεργειακή πολιτική που δίνει περισσότερη σημασία στην ανάπτυξη της παραγωγικής οικονομίας, εάν υπάρξει φορολογική σταθερότητα, μείωση του δυσβάστακτου μη μισθολογικού κόστους, περιορισμός της γραφειοκρατίας, τότε η εγχώρια μεταποίηση θα μπορέσει να αναπτύξει το δυναμικό της», όπως ανέφερε ο κ. Στασινόπουλος, απαριθμώντας τα πάρα πολλά που έχουν ακόμη να γίνουν, μέχρι να φτάσουμε να μιλάμε για σύγκλιση με την Ευρώπη.
Το κοινό μήνυμα της παρέμβασης Μυτιληναίου - Στασινόπουλου είναι και πάλι ότι η χώρα βρίσκεται σε κομβικό σημείο. Το ερώτημα που θέτει στους πάντες ένα σοβαρό κομμάτι της επιχειρηματικής ελίτ το οποίο εκφράζεται μέσα από τα παραπάνω, είναι τι μέλλον μπορεί να έχει η Ελλάδα σε αυτό τον ολοένα πιο ανταγωνιστικό και άγριο κόσμο, όταν συνεχίζει να στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στον τουρισμό.
Το μοντέλο του τουρισμού
Τα τελευταία χρόνια, εφευρέσεις και πατέντες made in Greece στη ρομποτική, την ιατρική, την τεχνολογία, που πριν από μια δεκαετία θα θύμιζαν σενάρια επιστημονικής φαντασίας, αποτελούν πλέον πραγματικότητα και αυξάνονται, παρ' ότι το εγχώριο περιβάλλον, μόνο ιδανικό δεν είναι.
Σηματοδοτούν ότι κάτι κινείται, ότι η ελληνική βιομηχανία, μικρή και μεγάλη, είναι εδώ, παράγει, εξάγει, κυρίως δείχνουν τις δυνατότητες που αυτή θα είχε αν όλα τα παραπάνω, δεν στηρίζονταν μόνο σε εγγενείς δυνάμεις, παρά είχαν και τη βοήθεια του κράτους, το οποίο συνεχίζει να βλέπει ως κύριο μοχλό ανάπτυξης τον τουρισμό.
«Στην Ελλάδα επικρατεί ακόμη και σήμερα η αντίληψη ότι η οικονομία στηρίζεται και πρέπει να στηρίζεται κατά κύριο λόγο στον τουρισμό, η συμβολή του οποίου είναι σημαντική και δεν θέλω να την υποτιμήσω, αλλά για να μιλάμε με στοιχεία, όχι με στερεότυπα, το 2017, τα έσοδα από τις εξαγωγικές μεταποιητικών προϊόντων ήταν κατά τι υψηλότερα από τα έσοδα εξαγωγής τουριστικών υπηρεσιών», σημείωσε ο κ. Στασινόπουλος, προσθέτοντας ότι αν η Ευρώπη έχει σήμερα ένα λόγο να στρέφεται στη βιομηχανία, η Ελλάδα έχει δέκα.
Η Ευρώπη
Και μπορεί η Ελλάδα να βλέπει τους Ευρωπαίους ανταγωνιστές με τα κιάλια, ωστόσο κι εκείνοι συνειδητοποιούν καθημερινά ότι η απόσταση που τους χωρίζει από τις νέες υπερδυνάμεις, μεγαλώνει.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο βρίσκεται σε εξέλιξη η συζήτηση για τη νέα κοινή βιομηχανική στρατηγική, όπως είπε ο κ. Μυτιληναίος, προσθέτοντας ότι πρέπει να συνειδητοποιήσουν όλοι πως όπως το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, έτσι και ο ανταγωνισμός και η οικονομία είναι παγκόσμια.
«Η Ευρώπη πρέπει να το συνειδητοποιήσει αυτό καλά γιατί -δυστυχώς- όσο μπροστάρης κι αν είναι στην προσπάθεια, αντιπροσωπεύει μόλις το 9% περίπου των παγκόσμιων εκπομπών αερίων ρύπων και έως το 2030 θα πέσει στο 6%! Και αν πιέσει υπερβολικά την εσωτερική της οικονομία χωρίς οι άλλες υπερδυνάμεις να ακολουθούν στο μονοπάτι αυτό, όχι μόνο θα χάσει η ίδια αλλά θα χάσει και ο πλανήτης», τόνισε φέρνοντας ως παράδειγμα τη βιομηχανία του αλουμινίου όπου η Ευρώπη έχει απωλέσει σημαντικό αριθμό μονάδων όταν η Κίνα με αθέμιτες πρακτικές έχει φτάσει σε μερίδιο 60% από μονάδες που χρησιμοποιούν ως καύσιμο το κάρβουνο.